Onzinnige onderzoeken | Boze botox

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

brrrotoxPersoonlijk denk ik dat mensen die aan een botox behandeling beginnen een groot probleem hebben. Maar persoonlijke opvattingen zijn niet relevant als je onderzoeken onderzoekt. En zoals u weet heb ik snel een allergische reactie bij foute onderzoeken, zeker als die in de media komen.
Een interessant onderzoek verscheen twee weken geleden in de media. Het was aan mijn aandacht ontsnapt, maar er zijn altijd wel mensen die me een beetje helpen scherp te blijven.
Het onderzoek kwam met variaties op de volgende kop in de media:
Botox kan je ongelukkig maken

De berichten waren voor het grootste deel gebaseerd op een persbericht van de Universiteit van Groningen.
De Volkskrant had echter nog wat direct commentaar van de onderzoekster. Dat sprak boekdelen:
‘In mijn onderzoek heb ik mensen gevraagd een pen tussen hun lippen en tanden te klemmen, zogenaamd om hun concentratievermogen te testen. Wanneer je dat stevig doet, kun je de hoeken van je mond niet meer naar beneden trekken en je lip niet meer optrekken. Precies de spieren die je normaal bij walging zou gebruiken.’
En toen? Wat moesten ze met die pen?
‘Blijven vastklemmen. Intussen kregen ze smerige dingen te zien. Doordat ze die pen in hun mond hadden, konden ze geen vies gezicht trekken. Daarna kregen ze een test waarin ze woordjes moesten afmaken, zoals ‘v..s’ en ‘h..t’. De mensen die een pen in hun mond hadden gehad, vulden daarbij vaker ‘vies’ en ‘haat’ in dan de mensen die wel gezichten hadden kunnen trekken. Die zeiden vaker ‘vaas’ en ‘heet’. Ook schatten ze neutrale situaties negatiever in.


Graag had ik het onderzoek gelezen, maar 30 euro en de wachttijd waren een te hoge drempel. Daarom schiet ik nu alleen even op de conclusies die in de media verschenen.

Goed, de essentie van dit stuk onderzoek was dus dat je middels het vastklemmen van een pen in de kaken bepaalde spieren uitschakelde. Een aantal testjes lieten vervolgens zien dat je daarna negatiever reageerde op situaties. En dit leidde vervolgens tot de conclusie:
Wat hierbij opvalt, is dat de negatieve emoties niet te wijten waren aan onderdrukte gedachten. Het was puur het feit dat de spieren niet mochten meedoen, waardoor mensen negatieve gedachten en associaties kregen. Ik denk dat mensen die botox gebruiken, zich niet realiseren dat een gladgestreken gezicht dit effect kan hebben.

Ik weet niet eens waar ik moet beginnen met schieten. Laat ik een paar dingen noemen. Waaruit blijkt de link tussen het niet gebruiken van de spieren en de negatieve associaties? Waarom zit de link niet tussen het hebben van een pen in je mond (en eventueel een bepaalde sensatie op je tong) en diezelfde assocaties?
Hoe zuiver kan je stellen dat met een pen in je mond daadwerkelijk de spieren uitgeschakeld zijn en niet alleen verkrampt of permanent gespannen? En het meest belangrijke, hoe kan je de sprong maken naar botox? Als spieren kunstmatig verlamd zijn, zegt dat niets over de aansturing van de spieren. Een pokerface trekken is iets heel anders dan een botox-gezicht hebben. Wie weet glimlacht iemand onderhuids wel heel erg en ervaart dat ook zo, alleen ziet niemand het. Zou de persoon daarom negatieve gevoelens moeten ontwikkelen?
Verder is het natuurlijk absurd dat je een uitspraak doet over een groep mensen met een specifieke status, zonder die mensen daadwerkelijk als (controle) groep deel te laten nemen aan de tests. Waarbij je ook nog eens moet gaan uitsluiten dat de negatieve instelling niet door andere factoren wordt veroorzaakt (waarom zouden ze anders überhaupt aan botox begonnen zijn).

Afijn, ik snap best dat het onderzoek op veel punten een belangrijke en interessante relatie kan leggen tussen het al dan niet expressie geven aan gevoel en de mogelijke emotionele consequenties daarvan, maar de sprong naar botox is wetenschappelijk op geen enkele wijze hard te maken.
Ik kan dan ook niets anders dan concluderen dat dit vooral gebruikt is om publiciteit te krijgen voor het onderzoek. En daarmee kan ik dan lekker tegen de media aantrappen die weer eens als makke schapen het zoveelste spannende onderzoeksresultaat als “waarheid” de wereld in hebben geschoten.
En dan gaat het dus niet alleen om commercieel gemanipuleerde onderzoeken.

Reacties (15)

#1 Ernest

Zo onzinnig is dit niet hoor. Dit onderzoek bouwt voort op het wetenschappelijke inzicht, dat emoties niet alleen een gelaatsuitdrukking veroorzaken (je emoties verbergen door je gezicht strak te houden kun je daardoor ook proberen), maar dat een gelaatsuitdrukking ook emoties en een lichamelijke verandering kan veroorzaken. De wetenschapper die dit ontdekte aan het woord: “What we discovered is that that expression alone is sufficient to create marked changes in the autonomic nervous system. When this first occurred, we were stunned. We weren’t expecting this at all. And it happened to both of us. We felt terrible. What we were generating was sadness, anguish.”

Het staat beschreven door Malcolm Gladwell, in zijn boek Blink.
Of zie http://www.gladwell.com/2002/2002_08_05_a_face.htm

  • Volgende discussie
#2 gadget

Ik heb dat ook, die omgekeerde reactie. Als ik zit te poepen moet ik altijd onwillekeurig aan erwtensoep en chili denken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 mb

Je geeft het zelf al aan: zonder kennis te nemen van het onderzoek zelf kun je maar weinig zinnigs zeggen over de zin of onzin ervan. Journalisten zijn in staat de meest relevante onderzoeksvragen te reduceren tot onzin (en vv).

