Als de milieubeweging en bedrijven die verdienen aan hernieuwbare energie, samen de duurzame passie preken, moet iedereen op zijn kippen passen. Dat vindt het Deense orakel Bjørn Lomborg. Maar zoals het een goed orakel betaamt laat zijn betoog de lezer in verwarring: welke van zijn vele beweringen zijn juist en waardevol, wat zijn halve waarheden of missers?
Het klopt dat het persbericht waarmee het IPCC zijn speciale rapport over duurzame energie lanceerde, de lading niet dekt, zoals Lomborg stelde. Het persbericht belichtte vooral het meest optimistische van de 164 duurzame-energiescenario’s die het IPCC bestudeerde. Bovendien was het rapport nog niet beschikbaar toen het persbericht uitkwam. Spindoctoring! Een Greenpeaceactivist die aan het rapport meeschreef! Zo kauwt Lomborg eerdere op blogs geuite beschuldigingen na.
Timing noch inhoud van het persbericht blijkt beïnvloed door Greenpeace. Het is een standaard en door de IPCC-leden (landen) ondersteunde praktijk dat een persbericht uitgaat zodra de samenvatting voor beleidsmakers is goedgekeurd. Het persbericht is na een doorwaakte nacht gemaakt door de voorlichter van UNEP die op dat moment beschikbaar was. Deze verkoos een journalistieke boven een evenwichtige aanpak: liever een spraakmakend punt voorop dan al die saaie nuances. Procedureel correct, maar de leiding van het IPCC had dit onevenwichtige persbericht niet moeten laten passeren, al was het maar om critici niet zelf de rotte eieren aan te reiken om het IPCC mee te bekogelen.
Lomborg heeft ook problemen met de lobbycoalitie van milieuorganisaties en belanghebbende bedrijven. Sectoren die geld verdienen met fossiele brandstoffen, lobbyen al zo lang als deze als energiebron worden gebruikt. Waarom zouden de nieuwe duurzame-energiebelangen zich dan van advertenties of pleitnota’s moeten onthouden?
Terwijl de lobby van de duurzame sector op gang begint te komen, is de lobby van de partijen die zich door klimaatbeleid geschaad weten, vele malen krachtiger. In de VS, Canada en Australië is, naar receptuur van de tabakslobby, in de afgelopen tien jaar een paralleluniversum gecreëerd dat de klimaatwetenschap zelf beoogt te ondermijnen. Analyses van hoogleraren als Riley Dunlap en Naomi Oreskes (Merchants of Doubt) laten zien hoe private belangen in de olie- en kolenindustrie een netwerk van instituten hebben gefinancierd om alles wat naar overheidsinterventies riekt tegen te houden. Tientallen als wetenschappers vermomde vrijemarktideologen, verbonden aan een reeks van ‘denktanks’, leveren een permanente stroom rapporten en artikelen die het beeld oproepen dat de wetenschap nog allesbehalve eenduidig is, dat de oorzaak van klimaatverandering toch de zon is, of vulkanen, of dat er überhaupt geen opwarming is. Via talloze blogs en websites echoën de rapporten en artikelen eindeloos op het internet. Invloedrijke media van onder meer Rupert Murdoch, zoals Fox News, vergroten de berichten van de blogs vervolgens weer uit in de reguliere media.
Het blijft niet bij desinformatie. Hoogleraar aardwetenschappen Raymond Bradley beschrijft hoe klimaatwetenschappers systematisch door invloedrijke Republikeinen worden geïntimideerd. Hun argumenten zijn rechtstreeks van de ‘denktanks’ overgenomen. Onderdeel van de strategie is wetenschappers steeds als ‘alarmisten’ te betitelen, en ze te beschuldigen van fraude en manipulatie, of (zoals Lomborg doet) ze beschrijven als willige werktuigen in handen van de milieubeweging. In deze Republican War on Science – de term is van Chris Mooney – is niet wetenschap of waarheidsvinding het doel, maar het beïnvloeden van de publieke en politieke opinies.
En dat lukt. In de VS halveerde in de afgelopen tien jaar het aantal mensen dat de klimaatwetenschap vertrouwt. De desinformatiestroom vindt een willig oor in het postmodernisme, waarin meningen minstens zo belangrijk zijn als feiten, en in een politiek bedrijf dat zich in toenemende mate als anti-wetenschappelijk discours ontwikkelt.
