Opheldering over de Sint

Precies een jaar geleden vertelde ik mijn vriendin op Texel over het surprisespel. Mijn zoon van acht zou dat voor het eerst mee gaan meemaken op school. Hoe het spel precies in elkaar stak, daar had ik nog geen goed beeld van, maar ik wist wel dat hij zelf een cadeau moest gaan kopen, het op een creatieve manier moest inpakken en er zelf een gedicht van vier regels bij moest schrijven. ‘Voor wie is het cadeau dan?’ vroeg ik bij elke beslissing die er genomen moest worden. Dat wist hij niet, het moest een cadeautje zijn dat geschikt was voor iedereen.

‘Maar dat kan toch niet?’ wierp mijn vriendin tegen. ‘De meeste kinderen in groep vijf geloven toch nog in Sinterklaas? Jouw zoon toch ook nog wel een beetje?’ Ja, daar had ze gelijk in. Ik had me er aanvankelijk dan ook een beetje ongemakkelijk over gevoeld. ‘Maar hij doet net alsof het de gewoonste zaak van de wereld is’, zei ik, ‘ik geloof niet dat hij er zich veel vragen bij stelt.’

Toch vond mijn vriendin dat je het niet kon maken, zonder opheldering over de Sint de kinderen zelf surprises laten maken. Bij haar op Texel deden ze dat anders. Toen de klas van haar dochter voor het eerst lootjes ging trekken, werd er vooraf door de leerkracht uitgelegd hoe dat gedoe met Sinterklaas in elkaar steekt. Alle kinderen werden in één keer collectief van hun geloof gehaald. Zij had er goede ervaringen mee. Je voorkomt animositeit en pesterijen op het schoolplein.

Ik vond het een goed idee, dat klassikaal ophelderen, het getuigde van meer respect voor de kinderen. Via de mail stelde ik voor om ook op onze school over te gaan tot klassikale voorlichting over de Sint. Sommige vaders en moeders waren nieuwsgierig, ze hadden zelf al met het idee rondgelopen om hun kind de waarheid te vertellen, maar ze hadden zich ook gerealiseerd, dat ze dat beter direct na het feest konden doen, een paar dagen nadat alle cadeaus waren uitgepakt. Maar alle kinderen tegelijk van hun geloof afhelpen, dat kon misschien wel.

Op het schoolplein kwam ik wat meer te weten over het surprisespel, dat kon een heftige ervaring zijn voor een kind, verzekerde een moeder mij. Het gaat als volgt: alle spannende pakjes worden op een stapel gelegd en elk kind mag er eentje uitkiezen. Dat betekent niet dat dit pakje mee naar huis mag, want eerst komt er nog een soort stoelendans. De kinderen stellen zich hiervoor op in een kring met het veroverde pakje voor zich. Er wordt met een grote dobbelsteen gegooid en als nummer drie boven komt te liggen, dan schuiven alle kinderen drie plaatsen op. Het cadeautje blijft liggen, dus ze krijgen na elke worp een andere surprise aan hun voeten. Het gooien met de dobbelsteen wordt een paar keer herhaald, zodat de kinderen steeds onzekerder worden. Het is de bedoeling dat iedereen met een pakje naar huis gaat, maar pas aan het einde van het spel is bekend welk pakje dat zal zijn.

Wat mijn initiatief tot klassikaal ophelderen betreft: er waren nogal wat ouders tegen mijn voorstel. Die ouders wilden dat hun kind zelf het geheim van Sinterklaas ging ontdekken, zij hadden juist respect voor het geloof van hun kind. Uit de mailtjes begreep ik dat ik me onvoldoende realiseerde van welke grote waarde het geloof in sprookjes en mythen was.

Het klassikale ophelderen ging niet door. Ik weet ook niet zeker of de leerkrachten er aan mee zouden werken, hun meningen had ik nog niet afgetast. Toch vraag ik me af waarom het op Texel wel kan en aan de wal niet. Misschien komt dat doordat ze op het eiland naast Sinterklaas ook nog hun eigen Ouwe Sunderklaas hebben, een feest dat belangrijker is voor de identiteit van het eiland.

Voorlopig blijf ik voorstander van klassikale voorlichting over Sinterklaas. Zomaar op school de regels van het feest veranderen, dat vind ik geen goede zaak, vooral niet omdat in de kleuterbouw de aanbidding van Nico flink wordt aangewakkerd: wekenlang zitten de kinderen onder schooltijd naar het Sinterklaasjournaal te kijken. Dat schijnt goed te zijn voor de integratie van de allochtone klasgenootjes.

Zelf het geheim van de Sint ontdekken is mooi, maar dan moet de school het toneelstuk van het Sinterklaasbezoek ook in de hogere klassen blijven opvoeren. Dan kunnen de kinderen met eigen ogen zien hoe echt die baard van de goedheiligman wel niet is.