Toen ik de blauwe man bij de openingsceremonie van de Olympische Spelen zag, moest ik lachen. Een smurf in drag! Een moderne IJdele Smurf…wat een lollige aanvulling van het queerfeestje, dat dit onderdeel van de hele toestand duidelijk was. Twee dagen later blijkt half Nederland apeshit te gaan, omdat ze dachten een persiflage op het schilderij Het Laatste Avondmaal van Da Vinci te hebben gezien. En dat dit een flagrante, opzettelijke bespotting van het christendom was. Hè? Om te beginnen is Jezus niet blauw, en ook niet naakt. Hij zit aan een tafel (zonder voeten, want op die plek is ooit een deur ingebouwd), met zijn 12 apostelen, die allen op hun eigen manier geschokt reageren op de aankondiging dat 1 van hen Jezus zal verraden. Hoe kom je erop dat dit tafereel ook maar enigszins overeenkomt met wat we vrijdagavond zagen? En hoe kom je erop dat de Fransen het ook maar in hun hoofd zouden halen welke religie dan ook bij zo’n wereldwijd bekeken evenement zouden betrekken?? Iemand ooit gehoord van de laïcité? Nog los van het feit dat ze uiteraard niemand voor het hoofd zouden stoten; dat zou wel heel dom zijn. Nee, de dommen hier zijn de radicaal-rechtse en aartsconservatieve schreeuwers! Ik had me voor dit gezeik niet verdiept in die hele voorstelling, maar dat heb ik nu natuurlijk wel even gedaan. Hoewel de maker van het geheel niet echt uitsluitsel geeft over de bedoeling, behalve dat hij aangeeft zoveel mogelijk diversiteit heeft willen laten zien, kun je met een beetje cultureel besef een en ander wel interpreteren. Om te beginnen zijn de OS een Grieks fenomeen, dus het is veel logischer dat de naakte man verwijst naar Dionysos, de god van de wijn (ook wel Bacchus). In vroeger tijden werden op zijn gedenkdagen mensen met klimop bekranst, en de Romeinen baseerden hun beroemde bacchanalen op zijn cultus. Daar liep iedereen in z’n blote reet rond en zoop en neukte zich helemaal de tering. De zanger op het podium had zichzelf voor de gezelligheid (en wellicht omdat puur naakt toch ietwat aanstootgevend zou zijn), blauw geschilderd en de klimop vervangen door rode bloemen en kerstballen(!). Dan het lied dat hij ten beste gaf. Ik spreek ook geen Frans, maar het is niet moeilijk de vertaling op te zoeken. De 1e zinnen: “Zou er oorlog zijn als we allemaal naakt zouden zijn gebleven? Nee. Waar moet je een revolver verstoppen als je naakt bent?” Verder gaat het over hoe we allemaal vrij en gelijk zouden zijn, broeders en zuster. Goh, laat het nationale credo van Frankrijk nu “Vrijheid, gelijkheid en broederschap” zijn. Het allerergste van deze hele ophef vind ik nog wel dat ook “normaal” denkende mensen dit achterlijke frame van “christentje pesten” consequent lijken over te nemen. Dit land is intellectueel – hoe ironisch – totaal naar de verdoemenis. On the bright side; ik denk dat Jezus ligt te rollen van het lachen in zijn graf. Heeft de goede man ook een keer een verzetje. (Hieronder een clip van een andere uitvoering van het lied door Philippe Katerine. Waarschuwing: allemaal spiernaakte mensen!) https://www.youtube.com/watch?v=N-Ro03zmgJs
Voordat Tori Amos doorbrak als pianospelende soloartiest, beproefde ze haar geluk als zangeres in een synthpop-band.
Y Kant Tori Read was vernoemd naar een anekdote uit Amos’ kindertijd: ze werd van het conservatorium gegooid omdat ze geen bladmuziek wilde lezen. Amos speelt namelijk alles op gehoor. (Hé, je bent een muzikaal genie of niet).
Na vijf jaar gaf de band er de brui aan.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
COLUMN, RECENSIE - ‘Deze avond is een klein beetje afscheid van Rusland’, zei Sana Valiulina aan het einde van de tweede aflevering van Zomergasten. Het was geen eenvoudig afscheid. Het deed duidelijk pijn. Hier en daar waren de herinneringen bitterzoet. En gloorden er sprankjes hoop. Maar over het geheel genomen zweefde de avond op een wolk van sublieme melancholie en een diep doorleefd mededogen met al die mensen die daar ‘zwijgend fatalistisch zitten te wezen’ in het land waarvan ze afscheid nam.
