De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
Recht doende in naam der Koningin:
I. verklaart het hoger beroep van de SGP gegrond;
II. vernietigt de uitspraak van de rechtbank ‘s-Gravenhage van 30 november 2006 in zaak nr. AWB 06/2696 voor zover daarbij het beroep van de SGP ongegrond is verklaard;
III. bepaalt dat de Minister alsnog een besluit op het bezwaar van de SGP neemt met inachtneming van deze uitspraak;
De Raad van State bepaalt dat de Minister van Binnenlandse Zaken alsnog subsidie moet verstrekken aan de SGP. Het proefprocessenfonds Clara Wichmann had geprobeerd via een uitspraak van de rechter de subsidieverlening stop te zetten op basis van discriminatie van vrouwen. De overheid kan nu echter op basis van de Wet subsidiëring politieke partijen geld blijven geven aan de SGP.
Terecht?
Reacties (39)
Nee, absoluut niet. Als een werkgever het in zijn hoofd zou halen om geen vrouwen aan te nemen zou het land te klein zijn. Maar een politieke partij mag het doen EN krijgt zelfs subsidie.
Als het een islamitische partij was geweest zou het land ook te klein zijn. Ik snap niks van de uitspraak.
Terecht. Een politieke partij is geen werkgever en een gekozen politiek vertegenwoordiger is geen werknemer. Ook mag een partij het in zijn (beginsel)programma oneens zijn met de grondwet. De CU mag wat mij betreft ook ’tegen homosexuelen’ zijn. Met andere woorden ook een Islampartij mag dergelijke denkbeelden hebben en uiten. Een andere vraag is of je met een dergelijk clubje een coalitie wilt vormen.
Ligt eraan in hoeverre je een politieke partij ziet als (onderdeel van) de overheid.
Een politieke partij is geen onderdeel van deoverheid. De SGP is een zelfstandige vereniging met rechtspersoonlijkheid. De financiering van overheidswege is dan ook middels subsidie en niet een post op de begroting van BiZa.
Als een zelfstandig rechtspersoon iets anders mag dan de wet dan weet ik nog wel wat andere maatregelen die ik wil nemen.
Ik onderschrijf volledig de overwegingen van de Afdeling:
“Anderzijds zijn, gelet op het belang van politieke partijen voor het functioneren van het democratisch staatsbestel, maatregelen die een politieke partij beperken in haar vrijheden en rechten slechts onder bijzondere omstandigheden gerechtvaardigd. Ook een partij wier gedachtegoed wat betreft de gelijkheid en gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen afwijkt van heersende opvattingen en actuele rechtsontwikkelingen, dient, behoudens ieders verantwoordelijkheid ingevolge het strafrecht, onbelemmerd te kunnen deelnemen aan het publieke debat. Het uitsluiten van een dergelijke politieke partij van subsidiëring zou haar ten opzichte van de andere partijen in een aanmerkelijk nadeliger positie brengen in een context waarin alle partijen juist op gelijke voet aan het parlementaire debat moeten kunnen deelnemen. Daardoor zou de legitimiteit van de uitkomst van het debat worden ondermijnd.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (hierna: het EHRM) acht terughoudendheid geboden bij het beperken van politieke partijen in hun fundamentele vrijheden, nu deze partijen essentieel zijn voor het goed functioneren van een pluriforme, democratische samenleving. Het EHRM acht ingrijpen alleen gerechtvaardigd in het geval door de nationale rechter is vastgesteld dat de desbetreffende politieke partij een concreet gevaar oplevert voor de democratische rechtsorde, zoals die ook aan het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden ten grondslag ligt (zie enerzijds het arrest van 8 december 1999, Freedom and Democracy Party (ÖZDEP) tegen Turkije, Reports 1999-VIII, paragraaf 44, en anderzijds het arrest van 13 februari 2002, Refah Partisi tegen Turkije, Reports 2003-II, paragraaf 102). Een dergelijke situatie doet zich hier niet voor.”
@emile: gezien je reactie neem ik aan, dat je je dan ook verzet tegen de bemoeienissen van de regering met de beloning van de SP vertegenwoordigers.
Ik ben het ermee eens.
Een politieke partij lijkt mij een ander geval dan een werkgever, of een stichting ten behoeve van een algemeen nut.
Ik begrijp de overwegingen van de afdeling zoals Emile ze hier boven gequote heeft.
