Mark Rutte denkt de kabinetsformatie te diskwalificeren met ?polderen?. Zaterdag 3 feb stond in NRCH op p24 een column ‘Elitevlucht’ van Johan Schaberg over polderen waaraan ik hier graag gelinkt had. Copyrightoverwegingen weerhouden de krant ervan dit voor iedereen leesbaar op haar website te publiceren. Amerikaanse kranten zijn daar veel ruimhartiger mee, ik hoop dat de Nederlandse pers er snel toe overgaat na bijvoorbeeld een week alleen voor abonnees alles enige tijd voor iedereen op het web te publiceren.
Een subjectieve samenvatting dan maar.
In het boek ?Collapse? van Jared Diamond (Ondergang in de Nederlandse vertaling) probeert Diamond duidelijk te maken hoe komt het dat samenlevingen soms bij hun volle bewustzijn kiezen voor een voorspelbaar en aanwijsbaar rampzalige koers. Hij betoogt in navolging van Barbara Tuchman dat machtshonger de meest ontbrandbare van alle hartstochten is. Machtshonger van de elite op Paaseiland zou ervoor gezorgd kunnen hebben dat elke natuurlijke bron werd aangewend om megabeelden op te richten, terwijl te zien was dat het eiland hierdoor onbewoonbaar werd.
In de Amerikaanse samenleving kan de elite doen wat haar goeddunkt, zie bijvoorbeeld de ontslagvergoeding voor de HomeDepot topman Robert Nardelli ad 210.000.000$ of de schaamteloze en ongeremde terroristenoorlogen van Bush.
Polderen (enigszins democratisch aangestuurd werkt iedereen aan het beschermen van alles en iedereen achter de dijk) is een efficiënt model, de elite kan zich niet onttrekken aan het natuurgeweld van het water en ook zij moet daardoor haar beste krachten inzetten om de samenleving te redden.
Ter afsluiting een citaat van Schaberg: ?Dat we allemaal verdrinken als de dijken breken, dat moet wel zo blijven. Of beter, dat we er allemaal belang bij hebben dat de polder droog blijft. In dat opzicht is de zondagse Transavia-vlucht van Nice naar Amsterdam zorgelijk. En nog een stuk of wat andere lijndiensten, om het maar niet te hebben over privé-jets op soortgelijke routes. Want wat gebeurt er als de elite niet alleen boven aan de dijk woont maar hoog en droog in een zonnig oord? Als thuis niet langer Amsterdam of Laren is, maar Cannes of een dorp in Toscane? Dan kunnen we hier met zijn allen verzuipen zonder dat zij er last van hebben. Het is een lastig dilemma. Hoogvliegers hebben we nodig, maar ze moeten wel terug op het nest komen – hier.?
Reacties (10)
Ik vat de link niet tussen het uitstekende stuk over Diamond’s boek en de mededeling dat Polderen efficient is. Is dat je eigen stelling? Of bedoel je ipv het politieke polderen het historische polderen om ons tegen het water te beschermen?
Ik bedoel het zo: Polderen is helaas verworden tot een term die in de kletspraat van Rutte en anderen in spraakwatervallend Nederland een lekker warm (negatief) gevoel oproept: net zo lang leuteren met pseudo mede- en tegenstanders totdat er een woordenbrij is ontstaan die verward wordt met consensus. Een andere term waarbij men een apart (maar nu positief) gevoel oproept is ‘boven het maaiveld’
Woops, @1 is van mij, ik zat nog onder het gastlog account ingelogd.
Maar je presenteert polderen als een efficient model en haalt daarvoor Diamond aan. Ik zie de link niet zo.
enne Het is efficiënt als een deel van een groep met meer dan gemiddelde talenten zich niet aan problemen van de gehele groep onttrekt, maar een bijdrage aan het verwerken ervan moet leveren.
enne uit het stuk van Schaberg: “Het boek van Diamond schetst een bijna idyllisch beeld van hoe het anders en beter kan, in zijn laatste hoofdstuk De wereld als polder. Inderdaad, hij heeft het over Nederland, waar een groot deel van het land onder water komt te staan als we niet met zijn allen zorgen dat de dijken in orde blijven en het water wordt weggepompt. Je moet een beetje oppassen met ruzie maken, laat hij een fictieve Hollander zeggen, want het kan zijn dat je vijand het gemaal bedient dat jouw polder moet drooghouden. En vooral: Het is niet zo dat rijke mensen veilig boven aan de dijken wonen en de armen onder in de polder. Als het water komt, verdrinken we allemaal. Voor Diamond is dat besef de fundering onder een levenswijze waarin individuele mensen verantwoordelijkheid nemen voor het leefmilieu en voor de buren.”
De link wordt langzaam duidelijker. Omdat je voor fysiek polderen afhankelijk bent van elkaar ga je op politiek terrein ook polderen. Maar ik zie niet in dat die link in het huidige leven opgaat. Wat dat betreft sta je nog steeds bloot aan de kritiek van Rutte. Wellicht helpt polderen om te overleven, maar of het verder een efficiente regeervorm is, is daarmee niet bewezen.
Sorry Troebel (en ik weet dat ik zelf niks beters lever), maar dit is een zeer vaag en onsamenhangend stukje geworden, waar ik weinig mee kan. De link is mij nog steeds niet echt duidelijk. Misschien de volgende keer nog even wat langer over nadenken (nogmaals, niets persoonlijks).
Als je bovenaan de piramide staat, maar het deel onder jou komt onder water te staan, dan sta je dus daarna gewoon onderaan de piramide. Je leeft nog wel, maar alles wat je daarvoor had dat rustte op de schouders van al die anderen die nu zijn verdronken. Dat ben je nu dus kwijt. Als die mensen aan de top dat niet realiseren, en denken dat ze het allemaal zelf hebben verdient en niet afhankelijk zijn van anderen, dan is dat niet best. Dan wordt het tijd om ze eens goed wakker te schudden.
En dat gaat niet enkel om dijken, maar bijvoorbeeld ook om scholing. Wat gebeurt er met een bedrijf als er geen aanvoer meer is van goed geschoold personeel? Dat belang is er dus wel degelijk, ook al zitten ze hoog en droog. Ze profiteren wel mee, maar proberen vervolgens onder hun verantwoordelijkheden uit te komen door naar belastingparadijzen te verhuizen. Als we weglopen van onze verantwoordelijkheden verliezen we allemaal. (Prisoner’s dilemma?)
Ik wilde mijn bewondering uitspreken voor de column van Schaberg, en had dat graag door te linken gedaan. Maar omdat dat niet kan zeurde ik cursief over de onmogelijkheid daartoe bij de krant. Net vóór publictie plakte deze uitspraak van Rutte er ook nog even in.
Misschien ontstaat er samenhang als je de regel over Rutte weigert te lezen.
Overigens krijg ik een ongemakkelijk gevoel, ongeveer wat ik aan plaatsvervangende schaamte ervaar als ik lees dat iemand een eigen stuk begeleidt met ‘humor’ cq ‘cynisch’. Als iets niet grappig of duidelijk is terwijl dat wel de bedoeling was is het stuk slecht geschreven of gelezen..