Anders dan Peter van Ingen vorige week was zomergastheer Jelle Brandt Corstius de rust zelve en gaf hij zijn gast alle ruimte om haar verhaal te doen. Toen hij Valiulina vroeg naar het verhaal van haar moeder, waarschuwde ze dat het wel even kon duren. ‘Dat hou ik wel in de gaten’, zei hij. Om haar vervolgens het hele verhaal te laten vertellen.
Existentiële wind
Gelukkig maar, want dat verhaal verdiende ook alle ruimte. Net als het verhaal van haar vader. Haar moeder zwierf als zestienjarige oorlogswees door een Sovjet-Unie in oorlog en kwam, met dank aan de Duitse honger naar worst en schnapps, uiteindelijk in Estland terecht. Haar vader werd krijgsgevangen genomen door de Duitsers. Liep over naar de Amerikanen. Werd na de oorlog door Churchill uitgeleverd aan Stalin die z’n ‘verdwaalde schaapjes’ terug wilde. En kwam zo in een Russisch strafkamp terecht, want krijgsgevangenen waren verraders. Jaren later ging de dochter terug naar de plek waar haar vader gevangen had gezeten. JBC laat haar een stukje voorlezen over deze plek waar nu miljoenen berken groeien. Er blies ‘een existentiële wind die alle zelfbewustzijn wegwaait.’
Let op: dit is niet de recensie. Sargasso’s recensie vindt u hier.
De mens in een bezeten wereld, als een slinger schommelend tussen goed en kwaad
Dat wordt de rode draad van VPRO’s Zomergasten van vanavond met Sana Valiulina. Bekend van haar boeken ‘Het kruis’ (2001 – over het leven en de seksuele vrijheid in een Moskouse studentenflat), ‘Kinderen van Brezjnev’ (2014 – over liefde en verraad tegen de achtergrond van het economische en geestelijke verval van de Sovjet-Unie) en ‘Winterse buien of Ben ik wel geïntegreerd genoeg?’ (2016 – een bespiegeling van Nederland na hier 25 jaar gewoond en gewerkt te hebben).
De mens, schommelend tussen goed en kwaad, fascineert haar. Op haar Zomergastenavond wil ze het woord geven “aan mensen die met mij deze fascinatie delen en die daar een artistieke vorm aan geven, ieder op zijn manier. Want ik ben ervan overtuigd dat we alleen door de kunst onszelf en elkaar echt kunnen zien en begrijpen.”
Sana Valiulina, geboren in Estland, woont en werkt nu 35 jaar in Nederland. In haar werk komt het Estlandse verleden aan bod in de vragen over het leven van haar ouders en over haar studententijd in Rusland. Ik ben benieuwd welke kunst ze laat zien waardoor we “onszelf en elkaar echt kunnen zien en begrijpen”. Kunst uit Estland? Russische kunst?
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Waylon Jennings boekte successen als countryzanger in de jaren ’70 van de vorige eeuw. Hij kreeg televisiebekendheid als verteller in de serie The Dukes of Hazzard, waar hij ook de titelsong van vertolkte.
‘Turn the Page’ is een cover van protestzanger Bob Seger uit 1971.
REPORTAGE - He zomermaanden zijn voor velen heerlijke vakantiemaanden. Wat dacht je van een dagje Brabant met een bezoek aan Tilburg? Voor Kunst op Zondag wil ik graag drie zomerse cultuur tips met je delen. In museum De Pont hangt een mysterieuze mist rondom het werk van Laure Prouvost. Het Textielmuseum vraagt in de groepstentoonstelling ‘Makers on Materials‘ om aandacht voor vijf natuurlijke materialen in de kunst. In de groene oase van de Oude Warande kun je de beeldententoonstelling ‘Lustwarande – Arbos‘ verkennen. Tussen het groen ontdek je hier hedendaagse sculpturen van nationale en internationale kunstenaars in hout.
Maria Schnyder interviewt Laure Prouvost in de Pont Tilburg © foto Wilma Lankhorst.
De volledige titel van de solotentoonstelling van de Franse kunstenaar Laure Prouvost (Lille, 1978) is In the Mist of it all, above front tears. Met je hoofd in de mist lopen is ook wat je hier ervaart. In de grote zaal hangt een grote dikke witte wolk en daaronder bewegen zich bijzondere vogels tussen de bezoekers. Prouvost was voor de voorbereiding van haar expositie in het Nationaal Museum in Oslo, stond ze letterlijk met haar hoofd in de wolken. Dit idee inspireerde haar voor de grote wolk in De Pont. In de fantasiewereld van Prouvost wonen fantasie dieren zoals de vogels die we hier zien. Sierlijke glazen vogels op het Venetiaanse eiland Murano geblazen. Plukjes wit strand, twee vissen die een fontein maken door water naar elkaar over te spugen. Twee ‘zomerhoeden’ waarin je je moet onderdompelen om de dansers in de tuin van De Pont te zien. Als je mijn inleiding misschien warrig vindt, nodig ik je uit om hier de site van Laure Prouvost te openen voor nog meer fantasie.
