Pesocrisis Argentinië

ELDERS - Deze week speciale aandacht voor de pesocrisis in Argentinië. In een paar dagen tijd verloor de Argentijnse munt ruim twintig procent van haar waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. In meerdere opkomende markten staat de nationale munt onder druk, maar de situatie in het Zuid-Amerikaanse land lijkt het meest penibel.

Sinds eind 2011 is de Argentijnse valutamarkt aan banden gelegd. Om kapitaalvlucht te voorkomen werd de vrije handel in vreemde valuta beperkt. Het begon met redelijke eisen om witwassen te voorkomen. Daarna werd een belasting van 2o procent (en later 35 procent) ingevoerd op uitgaven in het buitenland. In de loop der tijd werden steeds vreemdere en strengere eisen gesteld: vorige week werden zelfs internetaankopen aan banden gelegd. Slechts twee maal per jaar mogen de Argentijnen nog producten uit het buitenland via internet bestellen. 

Peso in vrije val

Ondanks de valutarestricties bleef de koers van de peso ten opzichte van de dollar gestaag dalen. Afgelopen week ging het ineens wel heel hard: in twee dagen tijd verloor de munt in totaal 17 procent aan waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De Centrale Bank zette in totaal bijna driehonderd miljoen dollar in om een verdere koersval te voorkomen.

Minister van Financiën en Economie Axel Kicillof drukte de Argentijnen op het hart dat de koersval geen gevolgen zou hebben voor de prijzen. Dat bleek een misvatting. De gevolgen waren meteen merkbaar. Winkeliers die geïmporteerde producten verkopen, verhoogden de prijzen tot wel 20 procent. Webwinkels gingen dicht – zogenaamd vanwege ‘onderhoud’ – en reisbureaus weigerden nog buitenlandse reizen te verkopen omdat men niet wist “wat de dollar zou gaan doen”.

Dollars voor iedereen?

Tot ieders verrassing maakte de regering vrijdagochtend bekend dat de valutarestricties deels zouden verdwijnen. In een toespraak die nog geen anderhalve minuut duurde, maakte kabinetschef Capitanich bekend dat vanaf aanstaande maandag de Argentijnen weer dollars zouden kunnen kopen. Hij weigerde vragen te beantwoorden of verdere details te geven. In een talkshow vertelde minister van Financiën Axel Kicillof dat de nieuwe maatregel vooral bedoeld is voor de kleine spaarders.

Dollars voor de rijken

Maandagochtend gaf het hoofd van de Argentijnse Belastingdienst, Ricardo Echegaray, uitleg over de nieuwe regels. Met onmiddellijke ingang kunnen Argentijnen weer dollars kopen – zij het alleen voor spaardoeleinden. Wel worden een aantal voorwaarden gesteld. Alleen mensen die maandelijks 7200 AR$ (€650) of meer verdienen, komen in aanmerking. Dat is ruim twee keer het minimumloon.

Effectief betekent dat alleen de rijkste 25% van de bevolking dollars kan kopen. Ten tweede mag maximaal 20% van een maandsalaris worden gewisseld voor dollars, tot een maximum van 2000 US$ per maand. Dat zijn niet de kleine spaarders waar Kicillof het over had.

Met een belastingverklaring in de hand kunnen de Argentijnen in theorie naar de bank om de greenbacks te kopen. Daar aangekomen heeft men twee opties: als men de biljetten direct mee wil nemen dan betaalt men een extra  belastingvoorschot van 20%. Als men er voor kiest de dollars minimaal een jaar op de bank te laten staan, hoeft de belastingtoeslag niet betaald te worden.

Meer onduidelijkheid

Er stonden maandag echter geen lange rijen bij de Argentijnse banken. Dat kan ook niet, want uit onderzoek van uw correspondent blijkt dat praktisch geen enkele bank daadwerkelijk dollars verkoopt. De reden die wordt gegeven is dat zij nog geen specifieke regels van de Centrale Bank hebben ontvangen en dat ze hun interne systemen nog aan moeten passen. De verwachting is dat de situatie in de loop van de week normaliseert.

Ondanks de maatregelen moest de Centrale Bank vandaag opnieuw ingrijpen om de peso overeind te houden. Volgens Bloomberg verkocht de Centrale Bank circa 100 miljoen dollar aan reserves. In een jaar tijd zijn de reserves van Argentinië geslonken met ruim 32 procent.

Volgende week weer nieuws uit de rest van Zuid-Amerika.

Regelmatig verschijnen artikelen van Remi Lehmann in regionale dagbladen van Wegener (onder andere Brabants Dagblad en De Gelderlander). Voor een dagelijkse portie nieuws uit Zuid-Amerika volg je Remi op Twitter.