In de VS is het lobbygeweld van de fossiele brandstoffenindustrie het stadium van eerlijk opkomen voor legitieme belangen allang gepasseerd. In plaats daarvan wordt een slag om het wereldbeeld uitgevochten, met alle beschikbare middelen, desnoods ondermijning van de wetenschap zelf die deze industrietakken groot hielp maken.
Lomborg valt over de oproep op affiches om op een klimaatconferentie tot een akkoord te komen, omdat een windmolenfabrikant de affiches sponsorde. Maar die lobby verhoudt zich tot de Big Oil-lobby als Sesamstraat totApocalypse Now. Het is een gotspe de duurzame energie-industrie te verwijten op te komen voor eigenbelang. Door dat te doen toont het Deense orakel zich uiteindelijk vooral een valse profeet.
Lees meer bij Jan Paul van Soest.
Reacties (5)
Het is interessant om te zien hoe personen als Lomborg (geschoold in politicologie) de keuze hebben willen maken om zich met milieu en dan in het bijzonder het milieu van een opwarmende aarde te storten. In de zelfde categorie valt Roger Pielke Jr, ook origineel een politicoloog. Eerstgenoemde is een leugenaar: http://en.wikipedia.org/wiki/Bjørn_Lomborg#Accusations_of_scientific_dishonesty
En Pielke bedankte bijvoorbeeld om mee te werken aan het volgende IPCC verhaal, waar hij voor gevraagd werd. Wie niet bedankte is Richard Tol, econoom. Die is ook al tijden bezig om zeker te stellen dat men z’n naam kent: http://thinkprogress.org/romm/2010/02/04/205446/science-magazine-is-confused-who-is-a-prominent-climate-scientist/
De politieke en economische kant vind ik het meest oninteressant van het hele global warming verhaal. Toch is het met reden dominant in de discussies, maar bijna altijd in het verkeerde deel, n.l. dat over de klimaatwetenschap.
Majava, ik vind je kwalificatie dat Lomborg een leugenaar is echt te kort door de bocht. Ondanks de fouten vond ik de Sjeptical Environmentalist destijds een zeer nuttige bijdrage in het debunken van gevestigde belangen op het gebied van klimaat en milieu. Ook zijn oproep om vooral nuchter te proberen te kijken en kosten-baten analyses te maken over belangrijke problemen was voor mij een eye opener.
Ik meen me te herinneren dat hij tot zijn activistische houding was gekomen nadat hij bij Greenpeace had gewerkt en daar zelf had ondervonden dat ook idealistische organisaties hun hand er niet voor omdraaien de feiten zo te presenteren dat ze daarmee hun eigen (overigens nobele) doelen het beste dienen. Hij heeft met zijn vlotte pen en debattruckjes waarmee hij ook op personen speelde heel veel kwaad bloed gezet, soms terecht. Maar hij heeft evenzeer imho een belangrijke bijdrage geleverd in een nuchterdere benadering van wereldomvattende problemen. Het feit dat hij in een decennium tijd een flinke verschuiving maakt op het gebied van het ranken van klimaatproblematiek vind ik moedig en eerlijk. En hij heeft zich altijd opengesteld voor kritiek.
Al ben ik het inhoudelijk lang niet altijd met Lomborg eens vind ik dat je hem tekort doet door hem een leugenaar te noemen.
Eigenlijk vind ik de wetenschappelijke kant van klimaatverandering niet meer zo interessant. De grote lijnen staan buiten kijf. Het is veel interessanter om te zien hoe we er bij voortduring in slagen om er werkelijk helemaal niets aan te doen.
Frank, heb je die link gelezen naar z’n wiki-pagina? Als na onderzoek vast komt te staan dat zijn boek fabricatie’s, misleidingen, plagiaat, en selectieve citaten bevat, dan denk ik dat de bocht die ik nam nog lekker ruim was.
Majava, heb je de hele wikipagina dan wel uitgelezen? Lomborg heeft zeker fouten gemaakt, maar een flink deel van de aanklachten is op zijn minst betwistbaar. Bij hem geldt dat wie kaatst etc. Tegelijk heeft hij zich in het publiek veelvuldig verweerd tegen de aantijgingen. Hij polariseert, maar ik zou hem echt geen leugenaar kunnen noemen. Tenzij je alle politici en het merendeel van de activisten daartoe zou rekenen. Ach misschien is hij dan logisch gezien ook een leugenaar.