ACHTERGROND - Sommige inzichten in het weer en het klimaat zijn oeroud. Ze gaan terug tot Meteorologica van Aristoteles, of nog veel verder. Maar kennis van veranderingen van het klimaat is veel recenter, zeker als het over veranderingen op wereldschaal gaat. Het fundament onder die kennis werd precies 200 jaar geleden gelegd, door Jean Baptiste Joseph Fourier (1768 – 1830). Die publiceerde in 1824 zijn artikel ‘Remarques générales sur les températures du globe terrestre et des espaces planétaires’ (Annales de Chimie et de Physique, 27 (1824) 136–67; in 1837 in het Engels vertaald door Ebeneser Burgess. Merkwaardig genoeg bleef een nieuwe versie van het artikel uit 1827 met enkele kleine correcties en uitwerkingen ruim een eeuw lang onvertaald, maar wordt tegenwoordig juist dat latere artikel vaak genoemd als eerste beschrijving van het broeikaseffect). Fourier was op zoek naar kennis over warmte en had daarbij in de loop van de tijd al het een en ander geschreven over de temperatuur van het aardoppervlak, en de factoren die daarop van invloed zijn. In 1824 zette hij zijn ideeën hierover (min of meer) overzichtelijk bij elkaar. Twee van die inzichten zijn van groot belang voor de hedendaagse natuurwetenschappelijke kennis van de werking van het klimaat op planetaire schaal.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Angelene vertelt het verhaal van een prostituee die droomt van een beter leven, een leven ver weg met iemand die haar werkelijk liefheeft.
P.J. Harvey vertelt het met allerlei dubbelzinnigheden en literaire verwijzingen, zoals het countryliedje Abilene (“Prettiest town I’ve ever seen”) en J.D. Salingers korte verhaal ‘Pretty Mouth and Green My Eyes’, waarin een man zijn hart uitstort tegenover een collega over zijn overspelige vrouw die de hort op is — met die collega, zoals later zal blijken.
Het vijfde rapport over de rechtsstaat in Europese lidstaten is deze week met enige vertraging gepubliceerd. Het zou op 3 juli uitkomen, maar volgens Politico heeft commissievoorzitter Ursula Von der Leyen (VDL) de publicatie een paar weken opgehouden in afwachting van haar herbenoeming. Het rapport is nogal kritisch over de huidige Italiaanse regering van Giorgia Meloni en VDL sloot niet uit dat ze uit die hoek steun nodig zou kunnen hebben voor haar tweede periode als commissievoorzitter. Vorige week donderdag werd ze in het Europarlement met ruime meerderheid herkozen. Meloni’s partijgenoten hebben volgens Reuters tegen haar herbenoeming gestemd. Maar Meloni verzekerde zaterdag dat zij met Von der Leyen wil blijven samenwerken.
De samenvatting van de bevindingen van de rechtsstaat onderzoekers over Italië laat zien dat er sinds het aantreden van Meloni’s rechtse regering weinig voortgang is gemaakt op een aantal voor de rechtsstaat kritische punten. Dat betreft onder andere het uitblijven van noodzakelijke nieuwe wetgeving inzake smaad en de bescherming van het beroepsgeheim en journalistieke bronnen. Op de Index voor Persvrijheid van Reporters Sans Frontières (RSF) is Italië vijf plaatsen gezakt naar de 46e plaats. Journalisten, met name degenen die onderzoek doen naar criminele praktijken hebben nog steeds te maken met SLAPP-zaken, intimidatie en geweld. Twintig journalisten staan onder permanente politiebescherming. Meloni zelf heeft verschillende smaadzaken aangespannen tegen verslaggevers die kritiek op haar hadden, waaronder een zaak waarin een journalist werd veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding omdat hij op sociale media spotte met de lengte van de premier.
Een paar jaar terug maakten dirigent Charles Hazlewood en Brett Anderson van Suede een muzikale contemplatie op de dood: Death Songbook.
Met gastzangeres Nadine Shah namen ze een twaalftal Britse meer en minder bekende popklassiekers op, met Hazlewood’s Paraorchestra ter begeleiding.
Zoals Holes van Mercury Rev uit 1999.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.