Daarnaast is het volgende punt relevant.
Het doel van een politieke partij is het beinvloeden van besluitvorming zodanig dat de samenleving het ideaaltype van de partij meer benadert.
Als je je aansluit bij een partij doe je dat de facto om dezelfde reden.
Het feit dat een bepaalde partij een bepaald geslacht niet toelaat voor vertegenwoordigende functies voor die partij, betekent niet dat het daarmee onmogelijk wordt je in de politieke arena te begeven. Via een andere partij kan je nog steeds jouw doel bereiken.
Laten we eerlijk zijn, als liberaal binnen de SP kom je ook niet ver, terwijl artikel 1 van de Grondwet toch echt stelt dat je niet gediscrimineerd mag worden naar politieke gezindheid.
@9: ik denk dat je vergelijking mank gaat. Een liberaal binnen de SP komt misschien niet ver, maar er staat vast niet in de statuten dat je als liberaal geen functie binnen de SP mag hebben.
@Roy#10: Daarom heeft de SP ook bepaald, dat vertegenwoordigers van de SP in bestuursfuncties hun salaris af moeten staan en een vergoeding voor hun werk van de SP krijgen. Een effectieve maatregel om Nederlandse liberalen te weren.
Ja, Pedro, ik vind dat de vrije wil van de gekozen functionaris. Dat neemt overigens niet weg dat de gezone NIET in dienst is van de politieke partij.
“gekozene” was bedoeld.
Waarom krijgen politieke partijen ueberhaupt subsidie? Niemand in Nederland wil bij zo’n club zitten, waarom moeten we er dan wel aan meebetalen? Ik zie niet meteen in waarom overheidssubsidie aan mij onsympathieke verenigingen als PvdA,CDA, SP en SGP nou zo nodig is voor onze democratie.
Als de lèden van die partijen al niet bereid zijn om genoeg geld bij te dragen om partijapparaat en stadsbeeldverneukende propagandacampagnes te betalen, waarom moeten de 97% van de Nederlanders die afkerig zijn van het fenomeen dat dan doen?
Dat betekent, dat ik het helemaal met je eens ben, Emile. Ik wilde dat eerst even verifiëren, omdat niet alle andere mensen altijd zo consequent zijn.
Ik ben ook van mening, dat de SGP helemaal zelf mag bepalen wie en onder welke voorwaarden die persoon lid van de SGP mag worden, hoe vreemd ik de voorwaarde ook vind, zo lang niemand gedwongen wordt lid te worden of lid te blijven.
Maarreh, de RvS is toch een adviserend, en geen rechtssprekend orgaan? Heeft de minister nu het recht om deze uitspraak te negeren of niet?
@bartB: Tsjonge, dat is pas nieuws. Slechts 3 procent van de Nederlanders gaat stemmen. En maar wijzen naar andere landen, waar het stemmen gemanipuleerd zou worden…
“Ik zie niet meteen in waarom overheidssubsidie aan mij onsympathieke verenigingen als PvdA,CDA, SP en SGP nou zo nodig is voor onze democratie”. Waarom dat nodig is, kun je heel eenvoudig opzoeken op internet, Bart. het antwoord is, dat die subsidies nodig zijn voor de kwaliteit van onze democratie. Misschien is het probleem wel, dat jij niet zo veel op hebt met onze vorm van democratie, waarin we vaak kiezen om de zwakken te beschermen tegen de sterken. Waarom zou je anders alleen tegen overheidssubsidie voor jou onwelgevallige clubs zijn?
@14, Omdat je anders een partijen stelsel krijgt waarin de partij met de krachtigste financier waarschijnlijk wint. Kortom, waar je met geld overheidsinvloed kan kopen ala Amerika.
Je hebt geld nodig voor je campagne? Geen probleem, klop aan bij financier x, deze vraagt echter wel ter compensatie dat als je aan de macht komt wat wetjes door te voeren die hem/haar/het goed uitkomen.
@Pedro: waar kan ik dat opzoeken dan? Een Google-tocht levert op het eerste gezicht alleen maar mensen op die het met me eens zijn.
Leg het anders gewoon zelf even uit: hoe komt overheidssubsidie van politieke partijen de democratie ten goede? Voor de goede orde: ook politieke partijen die wat meer in mijn straatje liggen zouden geen subsidie krijgen, als het aan mij ligt.
