ACHTERGROND - Het verwijt geen wederhoor te hebben toegepast, werkt bij journalisten als een rode lap op een dolle stier. Dus klimt ook Jan Born (EenVandaag) in de pen als het ministerie van Defensie hem verwijt het RIVM geen kans te hebben gegeven te reageren op zijn aantijging: hun onderzoek naar de kankerverwekkende PX-10 (reinigingsmiddel voor wapens) deugt niet. Lang leve internet, want daar kunnen we de achterkant van de scoop keurig inzien.
EenVandaag vraagt op 9 oktober om een reactie van het RIVM, herhaalt dat verzoek op 14 oktober en krijgt (pas) op 16 oktober een uitgebreide mondelinge en een dag later schriftelijke reactie. Te laat voor verwerking in de reportage. EenVandaag besluit daarom in de uitzending te verwijzen naar de webpagina van het programma. Daarop plaatst de redactie de reactie van het RIVM integraal. Dus, concludeert redacteur Born:
Als Defensie dus beweert dat het RIVM niet in staat is gesteld om op de aantijgingen te reageren, dan is dat een onjuiste bewering. Een onjuiste bewering, ondertekend door de minister van Defensie en gestuurd aan de Tweede Kamer. U mag het misschien een detail vinden maar Dossier EenVandaag heeft hoor en wederhoor hoog in haar vaandel staan.
Maar dat is niet het belangrijkste nieuws. Toegegeven: het verwijt doof te zijn (geen wederhoor) is vervelend. Maar, wees eerlijk: het interesseert u toch ook niet als de bakker ruzie heeft met zijn meelleverenacier? U wilt brood van goede kwaliteit. Nee, interessanter dan deze gotcha-mailwisseling is de discussie die EenVandaag bij de horens heeft gevat. Namelijk de discussie tussen het RIVM en de (ik citeer) “internationaal vermaarde” Belgische toxicoloog Prof. Dr. Jan Tytgat. Niet zo maar een witte jas, neen, een internationaal vermaarde…
Wat is het debat? De claim van de Belg. Volgens hem is sprake van een ‘foute rekenmethode’:
Men heeft een hoge blootstelling aan PX-10 van bijvoorbeeld twee weken verdeeld over een heel jaar. Dan kom je tot een lage waarde maar dat is een foute methode. Een korte periode in hoge mate blootgesteld worden aan een giftige stof, levert een zeer verhoogd risico op kanker op.
Het RIVM stelt:
De gangbare rekenwijze voor het schatten van het kankerrisico voor benzeen zijn geënt op lange termijn blootstelling; er zijn geen modellen voor beroepsblootstelling die uitgaan van piekblootstelling; […] De gebruikte relaties voor het risico van benzeen komen uit wetenschappelijke onderzoeken in arbeidssituaties waarbij ook piekblootstellingen optraden; het risico dat samenhangt met dergelijke piekblootstellingen is dus al in de gebruikte relaties verwerkt.
Piekblootstelling versus de claim dat er geen methoden zijn waarbij wordt uitgegaan van piekblootstelling. Kijk, dat is natuurlijk nieuws! Wetenschappelijk nieuws!
Dat de minister EenVandaag verwijt geen wederhoor te hebben toegepast, is in de marge interessant, maar dan alleen voor journalistieke vakbroeders. Dat het RIVM een andere methode voor toxicologisch onderzoek toepast dan de ‘internationaal vermaarde’ toxicoloog Tytgat, is een vervolg waard.
Maar dat moet er dan wel komen.
Reacties (5)
Van 1 fles whiskey op een avond wordt iemand stomdronken, als de fles verspreid over een jaar opgedronken wordt, is het effect verwaarloosbaar.
Hoe dat zit bij PX-10, weet ik niet.
Uiteindelijk gaat het niet om de belangen van de ‘gewone’ man/vrouw in het leger. The bottom line is dat het personeel van defensie dispensable is. Tenslotte geeft het militair-industrieel complex niet om mensen, maar om belangen. De laatsten zijn echter nog nooit de uwe of de mijne geweest. Het ‘sterven voor je land’ is wel zo’n beetje de flagrantste leugen van alle. Wij mogen dood en de aanstichters worden in de geschiedenisboeken geëerd, of verdoemd, al naar gelang wie ‘gewonnen’ heeft, terwijl er feitelijk alleen enkel verlies te betreuren valt. Defensie is een de facto doodsmachine waar altijd dezelfde kleine groep mensen van profiteert. Over een beetje gif gaat men zich echt niet opeens schuldig voelen.
Ik hoop dat de auteur deze casus in de gaten gaat houden.
@2: Voor deze overheid is iedere willekeurige burger verregaand ‘dispensable’. Allways has been, allways will be.
Ja, heb de uitzending dit weekend gezien. Er bestaan – toetsbare -wetenschappelijke antwoorden en politieke antwoorden.
Wat die belg zegt klopt wel. Er wordt bij het beoordelen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen (chemische agentia) een onderscheidt gemaakt tussen piek- en gemiddelde blootstellingsconcentratie. Van een aantal stoffen zijn dan ook twee blootstellingsnormen – men spreekt van grenswaarden: mogen niet overschreden worden.
Daar bovenop speelt bij PX-10 nog een complicerende factor een rol: het middel bestaat uit cocktail van gevaarlijke stoffen en dit kan de schadelijke effecten mogelijk nog verergeren. (En dan ben ik nog niet volledig in mijn uiteenzetting).
Mij verbaasde tijdens de uitzending vooral dat reporter op een cruciaal moment geen medewerking meer kreeg van hun contactpersonen. Er wordt gesproken over “wetenschappers verbonden aan Nederlandse universiteiten en instituten”. Maar heeft men de beroepsvereninging van arbeidshygienisten, de NVvA, wel benaderd ? Zij zijn ingevoerd in de materie.
Het is voor mij niet duidelijk wie-wel en wie-niet benaderd zijn door EenVandaag, en of de redactie zich echt heeft verdiept in deze technische details dit onderwerp. Toch geef ik ze een ruime voldoende omdat de reportage een helder historisch overzicht geeft van het dossier PX-10.