Het is weer tijd voor de maandelijkse inzending van PJ. Cokema, die uw paascontemplatie wenst te verstoren met een prangende vraag.
Waarom accepteren schapen als makke lammetjes de hun toegewezen herder? Ook een schaap heeft zo zijn individuele behoeften, voorkeuren, dromen en wensen. Schapen zijn net mensen. Dus wat houdt een schaap tegen, zijn eigen herder te kiezen?
Tegen de tijdgeestelijke stroom in, wil ik hier een pleidooi houden voor een renaissance van het polytheïsme. Het wordt tijd een paradoxale ontwikkeling in de geschiedenis te corrigeren. Het is tenslotte raar dat, waar de mensenmassa zich steeds verder individualiseerde, de massa aan goden en godinnen is gereduceerd tot pakweg een stuk of vier geesten.
De behoefte aan meerdere goden is nooit weggeweest. Het eerste bewijs daarvoor is dat binnen de paar overgebleven hoofdstromen het altijd een gewoonte is geweest, zich op te splisten in tal van variaties op het thema. Hoewel men over een en dezelfde god sprak, had men blijkbaar toch heel verschilllende opvattingen over de godsbeleving. Men wilde wel monotheïstich worden, maar men is nooit tot een eensgezinde monomanie gekomen.
Het tweede bewijs: daar waar men de religie helemaal opgaf, kozen velen voor een goddelijke verering van tal van andere zaken. Van de mammon tot het voetbal, van popidolen tot internethypes. Het maakt niet uit wat men wil geloven of aanbidden. De drang op te gaan in gemeenschappen van min of meer spirituele aard zit diep.
De ontwikkeling naar het monotheïsme heeft de verdeeldheid onder de mensen niet weggenomen. Wellicht is dat tegen de natuur van het kuddedier dat zonder de groep niet kan leven, maar wel erkenning wil van zijn individuele existentie.
Ook de behoefte aan meer vrijheid is nooit weggeweest. Vrijheid te kunnen zeggen wat je wilt, te kunnen kiezen wat je wilt en jawel, ook te geloven wat je wilt. Het is de behoefte van het schaap zijn eigen herder te kiezen, in plaats van er eentje van staatsrelibeheer opgedrongen te krijgen.
Dat vraagt om meer producten op de schappen van de spirituele supermarkt. In een tijd waarin “vrije markteconomie” een bijna religieus credo is geworden, wordt het dus hoog tijd het polytheïsme nieuw leven in te blazen.
De eerste aanzetten daartoe zijn er de laatste decennia al gedaan. Veel zoekenden vonden heil in oude culturen of quasi wetenschappelijke varianten waar god tot energie of je reinste chaos werd verklaard. En zo kennen we naast allah, boeddha, brahma, god, ook quantum en energetica als sprirituele bronnen.
Het feit alleen al dat mensen in staat zijn de overstap van de ene god naar een andere te maken, zegt wat over de alles overheersende drang naar keuzevrijheid.
Er valt alleen wat te kiezen als er voldoende aanbod van goden is. Misschien zou het een schone taak van de overheid kunnen zijn om ook het religieuze domein te innoveren en oprichting van eigen bedrijfjes te stimuleren. Gesteund door euro-commissaris Kroes, die het ene kartel na het andere zware slagen toebrengt, moet de overheid toch een eind kunnen komen? Wie Microsoft kan aanpakken, moet toch ook in staat zijn het Vaticaan (om een voorbeeld te noemen) te dwingen de monopoliserende bedrijfsvoering aan te passen?
Nu we weer een lang weekend geteisterd worden door een feest van een der reli-multinationals, de Paasvraag aan de lezers: Wie weet er een paar leuke goden en godinnen, waarmee we de democratisering van het reli-gevoel tot stand kunnen brengen?
Reacties (12)
Katholicisme is toch al een soort van politheïsme? Vader, zoon, heilige geest + honderden mindere goden, aka heiligen?
Zelfs protestanten hebben er dus drie (vzhg). En in de islam is mohammed defacto ook een god.
Okee, maar die katholieken hebben, met al die heiligen, een aardige alternatief voor beschermende goden en wrekende engelen gevonden. Eigenlijk een heel praktisch praktizerend volkje, die katholieken.
Maar goed, het zijn geen goden of hulpgoden. Hooguit bieden ze enige assistentie.
Ze zijn onsterfelijk, doen wonderen. Onder welke definitie zijn het geen goden? Dat we ze niet zo noemen wil nog niet zeggen dat ze het niet zijn :-)
En inderdaad, katholieken zijn pragmatisch. Adagium: If you can’t beat’em , join’em
Maria is toch ook een soort halfgod? Immaculate conception, opgenomen in de hemel, je kan er naar bidden?
De katholieken hebben dus eigenlijk het oud-griekse polytheïsme naar hun hand gezet. Slimme rakkers.
Maar wel wat stoffig. En, net als bij de grieken, geschaard rond die ene oppergod. Dat is toch niet meer van deze tijd?
@5: Wat zou dan wel hip zijn? deo-democratie? Goden zijn niet zo goed in luisteren.
@4: Maar Maria is een VROUW! Da kan helegaar niet.
@6 Dat ze niet luisteren is bekend. Vullen we eens zelf het neo-polytheïsme in, kunnen we kiezen voor godjes die niks aan hun oren mankeren.
En dat “da kan helegaar niet”, laat god het niet horen (when god created man, she…, etcetera)
Ik wil hier een pleidooi houden voor Eris, de godin van de verdeeldheid / chaos. Past ook mooi bij dat polytheisme. Ze heeft al wat aanhangers maar het kan altijd beter. En sinds kort heeft ze ook een eigen mini-planeetje.
All hail discordia!
@3 Jezus was iig niet onsterfelijk. Hij ging tenminste eenmaal dood. Overigens zegt de triniteit niets over het aantal personen dat god is. Het geeft aan dat God deels in jezus incarneerde en overige deel als drijvende kracht bleef.
@4 De italianen bidden naar elke heilige die er bestaat, maar dat maakt ze nog geen god.
@6 God die slecht luisteren? Dan is JP ook een god. Was God ook niet een vrouw trouwens?
@8 Eris? Je bedoelt zeker Eros?
Als ik zeg dat Goden slecht luisteren wil dat niet zeggen dat ik bedoel dat iedereen die slecht luistert een God is.
A -> B is niet B -> A
@9: tja, wanneer is iemand een god? Bij de grieken heb je ook halfgoden enzo.
@9 Nee, stippel bedoelt eel degelijk de godin Eris.
Een dochter van Zeus, die blijkbaar een stuk vruchtbaarder was dan de god die nu de wereld zo domineert.
@10 Maar je zegt er wel mee dat goden menselijke trekjes kunnen hebben.
Ergo: de tekorkomingen van de mensen hebben ze van hun god(en) meegekregen.
Wat me op het idee brengt het gevraagde polytheïsme op basis van onze tekortkomingen in te vullen.
Voor elk menselijke mankement een god, die we dan natuurlijk geheel theologisch gelimiteerd de schul er van kunnen geven.
Is weer eens wat anders dan altijd maar de zonde weer bij de mensen leggen.