Omdat politieke partijen mij dan vervolgens lastig kunnen vallen met hun politieke boodschap? Daar zit ik helemaal niet op te wachten.
Omdat ze hun leden dan van die mooie partijblaadjes kunnen sturen? Kunnen die leden dat niet zelf betalen?
Omdat ze hun wetenschappelijke bureaus daarvan kunnen betalen? Wetenschappers die niet bij partijen zijn aangesloten moeten met elkaar in competitie om subsidie. Daar mogen de partijwetenschappers aan meedoen – al geef ik ze geen schijn van kans.
Politieke partijen lijken hun subsidie vooral uit te geven aan tomaatvormige sponsjes, posters, standjes met losers in de binnenstad en folders die ondanks mijn nee-nee sticker toch de brievenbus in worden gepropt. Als bedrijven dat doen, kan ik besluiten om ze te boycotten. Maar bij politieke partijen moet ik sowieso meebetalen.
@18: is het nu verboden voor partijen om grote giften aan te nemen van bedrijven of financiers? Nee hè? De VVD heeft regelmatig gesponsorde partijbijeenkomsten, en de SP laat alle goedverdienende volksvertegenwoordigers tonnen in de partijkas storten.
Dus de partij met de krachtigste financiers heeft ook hier in Nederland een voordeel. Dat ondergraaft je punt nogal.
Medestandert.
Een partij moet lekker zelf weten of ze beleid wil voorstellen waar vrouwen gediscrimineerd worden. Daar rekent de kiezer wel mee af. Maar een partij die zelf vrouwen niet volwaardig lid laat worden, daar mag wat mij betreft de subsidiekraan voor dicht gedraaid worden. Die houdt zijn eigen broek maar op als het om politiek bedrijven gaat.
En dan te bedenken dat dit het Europees jaar van de gelijke kansen is. In Nederland wordt een politieke partij die discrimineert door de overheid gesubsidieerd.
Ja, Bart, als je niet eens weet, waarvoor de politieke partijen dat geld krijgen, kun je er natuurlijk ook nooit over oordelen, of dat geld goed besteed wordt.
Ik vraag me trouwens wel af, hoe je bij google hebt gezocht en of een cursus internetgebruik niet wat voor jou is. Bij mij was de eerste link meteen raak (bij allebei de imho meest voor de hand liggende zoekopdrachten, die ik heb gebruikt) en ik heb 5 pagina´s van google-links doorgeworsteld, maar geen enkele medestander van je gezien. Voordat ik je ga vertellen, welke zoektermen je in kan tikken om instant resultaat te krijgen, wil ik eigenlijk wel eens weten, wat jij in hebt getikt, dat je alleen maar links naar medestanders van je zelf tegen komt, zodat ik weet, of je te goeder trouw een (imho) slechte zoekopdracht intikt, of dat je hier alleen maar terug kwam om een beetje demagogisch wat kreten te slaken.
“Als bedrijven dat doen, kan ik besluiten om ze te boycotten”? Nee hoor, je kunt één bedrijf boycotten en misschien wel 1000, maar je betaalt ook gewoon mee aan alle reclame, die de bedrijven gezamenlijk maken. En politieke partijen boycot je op dezelfde manier door niet op ze te gaan stemmen. Dat heeft evenveel (weinig) nut als jouw boycot van een bedrijf.
Overigens heeft abhorsen al een tweede deel van de sluier opgelicht (onder #17 had ik al een eerste argument aangestipt). Nog even en je hoeft helemaal niets meer op te zoeken. Dan hoef je alleen deze pagina nog maar goed door te lezen en te begrijpen. Dan moet je natuurlijk wel proberen te doorgronden, waar abhorsen (of ik) op doelt en niet alleen je eigen interpretatie daarvan. Abhorsen bijdrage ging niet over welke politieke partij het rijkste is. Jouw interpretatie wel. En je vraag onder #20 zou je ook al op het spoor van het imho meest doorslaggevende argument voor partijsubsidies kunnen zetten.
Ik ben wel blij, dat je consequent bent en als je de subsidie af geschaft zou krijgen, je dat niet alleen voor partijen zou doen, die je geen warm hart toe draagt.
@20, Ja joh je hebt helemaal gelijk. *zucht* Al die democratische principes.. al die mensen die het fout hebben. Hadden ze jouw maar..
