Journalistieke frustraties

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dit is een gastbijdrage van Thomas Erdbrink, correspondent voor NRC Handelsblad en blogger op Onze Man in Teheran. Zijn inbreng vanuit Iran zelf past geheel in de discussies alhier over de recente ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Colin Powell at the UNTelefoon in mijn werkkamer in Teheran. Aan de lijn een medewerker van een Nederlandse publieke radiozender, dat komt niet zo vaak meer voor tegenwoordig.

“Wij willen morgen een gesprekje over Iran. Over de eventuele Amerikaanse inval. Zijn de Iraniers bang voor oorlog?”, vraagt hij.

Ik zeg dat veel mensen niet weten wat hun wellicht te wachten staat. En dat er niet veel te merken is van spanning hier in Iran op de grond.

Ingehouden teleurstelling aan de andere kant van de lijn. “Ik bel je nog”, zegt de redacteur. Een paar minuten later volgt het antwoord. “Helaas, dit voegt toch te weinig toe aan ons item.” Journospeak voor: “zo hadden we het niet bedacht op de redactievergadering.” Mij lijkt het juist veel interessanter dat de Iraniers zo onwetend zijn over het zwaard van Damocles boven hun hoofd. Immers, mochten ze straks worden verrast door een aanval, wat zal dan hun reactie zijn?

Maar ik mag niet klagen, de redacteuren van het radioprogramma behoren tot de weinigen die me af en toe nog bellen in Teheran. Verder is er niet veel interesse voor een geluid uit Iran bij de Nederlandse gevestigde media, op NRC Handelsblad na.
Het verhaal ‘vanuit’ Iran is dan ook vaak een stuk minder spectaculair dan het verhaal ‘over’ Iran. Zelfs in dit gekke ayatollahland blijkt alles net zo complex te zijn als in de rest van de wereld. Saai, maar wel realistischer dan alle horrorverhalen.

Interview Sawyer met Ahmadinejad

Want nu de constante stroom van Amerikaanse aanklachten tegen Iran met de dag toeneemt, worden de meest wilde beschuldigingen tegen het land uitgezonden/geschreven en zo een kettingreactie in gang gezet. Dat is veel goedkoper dan zelf iemand naar Iran te sturen.

De enige wederhoor die wordt toegepast (meestal ergens onderaan het verhaal), is meestal een ontkenning van de Iraanse buitenlandwoordvoerder. Bewijzen van de kant van de Amerikanen zijn vaak onnodig, die hebben bij veel gevestigde media en de massa op zichzelf al autoriteit genoeg. Ze bepalen tenslotte de nieuwsagenda.

De gevolgen daarvan hebben we gezien: In februari 2003 maakte Colin Powell zijn ‘case for war’ tegen Irak. Hij sprak over een chemische wapenfabriek in het noorden van dat land die Al Qaeda en Saddam met elkaar zou verbinden. Ik ging er persoonlijk heen en guess what? De ‘wapenfabriek’ bleek een televisiestudio. Desondanks sloegen er zes weken later 50 kruisraketten in op het pand en de dorpen erom heen.

Natuurlijk zou het met Iran allemaal nog best wel kunnen meevallen. Hier in Iran zijn genoeg critici van de harde lijn van Ahmadinejad. De economie ligt in de vernieling en gewone Iraniers snakken naar contact met het buitenland. Kortom, genoeg om over te praten lijkt me zo, maar misschien willen sommige media het gewoon niet horen. Te ingewikkeld.

Schaduwpost

Reacties (8)

#1 Jeroen Mirck

Interessante visie, Thomas! Een echte eye-opener, in lijn met wat Joris Luyendijk eerder schreef over de Israelische berichtgeving in het westen.

  • Volgende discussie
#2 Steeph

Brrr, dat voelt verkeerd. De Irakezen wisten nog dat er iets te gebeuren stond. Maar zo te lezen is de meerderheid in Iran blissful unaware. Dat wordt dan dubbel schrikken als er inderdaad iets gaat gebeuren.

Krijgen we dan een cnn-golfoorlog1-achtig verslag van Thomas vanaf het dak van zijn huis? Volgens mij is hij nog een van de weinig overgebleven correspondenten daar die dan eindelijk wel in de belangstelling staat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 ASH

Eerlijk antwoord: Hoeveel mensen zijn oprecht geschokt en willen geen oorlog en vinden George W een gevaarlijke gek, maar zullen voor de tv zitten als het begint (om 4 uur ’s ochtends ofzo) en zullen met hun dekbed om hun schouders en een kopje thee op tafel toch stiekem dezelfde kriebels voelen als bij een olympische schaatsfinale in een andere tijdzone?????

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bismarck

@3: Schaatsfinale? Dieh eb je alleen bij de achtervolging. Het nieuwse onderdeel dat door het publiek (nog) het minste opgepikt wordt.

Los daarvan had ik bij Irak zeker geen olympisch schaatsgevoel. Het was meer iets van een de universiteit brandt af gevoel. Je vind het erg, je bent er tegen, maar je wordt met de feiten geconfronteerd en kunt er niets aan doen en moet niet denken aan de gevolgen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 eMphase

Zeker relevant in het kader van vertekende beelden van politici over een ander land, op ‘Weblog Rome’ op AD.nl vandaag, hoe er in Italië over Nederland word gedacht: http://www.ad.nl/dewereld/article1084468.ece

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Onze Man

Wel grappig omdat ik een jaar na de Irak oorlog RTV-redacties er ook van moest gaan overtuigen dat zelfs nu de ‘schaatsfinale’ voorbij was, de Olympische Spelen nog gaande waren.

Iedereen kan straks voor de buis gaan zitten (voor een hele lading nieuwsporno) bij een aanval op Iran, maar de gevolgen zijn dan natuurlijk ook in NL te merken: olieprijsstijgingen, vluchtelingenstroom en nog verdere instabiliteit in de wereld. Een soort Irak in het groot.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 zazkia

Wbt… Een soort Irak in het groot. Arme Iraniers.

De Baghdadders (uhh) zitten allemaal thuis vanwege het cerfew en het gevaar van aanslagen.
En ze schrijven allemaal op wel honderden blogs dat ze zich doodvervelen.
De blogcultuur in Iran zal dan tzt ook wel aanslaan… Ik denk dat die schaatswedstrijden inderdaad nog goed bekeken gaan worden… zzzzz

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 toeschouwer

De tijd voor Iran is misschien kleiner geworden. Het koningrijk van Ares breidt zich uit. Ik hoop dat het zich beperkt tot het sjiietsche deel van het middenoosten. Eventueel zal Ares zijn grondgebied willen vergrooten tot de Middellandsche zee. Hoeveel tijd dit nog neemt? Bush zal misschien de aanzet nog geven, anders zal het met een democratische president misschien niet gebeuren. Wie weet

  • Vorige discussie