Wie zichzelf middels injectiespuit of scalpel verminkt, conformeert zich niet alleen aan een giftig schoonheidsideaal, maar draagt die norm immers proactief uit. En tóch mogen we het niet veroordelen. Want of het nu botox of parttime werken betreft: vrouwen veroordelen zou niet feministisch zijn. Want het is hun ‘eigen’ keuze.
Maar vrouwen zijn geen babygirls. Ze zijn net als mannen mensen wier keuzes politieke consequenties hebben.
Lotte Houwink ten Cate promoveerde op een onderzoek naar de tweede feministische golf en publiceerde in 2024 het boek De mythe van het gezin. De historica snapt dat Halina Reijn alom bejubeld wordt vanwege haar knappe regieprestatie, nu de film Babygirl in de bioscopen draait. Toch kraakt ze in een opiniestuk in de Volkskrant enkele feministische noten.
Nicole Kidman speelt een vrouwelijke techmiljonair die bij een veel jongere stagiair eindelijk durft toe te geven aan haar verlangen aan onderdanigheid en sadomasochistische vernedering. “Maar girlboss Romy wil wél kruipen voor een dominante daddy.”
Volgens Ten Cate is dat sowieso een schadelijk cliché dat als een rode draad door de westerse cultuurgeschiedenis loopt, maar doet de film voorkomen alsof de keuzes van vrouwen geen consequenties heeft, persoonlijk noch politiek. Eigenlijk infantiliseert Babygirl de vrouw daarmee: de titel kondigt dit als het ware al aan.
Het personage van Kidman verliest noch haar positie binnen het bedrijf noch haar reputatie, en aan het eind van de film belandt ze weer “in de armen van haar brave echtgenoot.” Ze heeft zichzelf beter leren kennen zonder daarvoor een prijs te hoeven betalen.
Dat de film als subversief wordt voorgesteld – omdat het nu eens een vrouwelijke baas is die een jonge werknemer voor haar lusten gebruikt – acht Houwink ten Cate dan ook misleidend. De film conformeert zich juist aan allerhande normen die er voor vrouwen gelden:
Babygirl speelt met conventies maar breekt er niet mee. Romy heeft een man nodig om haar te vertellen wie ze is, ze heeft verrassend weinig power. Wellicht is dit deel van de missie van de film; om ‘radicaal eerlijk’ te zijn, wat zich ook uit in het tonen dat Kidmans personage zich met botox laat inspuiten. Maar dat is geen kritiek op het feit dat steeds meer beeldbepalende vrouwen meer plastic dan levend zijn: het is eerder de ultieme omarming ervan.
Houwink ten Cate maakt hier een terecht punt. Onder feministisch angehauchte intelligentsia is het tegenwoordig bon ton om te zeggen dat het bekritiseren van de keuzes van vrouwen misogyn is, een vorm van ‘shaming’. Of vrouwen nu tech-CEO willen zijn of huismoeder, zich in laten spuiten met fillers en botox of alles laten hangen, met seksspeeltjes in de weer gaan op Onlyfans of een niqaab dragen en zich vrijwillig onderwerpen aan de grillen van hun echtgenoot: vrijheid, blijheid is het motto.
Vrouwen maken hun eigen keuzes, hoera! Maar hoe vrij zijn die keuzes eigenlijk? Zoals vrouwen in de tweede feministische golf wisten te vertellen: het persoonlijke is politiek. Conformisme op individueel vlak aan toxische schoonheidsidealen heeft maatschappelijke consequenties.
Handelingsbekwaamheid, ‘agency’ komt ook met verantwoordelijkheid, dat je aanspreekbaar bent op je keuzes en daarop kritisch te bevragen valt.
Reacties (3)
Het viel me ook al op dat het de standaard genderrollen waren. Zou wel eens een film willen zien waarin de dominante partner de vrouw is. Maar daar zijn we blijkbaar niet aan toe, en met de vuige conservatieve wind die waait gaat dat voorlopig ook niet komen.
Overigens kan je hier volgens mij op individueel vlak helemaal niets zeggen. Het is helemaal prima als een vrouw dit wil, en zo bezien hebben de ‘intelligentsia’ gelijk. Het problematische zit hem meestal in hoe de samenleving reageert als de vrouw het tegenovergestelde (of niet) wil. Dat moet de lakmoesproef zijn, niet of iemand zich daaraan conformeert. En zeker het laatste kan enorm veel (valide) redenen hebben. En je kan prima een feminist zijn als je je grotendeels conformeert aan de normen.
SPOILER:
De film eindigt open. Er kan van alles gebeurd zijn, waaronder dat ze het helemaal voor zichzelf heeft geregeld (dat suggereert ze zelf), of dat een ambitieuze (vrouwelijke) collega haar erin probeerde te luizen. Het eerst scenario doet nogal wat af aan de bezwaren van Ten Cate. Overigens denk ik zelf dat het tweede scenario waarschijnlijker is.
Wordt hier agency bedoeld?
Ik zit me nu af te vragen, is het typische Hollywood-cliché van SM niet de machtige man die zich door een vrouw laat domineren? Als ik het goed begrijp (ik heb de film niet gezien) wordt dat cliché wel omgedraaid in Babygirl.