@16: incorrect
Geen reactie meer Bart? Heb je al een betere zoekopdracht ingetypt?
Als er anderen zijn, die hetzelfde probleem als Bart hebben (dat ze mbv google niet kunnen vinden, waarom subsidies aan politieke partijen worden gegeven, waarom dat goed is voor onze democratie en waar ze dat geld aan uit mogen geven en waarom die regels enkele jaren geleden nog zijn versoepeld, enz), ben ik daar ook altijd bereid om wel een link te geven, hoor.
Tip: de zoekwoorden staan allemaal in mijn vorige reactie…
Gristenhonden zijn de Taliban van de polder. Omdat er nog genoeg andere keuze is voor vrouwen om op te stemmen, mogen deze dominee’s discrimineren.
Omdat er nog genoeg andere kerken zijn, kunnen we moskeeën verbieden.
Nee, Pol, omdat er nog genoeg andere kerken zijn, mag een pastoor islamieten verbieden in zijn kerk te komen.
En de reden, dat deze dominee´s mogen discrimineren, is niet, dat er genoeg andere politieke partijen zijn, maar vanwege het feit, dat die dominee´s zelf mogen bepalen, wie er in hun club komt. Volgende keer graag eerst even lezen, waar het over gaat, voordat je reageert.
@28
“En de reden, dat deze dominee´s mogen discrimineren, is niet, dat er genoeg andere politieke partijen zijn”
Kan me herinneren ergens gelezen te hebben dat dit wel een van de argumenten was die meespeelden. Alleen geen idee meer waar.
Overigens, als er een vrouwenpartij zou opstaan die mannen zou weren (een Gaia beweging, met de Thea Beckmann stichting als wetenschappelijk bureau o.id.) vind ik dat ook best.
Hoe erg de argumentatie van de Raad van State (“er zijn nog genoeg partijen die wel vrouwen accepteren”) ook de plank mis slaat, de SGP heeft volgens mij juridisch gezien wel recht op die subsidie: het schijnt dat de regels zijn dat je in de TK gekozen moet zijn, en niet voor een strafbaar feit bent veroordeeld.
Als ze de SGP voor discriminatie vervolgd krijgen, is het dus een andere zaak.
Trouwens: te-nen-krommend dat commentaar van van der Vlies: “je voelt je toch wel in het beklaagdenbankje gezet”. Ja; precies!
Als het één van de vele overwegingen is, is het dus niet de reden. Omgekeerd zou een gebrek aan andere politieke partijen ook nooit tot een wijziging in het gedrag van de SGP te weeg hebben gebracht. Als er geen andere politieke partijen zijn, ligt de macht bij…. Bovendien mogen die dominee´s binnen hun eigen club sowieso discrimineren zo veel ze willen. het kan ze hooguit wat subsidie kosten.
En je begrijpt natuurlijk al lang, dat ik het standpunt van de SGP niet deel (en dan moet ik me nog voorzichtig uitdrukken, want ik heb waarschijnlijk nog wel wat familieleden, die er op stemmen), maar dat is een heel andere zaak.
@astronaut 21
De subsidie wordt terecht verstrekt zonder een waardeoordeel over de ideeën van de betreffende politieke partij.
@prometeus 30
Ik begrijp de zin van de afdeling zo dat zij het Vrouwenverdrag niet geschonden achten zolang het in het Nederlandse stelsel mogelijk blijft als vrouw voor welke publieke functie dan ook verkozen te worden, hetgeen gelukkig ook het geval is. De SGP mag een afwijkende mening vertolken en – zo zij daar onverhoopt een meerderheid voor weten te krijgen – het verdrag opzeggen.
@30
“Hoe erg de argumentatie van de Raad van State (“er zijn nog genoeg partijen die wel vrouwen accepteren”) ook de plank mis slaat”
Dat is een mening en geen feit.
“Ik begrijp de zin van de afdeling zo dat zij het Vrouwenverdrag niet geschonden achten zolang het in het Nederlandse stelsel mogelijk blijft als vrouw voor welke publieke functie dan ook verkozen te worden, hetgeen gelukkig ook het geval is.” (Emile, C32)
Ik ben het daar heel erg mee eens.
Het gaat er m.i. om dat het politieke stelsel als geheel geen ideeen uitsluit.
