DATA - Plots is ook PSV in acute nood gekomen. Onduidelijk is wat men ziet als de oorzaak. Maar gemeente Eindhoven wil wel bijspringen door de grond onder het stadion en het trainingscomplex te kopen. Maar is dat wel verstandig? CDA wenst een onafhankelijk financieel onderzoek. Lijkt me normaal gegeven de omstandigheden. Maar de meeste partijen geven liever blind steun.
Nu wil het geval dat alle jaarrekeningen van PSV van 2003/2004 tot en met 2009/2010 in bezit zijn. Wellicht helpt het als ik daar wat cijfers uit haal om de discussie nog wat aan te scherpen.
Eerst maar even de winst en verliesrekening:
Daar valt eigenlijk niet zo heel veel uit te lezen behalve dat het in het seizoen 2009/2010 al goed fout ging. Kennelijk nog niet fout genoeg om in te grijpen.
Een van de belangrijke punten die naar voren komen in het verhaal over de steun, is dat PSV in de begroting niet mag uitgaan van het geld uit de Champions League. Dat lijkt me verstandig. De vaste wedstrijdopbrengsten uit de overige competities (dus inclusief kaartverkoop) schommelt rond de 7,5 miljoen euro. Zie hier het grafiekje voor de totale wedstrijdopbrengsten en trek uw conclusie:
Maar dan wordt het verhaal wat waziger. Want als daar geen rekening mee gehouden kan worden, wat zijn dan de eisen aan de rest van de begroting? Die worden niet vermeld bij de berichten van de gemeente. PSV zelf zegt wel de lonen aan te pakken, maar dat valt niet onder de eisen. En de afgelopen jaren hebben ze daar in ieder geval niet op gestuurd. Hier de lonen en vervolgens het aantal werknemers:
Even een terzijde: PSV is niet echt goed in haar spelersbeleid, financieel gezien dan. Kijk maar naar de waarden van de vergoedingssommen in de eerste grafiek. Slechts 1 keer lukte ze het een positief resultaat te halen. In 7 seizoenen hebben ze er bij elkaar al ruim 40 miljoen euro op toegelegd.
Maar dan nu de piece-de-resistance. De gemeente wil de grond overnemen tegen een waarde van 48 miljoen euro. Aan de financieel specialisten dan de volgende vraag. Hieronder ziet u de boekwaarde van de materiële vaste activa door de seizoenen heen. De neemt structureel af. Hoe staat die waarde van 48 miljoen in verhouding tot krappe 74 miljoen euro van de huidige boekwaarde?
Ik ben geen financieel specialist. Maar als ik al deze cijfers op een rij zet, zou ik toch nog een keer naar de waarde van de grond kijken en naar de voorwaarden die de gemeente stelt aan de club.
Voor de rest moet iemand met nog even uitleggen hoe het nou zit met de hoofdaandeelhouder van PSV NV te weten Stichting PSV Voetbal. Die Stichting komt namelijk niet voor in het register van de Kamer van Koophandel. Er bestaat wel een PSV Stadion bij KVK (op hetzelfde adres) en uiteraard een PSV NV op hetzelfde adres. Maar die stichting niet. Dus hoe kan ik nou stukken opvragen van de hoofdaandeelhouder?
Update (21:30 uur): Ik heb ook maar even een staatje gemaakt van de bezoldiging van de bestuurders door de jaren heen. De relatie tussen prestatie en beloning is ver te zoeken (bedrijfsmatig gezien dan).
Reacties (33)
Klasse Steeph, zit je in je eentje het werk te doen voor een hele gemeenteraad. Eens kijken of ze dit gespit kunnen waarderen.
Ik snap niet dat voetbal zo heilig is dat er altijd door gemeenten mega op gesubsidieerd wordt als het fout loopt.
Sowieso moeten gemeenten niet willen zakendoen, want dat kunnen ze helemaal niet. Huur dan liever een bedrijf in voor tienduizend euro om jou te vertellen hoe je winst zou kunnen maken uit de situatie.
@steeph: de boekwaarde van de vaste materiële activa is een administratieve werkelijkheid.
De waarde van de grond is (als krantenartikel uit je link juist is) door de taxateur bepaald op basis van de residuele grondwaarde (opbrengstpotentie min kosten = residu). Tussen beide waarden zit geen relatie: boekwaarde is je eigen werkelijkheid, je kan besluiten een investering ineens af te schrijven of bv. over de economische levensduur. Dan weet je voor je zelf hoeveel je voor vervanging kan uitgeven.
De residuele waarde zegt iets over de waarde die de markt wil betalen.
De angel is dat de residuele waarde is bepaald op basis van een mogelijke toekomstige bestemmingsplan (mix kantoren en woningen ipv huidige bestemming ‘stadion’ of zoiets). De vraag is waar PSV in die berekening blijft, die moeten tenslotte een nieuw stadion kopen (tenzij PSV failliet gaat en ophoudt te bestaan). Met die berekeningswijze haalt de gemeente het bestemmingsrisico naar zich toe: wanneer het niet lukt de bestemming te wijzigen, vastgoedprijzen over 15 jaar tegenvallen of PSV haar pacht niet kan betalen maar het onwenselijk is de club failliet te laten gaan, dan zal de gemeente te veel voor de grond betaald hebben. Overigens kan dit risico ook positief uitpakken, maar bij een ‘normale’ strategische grondaankoop zou je nooit zo scherp rekenen.
