Waren alle treinen maar als kantoor bruikbaar.
COLUMN - Ik schrijf u vandaag vanuit de trein van Buchara naar Tasjkent, die met een mooi arabisme Sharq heet, “oostwaarts”. Ik neem aan dat er ook een vanuit Tasjkent westwaarts rijdende Garb of – zoals de Oezbeken het wel zullen uitspreken – Gorb is.
Alles klopt aan de Sharq. Het begint al als je aankomt in het station, waar het perronpersoneel over brede snorren gezag uitstraalt. Indrukwekkende uniformen ook: conducteurs zoals conducteurs eruit moeten zien. Er worden op het perron ook drankjes en kranten verkocht, wat bij mij meteen herinneringen opriep aan het oude station Roozendaal, waar in de jaren tachtig (toen ik daar als dienstplichtige vaker overstapte dan me lief was) nog iemand langs de rijtuigen kwam lopen en koffie, thee en limonade aanbood, die we dan aanpakten door het geopende raam.
Sprekend over geopende ramen: dat kan in de Sharq dus óók. Geen snikhete trein dus, zoals in Nederland zo vaak gebeurt als de thermostaat weer eens op hol is geslagen. Verder zijn de coupés, voor afwisselend drie of zes mensen, voorzien van een stopcontact, spiegel, televisiescherm, een doos papieren zakdoekjes, tapijt en een tafeltje. Deze trein is dus gewoon bruikbaar om te werken: het kan dus wél.
Ook in de gang ligt tapijt, terwijl aan het einde van de gang – Drs.P. reist altijd mee – een samovaar zachtjes gloeit. Af en toe komt iemand langs die water, bier of thee verkoopt. Aan het einde van elk rijtuig is een rookcoupé. Het kan niet ontspannener.
Stipt op tijd – ook al zoiets prachtigs – zette de trein zich in beweging. We passeerden eerst een eindeloos rangeerterrein vol roestbruine goederenwagons. Later bestond het uitzicht uit de Kyzylkum-steppe en wat bergen op de achtergrond, zodat je makkelijk dromerig uit het raam bleef kijken.
Wat nog meer bijdraagt aan mijn geluk is de krant die ik op het station heb gekocht. Ze bevat twee pagina’s Russisch ruimtevaartnieuws, dat ik weliswaar niet kan lezen maar waarin woorden als “Vostok”, “Proton”, “Sojoez 2.1a” en “Progress” herkenbaar zijn. Wie daarvan niet blij wordt, is gek.
Reisromantiek. Ik weet het: in een forenzengebied als de Randstad is ze voorgoed verloren. De Nederlandse Spoorwegen leveren een totaal andere dienst, of zouden daarnaar streven. We moeten dat verschil maar accepteren, want het gaat wat ver in Oezbekistan te blijven om van een échte trein te genieten. Laten we het erop houden dat dit land een paradijs is voor spoorwegnostalgici.
Deze column verscheen eerder op Mainzer Beobachter.
Reacties (6)
Over deze reis zullen toch wel meer columns geschreven worden?
Iets is ontspannend. En de overtreffende trap is dus ontspannender.
In de sfeer wordt ontspannener geeft het een verandering in de tijd aan vanuit het werkwoord ontspannen.
Volgens mij moet het dus ontspannender zijn.
En verder is romantisch treinreizen iets voor Agatha Christie. Het is niet van deze tijd en al helemaal niet in het land Oezbekistan waar romantiek ver te zoeken is. Het romantisch wereldbeeld in dat deel van de wereld is een fout wereldbeeld, het is het wereldbeeld van de koloniaal.
@2: Ik ben vandaag al erg ontspannen. Zometeen rook ik een jointje en dan ben ik nog ..
@2: Pfff details. Je hoort mij toch ook niet zeuren over dat Jona Oost (Sharq) en West (Garb) door elkaar heeft gehaald? Overigens is ontspannen ook gewoon een bijvoeglijk naamwoord dat in de vergrotende trap ontspannener wordt.
@3: dan ben je idd nog meer ontspannen…
@4: Ha, subtiele correctie op welke trap het nu eigenlijk is ;) En verder natuurlijk details. Had ik beweerd dat het de hoofdzaak was?
Maar de hoofdzaak is natuurlijk dat dat je best lekker in je vel mag zitten – zoals Jona blijkbaar bij het schrijven van dit logje – maar dat je romantische projecties toch maar beter achterwege kan laten in die overspannen regio grenzend aan oorlog.
@2: Mwoa, een “koloniaal wereldbeeld” vind ik een grote conclusie om te verbinden aan genieten van de romantiek van een oude spoorlijn. Tijdens de rit heb ik ook gedaan aan De Reis om de Wereld in Tachtig Dagen, waarin de reizigers per trein door Amerika gaan. Dat kun je bezwaarlijk koloniaal denken noemen. Ik beschouw het gewoon als een vorm van nostalgie.