De Tweede Kamer vergat voorafgaande aan en tijdens de debatten over de Nederlandse steun aan de Irak-oorlog voldoende inhoudelijke vragen te stellen over de gang van zaken in 2003. Na het opduiken van een geheim memorandum, onthuld door NRC, tonen Kamerleden van PvdA en CU zich ineens ‘geschokt’ over de bevindingen. Alles goed en wel, maar beide regeringsfracties zijn gebonden aan de regeerafspraak. En die dicteert: geen parlementair onderzoek, never nooit.
De Eerste Kamer deed vorig jaar wat aan de overkant van het Binnenhof was nagelaten. Namelijk het stellen van honderden schriftelijke vragen inzake alle ins en outs over de rechtvaardiging van het Irak-besluit. Tot ergernis van menig senator – ook binnen de “regeringsfracties’ – traineerde het kabinet-Balkenende de beantwoording acht maanden en kwam pas vlak voor het kerstreces met een reeks antwoorden die in het geheel geen uitsluitsel gaven (zie ook deze Quote du Jour). PvdA-senator Klaas de Vries is zo iemand die het helemaal gehad heeft met de Lubberiaanse mist die Balkenende blijft optrekken rondom dit thema…
Verdacht stil
Veelzeggend is het dat Jaap de Hoop Scheffer, nu NAVO-topman en in 2003 minister van Buitenlandse Zaken, in het geheel niet wil reageren op de recente onthullingen. En ook bij de rest van het CDA is het verdacht stil: Tweede Kamerleden en Senatoren houden zich koest. Van die partij zal het verzet zeker niet komen. Maar van PvdA- en CU-zijde stijgt steeds luider het gemor op. Zeker is evenwel dat in de Tweede Kamer geen meerderheid te vinden is voor een onderzoek. De oproep van D66 om het debat over de Irak-kwestie daar te heropenen heeft dan ook weinig zin.
Zwaard van Damocles
Wat wel zin heeft is in actie in de Eerste Kamer, waar partijen geen boodschap hoeven te hebben aan regeerafspraken en waar dus – zonder dat het kabinet een machtswoord hoeft te spreken – kan worden besloten tot een onderzoek. Nu wordt daar nog gedacht over een tweede schriftelijke vragenronde, teneinde alsnog de onderste steen boven te krijgen. Dat zou Balkenende opnieuw een half jaar uitstel bieden en waarschijnlijk komt het dan opnieuw neer op een herhaling van zetten.
De enige manier om die impasse te doorbreken zou zijn, dat men Balkenende nu al een zwaard van Damocles boven zijn hoofd hangt. De Senaat moet met andere woorden nu al dreigen met een parlementaire enquête. Het zwaarste middel dat de Eerste Kamer ter beschikking staat om de regering ter verantwoording te roepen en dat men nimmer eerder in de historie heeft ingezet.
Het is tijd om daar nu verandering in de brengen. De Tweede Kamer wil in meerderheid wel een onderzoek, maar dat zou leiden tot een kabinetscrisis. Als de Senaat ergens rond juni besluit tot een parlementaire enquête, dan moet Balkenende wel met de billen bloot. De Senaat moet dan wel opnieuw zijn rug rechten en zich dan niet laten gijzelen door een eventueel machtswoord van het kabinet.
Reacties (8)
Voor alle duidelijkheid staat er in het regeerakkoord niets over een Irak onderzoek.
@1 Klopt, zuiverder is om te spreken van ‘regeerafspraken’.
Bianconero: Heb je je afgevraagd waarom de altijd oorlogshitsende en realpolitieke VVD nu ‘opeens’ voor een debat is? Misschien kan je dat eerst doen.
@3 Puur opportunisme van de VVD. Nu Henk Kamp als laatste bij Irak betrokken politicus naar de Antillen is verdwenen, hebben de liberalen de handen vrij.
Deze is aardig: http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1134661.ece/Brief_premier_aan_burger_helpt_Kamer_in_zaak-Irak
De ‘eigen afweging’ die Balkenende al die jaren heeft volgehouden, had een week eerder nog alles te maken met massavernietigingswapens…
@5 Bij het CDA noemt men zoiets ‘voortschrijdend inzicht’…
@6 Tenzij ze het hebben over een PvdA politicus, dan heet het draaien.
Is het niet de taak van de EK om de TK te controleren? Als ze dit onderzoek niet nodig vinden omdát de TK het ook niet nodig vindt zegt ze daarmee dat ze die controle niet zo nodig vinden.