Het is dan ook geen normale grondaankoop (vervangen PSV door kantoren/woningen is helemaal niet het motief), het is staatssteun: de gemeente kan de grondaankoop financieren met gemeentegarantie, wat veel goedkoper is dan wanneer PSV € 48 miljoen had moeten lenen. Scheelt zo’n 2%/jaar, dus € 960.000/jaar.
Uit al je grafieken blijkt dus vooral de ambitie van PSV om europees te spelen en de afhankelijkheid van CL-inkomsten. De vraag is of dit PSV’s ambitie is of die van gemeente Eindhoven.
Het KvK nummer van Stichting PSV Voetbal was 17062897, en dat is nu het KvK-nummer van PSV Stadion. Stichting PSV Voetbal blijkt de oude naam van PSV Stadion. Lijkt ook niet meer een stichting te zijn.
Handelsregisterhistorie
17 17062897 Philips Stadion telnr: 040 2505505
Mathildelaan 81 5616LA Eindhoven
OUDE STATUTAIRE NAMEN ZOALS VASTGELEGD SINDS 01-10-1993
Statutaire naam Stichting P.S.V. Voetbal
Datum ingang ***Onbekend***
Datum einde 11-01-2010
O ja: dat het staatssteun is, maakt het nog niet illegaal. Daarvoor moet het oneigenlijke staatssteun zijn (niet door EU goedgekeurde subsidies). Maar laten grondaankopen hierin (vanwege waarderingsvraagstukken en mogelijke bestemmingswijzigingen) nu net een uitzonderingspositie hebben! Blijft de vraag of je als gemeente zo’n risicovolle grondaankoop wil doen om de ambities van PSV te ondersteunen.
Hmm, nu heb ik dus eigenlijk een gratis second opinion weggegeven…
De grond is gewaardeerd tegen aanschafwaarde. Hierop wordt niet afgeschreven.
Het stadion is gewaardeerd op basis van aanschafwaarde verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen.
De boekwaarde zegt dus niets over de werkelijke waarde van het stadion. Dat het stadion elk jaar minder waard wordt is logisch, omdat er elk jaar op wordt afgeschreven.
In het jaarverslag van PSV van 2008/2009 staat dat de werkelijke waarde van het stadion geschat wordt op zo’n 20 miljoen meer dan de boekwaarde.
Laat maar over de kop gaan.
Volgens mij is al die rekenarij helemaal niet nodig, want dat is rekenarij NADAT de oplichting al is geschied. De ingeboekte winst, de waarde die de gemeente zogenaamd koopt is al van de gemeente/gemeenschap en die koop is als zodanig dus één grote rekenkundige truc, die banken middels het creëren van extra geldrechten en gemeenten middels het creëren van extra bouwrechten sinds jaar en dag toepassen. Het is stelen van de gemeenschap of noem het belasting heffen middels geldontwaarding, middels rechten bijdrukken. Alleen het beetje geld dat de gemeenschap terugverdient boeken we in als baten, terwijl de kosten als winst naar de grote rijke marktpartijen en hun meeverdienende grootverdieners vloeien. Of zie ik dat verkeerd.
De prijs die de gemeente Eindhoven betaalt voor dat stuk grond van PSV wordt namelijk bepaald door wat je er mee mag, het feit dat het stuk grond in aanmerking komt voor herontwikkeling zodat ze er woningen op mogen bouwen die ze mogen verkopen – HOEZO – zo wil ik ook nog wel een stuk grond kopen voor zeg 40.000 per ha waarop ik vervolgens mag bouwen – waarde miljoenen per ha. Dan wil ik wel wat van mijn winst aan de gemeente terugschenken – hallo dat heet OPLICHTING – hoezo winst voor de gemeenschap – het is winst voor mij – het is de aloude grondpolitiek waar den Uyl nog over gevallen is en die sinds jaar en dag door de VVD en CDA – toen Wiegel en van Agt – wordt gepropageerd en nu dus ook (onder meer) door Depla ook PvdA. Als de PvdA nog een visie zoekt moeten ze gewoon een beetje in hun eigen verleden duiken. Deze trucs kosten de gemeenschap vele tientallen miljarden per jaar (goh wat draait de ABNAMRO toch goed – als we die straks voor 15 miljard kunnen verkopen (die transactie levert als zodanig al tientallen miljarden verlies maar dat terzijde) hebben we die waarde van 15 miljard ook eerst zelf moeten betalen middels de grote bankentruc van goedkoop geld krijgen van de gemeenschap. Dus Depla heeft de truc niet van een vreemde. Dus PvdA luister goed – tientallen miljarden bezuinigen met visie zijn een eitje.