Ik zie eerder dat je als liberaal in de SP ook weinig kans maakt, ook al verbiedt artikel 1 discriminatie naar politieke overtuiging. De reactie was dat het daar niet in de statuten staat, maar volgens mij maakt de grondwet ook geen onderscheid naar geschreven afspraken en ongeschreven maar wel aantoonbaar aanwezige slectiecriteria op de gronden zoals in de GW omschreven.
Ik vond de bijdrage van GroenLinkser Rense Nieuwenhuis, die met zoveel woorden zegt dat we miischien maar moeten accepteren dat grondrechten niet zwart-wit zijn en onderling strijdig. Misschien moeten we accepteren dat daardoor zaken plaatsvinden die tegen onze principes ingaan, maar waarvan het verbieden weer anderen ten diepste zou schaden.
Een wijze bijdrage, als je het mij vraagt.
@ 33: en wat als de VVD Surinamers gaat weigeren?
@34
Tja, als de Surinamer in kwestie een NL paspoort heeft, wordt het wel lastig om em te weigeren, hoewel je het met Henk Kamp nooit weet.
Als ie geen NL paspoort heeft, is het afhankelijk van de vraag of de VVD in haar statuten heeft staan dat je alleen maar lid mag worden met een NL paspoort. Het uitsluiten van lidmaatschap van hen die geen NL paspport hebben lijkt mij overigens verdedigbaar, terwijl dat wellicht ook tegen de GW ingaat (hoewel nationaliteit niet als onderscheid genoemd wordt).
Dit zijn, hoewel formeel relevante opemrkingen, echter een beetje afleidende beschouwingen.
Even naar hoe jij het denk ik bedoelt:
ik heb in een eerdere post al gezegd dat als er een vrouwenpartij zou opstaan die geen mannen toelaat, ik daar ook geen bezwaar tegen zou hebben (Ciska, doe je ding!).
Vanuit dat oogpunt zou ik geen bezwaar mogen hebben tegen het uitsluiten van Surinamers, maar het voelt daarmee nog niet prettig. Die SGP-vrouwen-uitpsraak vind ik overigens ook niet leuk, voor de helderheid.
Ik zou ook geen bezwaren hebben tegen een moslimpartij of een jodenpartij.
Kennelijk zit me bij die nationaliteit iets dwars dat ik nog niet kan verklaren.
Ik ga daar eens over denken. Ik kom bij je terug.
@31 ”Bovendien mogen die dominee´s binnen hun eigen club sowieso discrimineren zo veel ze willen. het kan ze hooguit wat subsidie kosten.”
Precies! Maar de RvS doet alsof het besluit van de rechter wat er lag, een verbod van de SGP inhield. Van mij mogen ze best gekozen worden, maar je kunt je best afvragen of een partij met zulke standpunten acht ton subsidie moet krijgen.
@33 Dat is inderdaad een mening. Dus?
Principieel ben ik het ermee eens dat iedereen toegelaten moet kunnen worden tot het politieke spectrum (bv ook de “pedo-partij”), maar ik gruwel van de grondslagen waarop de partij zich baseert.
Maar de VVD mag toch gewoon Surinamers weigeren, als ze dat zouden willen, en ook al hebben ze een Nederlands paspoort? Ze mogen mij ook weigeren en ik ben een blanke autochtone Nederlander. Sterker nog: als ik lid wordt van de VVD, mogen ze mij ook royeren. Zelfs nadat ze me eerste geaccepteerd hebben, mogen ze me nog uit de partij gooien en daar hoeven ze niet eens een verklaring voor te geven.
Ik denk niet, dat het stemmen trekt, maar het mag wel.
Voor een ieder die niet aanvoelt dat deze uitspraak van de RvS volstrekt verwerpelijk is, moet in de uitspraak het woord ‘vrouw’ (50% van de wereldbevolking) eens vervangen door ‘neger’, ‘holebi’, ‘bejaarde’, ‘gehandicapte’, ‘zigeuner’, ‘Jood’, ‘Moslim’, ‘Christen’ en/of ‘alles-wat-niet-arisch-is’… Voor al deze “groepen” zijn er immers voldoende andere politieke partijen, aldus de RvS.
Misschien dat de beste manier om de RvS haar vergissing te doen inzien het oprichten van een politieke partij is volgens bovenstaande substitutie. Wie doet er mee ?
@ 37: het lijkt me sterk dat de VVD Surinamers mag weigeren op grond van hun etniciteit.