Wil je mijn plaatje draaien, lieve disc-jockey, als ik je daar geld voor geef? Het is een verhaal zo oud als de doorbraak van rock ´n´ roll zelf: Payola. Oftewel, smeergeld betalen om je eigen plaatje te pluggen. De eerste schandalen rond betaald plaatjes draaien waren in de Verenigde Staten, waar dj Alan Freed zijn carrière wel kon opzeggen toen hij zijn singles niet spontaan leek te kiezen.
In Nederland gaat de praktijk nu al een stapje verder blijkt nu. Publieke radiozender Radio 2 heeft namelijk geen geld aangenomen om de laatste cd van Trijntje Oosterhuis te draaien, maar heeft zélf geïnvesteerd in ´Look Of Love.´ De SP heeft inmiddels kamervragen gesteld aan Minister Plasterk van Media. Ook CDA en VVD zijn ´not amused.´
Er zijn meerdere redenen om de activiteiten van Radio 2 fout te vinden.
Bevoordeling en bedrog
De belangrijkste reden om het onacceptabel te vinden is dat een artiest wordt bevoordeeld boven andere artiesten. Trijntje Oosterhuis zal meer gedraaid worden op Radio 2, omdat haar plaat nota bene door de zender zelf medebetaald is. De zender wil daar dan natuurlijk wel extra zendtijd in stoppen, al is het maar om de investering terug te verdienen. Andere bands en acts krijgen hierdoor hun plaat dus minder snel op de radio: valse concurrentie.
De tweede reden is dat de luisteraar op het verkeerde been wordt gezet. Deze heeft nooit geweten, tot nu dan, dat Radio 2 Trijntje Oosterhuis niet zozeer draaide vanwege haar muzikale talenten, maar vanwege hun eigen investeerdersbelang. Je gaat nu toch ook nadenken over de eerste plaats van Boudewijn de Groot in de Top2000. Hoe is hij daar gekomen?
En last but not least, de publieke omroep heeft publiek geld gebruikt om ondernemertje te gaan spelen. Nu ken ik de Mediawet niet uit mijn hoofd, maar winstoogmerk lijkt me niet één van de grondvesten van een publieke omroep. Als er gaten in de Mediawet bestaan die dit mogelijk maken, is dat stap één voor herziening.
Foute boel
Payola in de Polder: foute boel wat mij betreft. Plasterk zal dit toch niet goed kunnen keuren. Was hij het niet zelf die ooit als columnist het toepasselijke liedje Mr. Tambourine Man zong, van de oh zo integere Bob Dylan. Als de minister dit goedkeurt zullen we wel nooit meer van types zoals hij horen:
Hey! Mr. Tambourine Man, play a song for me,
I’m not sleepy and there is no place I’m going to.
Hey! Mr. Tambourine Man, play a song for me,
In the jingle jangle morning I’ll come followin’ you.
Reacties (7)
Afgezien van het feit dat ik het met je eens ben dat dit soort activiteiten van een radiozender niet kunnen, begrijp ik ook niet dat ze geld steken in een CD, wetende dat CD’s steeds minder de weg naar de consument vinden. Bovendien is het makkelijker even een mp3/CD te maken door het nummertje op te nemen vanaf de radio op de computer. Een fluitje van een cent.
‘Je gaat nu toch ook nadenken over de eerste plaats van Boudewijn de Groot in de Top2000.’ < -- dat kan ik je vertellen: het waren de fans van de Groot die gezamenlijk hebben besloten op deze plaat te stemmen zodat deze hoog in de top zou staan. Dat het uitkomen van dit nieuws een nieuwe discussie over de mediawet rechtvaardigt lijkt me logisch, aangezien het -mediawettechnisch- gewoon mogelijk is: “Netcoördinator Kees Toering begrijpt niets van de ophef. Volgens hem mag Radio 2 van de Mediawet geld in een cd steken en is het dan verplicht er een deel van de royalties voor te vragen.”
@1, over CD verkopen. Geloof niet alles wat de plaatenmaatschappijen je vertellen. Als je een aantal van hun rapporten doorleest zie je dat de singleverkoop is ingestort, maar de album verkoop ze in de “ohjee, we gaan kapot door mp3s!” tijd vaak meer winst dan voorgaande jaren had opgeleverd.
Singles zijn uit, maar Singles waren altijd eigenlijk bedoeld ter promotie. Dat heeft mp3 nu overgenomen. Het ene enkele nummer verkoopt niet meer, of via legale mp3 verkoop. Maar het volledige album (waar het toch eigenlijk om gaat? toch? :p) is niets mis mee. Maar de plaatenmaatschappijen spelen wel met cijfers om de boel anders te laten lijken en slachtoffer te kunnen spelen. Onafhankelijk onderzoek heeft inmiddels aangetoond zelfs dat downloaden van muziek (op niet legale manier) tot extra album verkoopt leid.
Heb je een linkje?
@ 2: jij gelooft ook elke netcoördinator op zijn woord blijkbaar.
Ik ben benieuw op welk artikel in de Mediawet Kees Toering zich beroept. Zelf zou ik denken dat bij de omschrijving van de taak van de publieke omroep het niet past om geld te investeren in een commercieel product en deze vervolgens zelf uit te zenden.
Zie ook artikel 13c, lid 2, sub c van de Mediawet:
Wellicht dat in het Mediabesluit nog zaken geregeld zijn die ik over het hoofd heb gezien, er staat immers een ´behoudens´-bepaling in sub c. Ik heb in het Mediabesluit echter geen gronden gezien om de actie van Radio 2 te rechtvaardigen. De actie is zeker niet ´in de geest van de wet´.
@astronaut: je weet toch hoe dat gaat met wetgeving? Ook al staat het er nog zo overduidelijk, een beetje creatief & intelligent persoon, vind er vanzelf wel een aantal gaten in.
@ 6: natuurlijk, maar denken dat je een gat gevonden hebt, wil nog niet zeggen dat het zo is. ;-)