Het kabinet Rutte jaagt op de demissionaire valreep nog wat spoken na. Spookburgers, om concreet te zijn. Gemeenten mogen snuffelen in UWV-administratie.
Op voorstel van minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het kabinet ingestemd met een wijziging van het Besluit SUWI waardoor gegevensuitwisseling met het UWV mogelijk wordt. De wijziging treedt in werking op 1 juli 2012, meldt de ministerraad. Lokale overheden krijgen zo een extra instrument om zogeheten ‘spookburgers’ aan te pakken.
Hoewel het jaarlijks om krap 0,4% van de bevolking gaat, moeten we eens van die spokende burgers af. De meeste spoken duiken binnen een half jaar na uitschrijving uit een gemeente weer op. (Bron: CBS november 2011). En ook al blijkt dat maar een zeer beperkt deel der burgers spookt om duistere motieven (bron: Rijksoverheid november 2011). spoken zijn eng en ambtenaren raken gestresst als hun administratie niet op orde is.
De wetswijziging is ingegeven door de hobby’s van VVD en CDA: fraude en uitkeringen. Hoog op hun agenda en speerpunten van Rutte I. Natuurlijk is elk fraudegeval met uitkeringen er één teveel. De vraag is echter of de wetswijziging het gewenste effect zal sorteren. Gemeenten mogen dan een paar burgers per jaar kwijt zijn, maar vinden ze die wel bij het UWV?
Het UWV zegt er nog jaren over te doen voor ze hun chaotische administratie op orde hebben. In reactie op een rapport van de Nationale Ombudsman zegt het UWV dat in augustus 2011 nieuwe beleidsregels zijn opgesteld voor de adrescontrole. Uitgangspunt is: “uitgaan van het GBA-adres, tenzij…”. Lees het eens na in hoofdstuk 4 van het rapport van de Nationale Ombudsman (pdf).
Pardon? Uitgaan van de gemeentelijke basisadministratie? Maar de reden voor de wetswijziging was toch dat het in de GBA spookt?
Per 1 juli kunnen gemeenten dus individuele gevallen natrekken bij het UWV, maar vanaf 1 januari 2013 kunnen gemeenten ook de bij het UWV aanwezige adressen van al hun inwoners opvragen om hun totale administratie te controleren.
Het is te hopen dat de lokale overheden tegen die tijd een perfect werkende basisadministratie heeft, maar daar is men nog allerminst zeker over. De huidige GBA’s worden vervangen door een landelijke database. De overgang gaat gepaard met veel onzekerheden en de kans op fouten is nog groot, volgens een rapport dat minister Spies naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Kortom: de ene chaos wordt aan de andere gekoppeld en zo hebben we nog jaren plezier van Ruttes spookbeleid.
Reacties (8)
Even een stukje broodnodige context: het UWV beheert de polisadministratie, waarin door de werkgever/uitkeringsinstantie is aangegeven hoeveel premies/loonheffing er is afgedragen. De werkgever heeft -meestal- ook het actuele adres van de werknemer. Dat wordt met dezelfde data meegestuurd. De -op zich nog niet zo heel onlogische gedachte – is dat mensen niet zo ver gaan om een ‘fout’ adres op te geven bij hun werkgever. Het is tenslotte toch wel zo handig als loonstrookjes ed. op je echte adres worden bezorgd.
Dus, als je ziet dat sommige mensen zich uitschrijven uit de GBA maar wel nog in nederland aan het werk zijn, dan zou je het adres wat via de werkgever binnenkomt kunnen gebruiken als ‘inschrijvingsadres’. Of in ieder geval kunnen gebruiken als een controlemiddel, om te kijken of iemand elders is gaan wonen danwel nog steeds op z’n oude adres woont.
En natuurlijk valt daar het nodige op af te dingen, en zullen d’r vast nog wel de nodige dingen niet kloppen. Maar van de GBA is bekend dat-ie niet OK is — IIRC is 10% van alle amsterdammers ‘foutief’ geregistreerd.
In welke bochten moet een overheid zich wringen om haar administratie op orde te krijgen? Dat op orde krijgen is het enigedoel dat de wetswijziging beoogt, terwijl de wetswijziging op gang is gekomen door het begrip ‘spookburger’ aan ‘uitkeringsfraude’ te koppelen. Dat is volgens mij de reden waarom de westwijziging er zonder al teveel moeite is doorgekomen.
Het vreemde is dat kabinet en Tweede Kamer goed op de hoogte zijn van de GBA-perikelen en de UWV-problemen en men toch de wetswijziging erdoor jaagt. i.p.v. wachten tot de problemen in de diverse reorganisaties zijn opgelost. Vreemd, omdat uit de aard en omvang van het spookprobleem geen urgentie blijkt, naar mijn idee.
Het zou helpen als je duidelijker maakte wat nou precies je probleem hiermee is. Privacyissues? Bemoeizuchtige overheid?
Privacyissues zijn zeker in het geding, nog los van principes, zeker ook vanwege rammelende ict.
Maar in dit artikel gaat het dus om het feit dat een wetswijziging wordt doorgevoerd, terwijl de betrokken organisaties en hun systemen er nog niet klaar voor zijn. Bij de eerste de beste fouten moet er of een reparartiewetje komen, of moet de wijziging ingedaan worden gemaakt. Bepaald geen voorbeeld van een efficiënte, laat staan zorgvuldige overheid.
En dat allemaal (zoek de geschiedenis tot de tot standkoming van deze wetswijziging er maar op na), omdat Kamp c.s. hun fraudestandpunten willen hardmaken, vanwege 5000 gevallen.
De vraag is echter of de wetswijziging het gewenste effect zal sorteren.
Waar een wil is, is géén wet.
Ik ben zelf tijdje spookburger geweest. Man, wat vond de gemeente dat maar vervelend zeg. Ze gingen zelfs aangetekende brieven naar m’n oude adres sturen en m’n familieleden bellen om te vragen waar ik wel niet was.
Een geheel andere rol van Rutte (vs. Wilders) vond ik hier. Erg grappig! http://stophetgevaarwilders.blogspot.nl/
gevalletje andersom. Niet de UWV maar de zorgverzekeraar. Ik bleek opeens uitgeschreven te zijn bij die club. Dat er niets automatisch afgeschreven was was even aan m’n aandacht ontsnapt. Tot ik een dreigbrief kreeg van weer een andere stichting, CVZ (college voor zorgverzekeringen), waarin me allerlei sancties beloofd werden omdat ik niet verzekerd zou zijn.
Bij navraag bij de verzekeraar bleek dat inderdaad zo te zijn. Gemompel over een systeemfout. Nou draai dat dan weer terug suggereerde ik.
Bleek niet te kunnen, ze beweerden dat ik niet meer te traceren zou zijn in de GBA. Als ik een uittreksel bevolkingsregister zou kunnen overleggen zou het allemaal goed komen. Waar ze nou ook al weer een paar weken mee bezig zijn.
Op het gemeentehuis (waar ik dus gewoon voor kom in de GBA) werd me gevraagd waarvoor ik het nodig had, ik vertel dat verhaal, en nu wil het geval dat ze daar kunnen zien of er überhaupt iets of iemand mijn gegevens heeft opgevraagd. Helemaal niks, nooit, niemand.
Afgezien van de reis naar het gemeentehuis (in een andere plaats), de 7 euro voor dat papiertje en al die ongemakken blijk ik dus gewoon met een slappe smoes afgescheept te zijn.
De ambtelijke radertjes mogen wat mij betreft wel wat beter op elkaar afgestemd worden…