Maar ondertussen komt dit onderzoek wel in het rubriekje onzinnige onderzoeken. Tikkie flauw.

Het gedoe in Utrecht rond een onderzoek dat bij Argos (normaal gesproken toch topjournalistiek) door de mangel werd gehaald komt weer even in gedachten.
In dat geval kreeg de journalistiek een weinig mediagenieke aio aan de lijn, stelde de verkeerde vragen en trok uit de onhandige antwoorden veel te snelle conclusies.
Onder het mom van: ‘de onderzoeker moet de relevantie van zijn werk toch aan iemand uit kunnen leggen’, werd het hele werk afgeserveerd: zonder het onderzoek op bijvoorbeeld wetenschappelijke merites te beoordelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Steeph

@mb en @Ernest Ik wil best geloven dat het onderzoek zelf goede dingen bevat. Maar volgens mij kan je op niet wetenschappelijk hard maken dat het bijten op een pen gelijk staat aan een botox gezicht hebben en alle complexe prikkels die er verder bij horen.

Misschien was de kop “onzinnige conclusies” beter geweest, dat wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Martijn

@4: Maar zoals #3 al aangeeft: misschien staat ook wel goed onderbouwd in het proefschrift dat dat wel kan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 gadget

Nog los van de inhoud of de conclusies: onderzoek hoeft van mij niet altijd direct maatschappelijk relevant te zijn, maar dit slaat werkelijk alles. Het doet me denken aan het stukje van Kees van Kooten en Wim de Bie over ‘aarsverschraling’, in een persiflage op de tv dokter. Kan het helaas niet vinden op YT.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Ernest

@Steeph (4) Bij nader beschouwing wordt er alleen maar een verband gelegd tussen Botox en het onderzoek met de spieren, zonder dat Botox in het onderzoek gebruikt is. De connclusies die de onderzokester zelf formuleert lijken iet te wijzen op kennis van het werk van Ekman c.s…( Ik heb ook geen zin om die 30 euro te betalen.) Want zij zegt dat je sommige spieren NIET gebruikt, en daardoor emoties vermijdt. Ekman zegt dat je spieren nodig hebt en dus WEL gebruikt voor het vasthouden van een pen in je mond, en daardoor emoties e.d. juist opwekt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Ernest

@6 Maatschappelijk relevant is het wel degelijk, althans, Malcolm Gladwell schrijft hoe snel je iemands intentie interpreteert door naar iemands gezicht te kijken, en hoe je door dit niet te doen soms grote fouten maakt. Hij brengt het in verband met het neerschieten van een onschuldige man. Het interpreteren van iemands gezicht hangt sterk samen met wat diens gelaatsspieren doen en laten. Gladwell citeert de onderzoeker, die Clinton wilde behoeden voor het bekend worden van zijn faux-pas: “I said, ‘Look, Clinton’s got this way of rolling his eyes along with a certain expression, and what it conveys is “I’m a bad boy.” I don’t think it’s a good thing. I could teach him how not to do that in two to three hours.'” Clinton’s adviseurs wezen dit af. Redelijk maatschappelijk relevant, toch?
(zie link in @1)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 gadget

@8: Ik had het niet over het onderzoek wat jij aanhaalt, maar over het onderzoek wat hier ter discussie staat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Ernest

@9 Waarom? Dit is best relevant – het is een ontdekking van een martelmethode, het kan aanwijzingen geven voor ergonomie en fysiotherapie in het werk, het kan artsen eens laten doorvragen als iemand met klachten komt die geen fysieke aanwijzing hebben (“ik voel me steeds zo misselijk na het werk, dokter”). allemaal dingen die niks met Botox te maken hebben. De nadruk op Botox en dergelijke is eerder tekenend voor het referentiekader van de wetenschapster en haar voorlichtster, dan voor de maatschappelijk relevantie.
Afgezien daarvan mag wetenschap niet maatschappelijk relevant zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Ernest

@9 Waarom? Dit is best relevant – het is een ontdekking van een martelmethode, het kan aanwijzingen geven voor ergonomie en fysiotherapie in het werk, het kan artsen eens laten doorvragen als iemand met klachten komt die geen fysieke aanwijzing hebben (“ik voel me steeds zo misselijk na het werk, dokter”). allemaal dingen die niks met Botox te maken hebben. De nadruk op Botox en dergelijke is eerder tekenend voor het referentiekader van de wetenschapster en haar voorlichtster, dan voor de maatschappelijk relevantie.
Afgezien daarvan mag wetenschap niet maatschappelijk relevant zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 esgigt

Die foto, dat is Patty Brard toch?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 larie

Die foto heeft niets van doen met botox esgigt. Meer met zwakke geneesheren/dames die dit:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Eed_van_Hippocrates

vergeten zijn.

De knoet erover, rotte appels.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 McGluut

Informatie:
http://www.uk.rug.nl/archief/jaargang38/26/10b.php

Uit dit UK-artikel komt een beter beeld van het onderzoek naar voren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 MaxM

Behalve het Jerney Kaagman Syndroom zou ik me vooral zorgen maken over toxiciteit als het langzaam maar zeker aan de wandel gaat.

on topic: Het barst van de wanstaltige onderzoeken van mensen waarvan men zich serieus kan afvragen hoe het in godsnaam mogelijk is dat ze een academische graad hebben verkregen. Over de berichtgeving wil ik het niet eens hebben. Als alfa’s gaan uitleggen wat beta’s doen kan je de grootste onzin verwachten.

  • Vorige discussie