Wordt er niet juist geld aan PSV “gegeven” (ik begrijp dat het om een aankoop gaat), omdat PSV het de afgelopen paar jaar financieel niet zo goed deed? Mij lijkt geld geven aan PSV nu een beter idee dan in 2008, toen ze vette winst maakten.
Staat in het jaarverslag ook wie de grootste schuldeisers zijn? Zou wel een grap zijn, Rabobank die eind 2010 voor een prikke die rommel opkoopt, en daarna in 2011 een mooie boekwinst maakt wanneer de gemeente met een bailout komt.
Lees overigens net dat in het seizoen 2007-2008 het parkeerterrein al verkocht is voor 8,5 miljoen. Dus die grond zit niet bij het stadion….
@Tjerk: Nee, niet kunnen vinden. Hun schuld/leningen staat op ongeveer 70 miljoen (2010).
@Steeph, wanneer wordt jij minister president?
@Bismarck..geld geven?
Ben blij dat ik dochters heb, mijn rolmodel als man is vaag. Groepje mannen die achter een bal aanlopen en daar geld voor willen..strange.
Even een update geplaatst met de bezoldigingen van de bestuurders erbij.
@larie: Ik ben toch niet gek man. Ik doe liever leuke dingen :-)
Overigens, naar oude steenlagen kijken, is dat niet vaag :-)))
Onder Harry van Raay is er die luchtballon geleidelijk ontstaan (en thans geen CL maar wel als onderdeel begroting nekt PSV: noodgedwongen een van de beste spelers dudszak te verkopen (oke, 17 mln)). Om enigszins aansluiting met de Europese top te blijven houden houdt men angstvallig vast aan het investeren in dure spelers (transfer plus salaris) en toptrainers (Advocaat, Hiddink, Koeman enz.). Van Raay ziet de bui allang hangen roept vergeefs op tot een aparte competitie van topclubs Nederland en Belgie en fusies. Want de astronomische tv- gelden en merchandising maar ook de schulden in de grote voetballanden vertegenwoordigen een factor 10 PSV. Lokale politici vervolgens gedwongen tot dergelijke fraaie strapatzen, exqueese me voor het zowel duits als engels, tot de Point of no return: een Real Madrid of PSV failliet en opheffen ist nicht im frage….ach, en het zal de fascistische organisatie FIFA en zijn leden allemaal wurst wesen
http://www.youtube.com/watch?v=BGRmEXbe25M&feature=related
Cosa nostra. Problemen? Een grote happy family man…
Je kunt de vraag ook omdraaien.
Heeft de gemeeente Eindhoven behoefte aan grond in dat deel van de stad? Kopen ze in die buurt wel meer grond? Kopen ze in andere wijken grond om over een aantal jaren onroerend goed te ontwikkelen? Nee? Is dit een supervoordelige deal die je niet mag laten lopen? Wat doen de percelen er omheen?
Wat is de demografische ontwikkeling? Is het een gewilde wijk? Zijn er vastgoedinvesteerders die die grond ook zouden willen hebben? Zijn er vastgoedontwikkelaars die klagen dat de gemeente hun markt verpest?
Ik ken Eindhoven verder niet, maar ik heb het vermoeden dat de antwoorden zijn:
Eindhoven koopt nooit grond om te speculeren, de leegstand is over een paar jaar fors te noemen dankzij vergrijzing/ontvolking, de kantorenmarkt neemt af dankzij thuiswerken,
percelen eromheen doen nu de helft,
vastgoedpartijen kijken vanaf een zeer veilige afstand toe.
Dit alles blijft een gokje, niet gebaseerd op enige lokale kennis, maar verras me maar met concrete cijfers.
Zijn er geen cijfers die op een andere richting wijzen, dan denk ik dat dit de meest onverstandige vorm van clubliefde is die je maar kunt bedenken.
De meeste voetbalclubs zoals PSV hebben langdurig meer middelen nodig. Voetbalclubs zijn ook de enigen die bij gemeenten kans op succes maken. Snel scoren is dan wel leuk voor voetballers, niet voor bestuurders. Want dat snelle geld/bestedingsruimte wordt meestal direct omgezet in aanvallers en middenvelders.
Als voetbalbestuurder zou je toch de uitgaven binnen de perken moeten hebben. Vaste salarissen van boven het miljoen voor aanvallers die de titel niet binnenhalen?
Toch handiger om dat eerst even te regelen voor de belastingbetaler binnenkort opgezadeld zit met een ongebruikt stadion, en een schuld van >40 miljoen. Voor de twijfelaars: als PSV binnenkort in surseance zit, wie denkt u dat er eerder betaald wordt:
Engelaar (1,75M) en Isaakson (1,5M) of de gemeente? 2M
@Nick Cange: Goede benadering. De grond naast het stadion (parkeerterrein) is dus verkocht voor 8,4 miljoen. Dat is ongeveer 60% van het oppervlak van het stadion zelf. Dan nog de trainingspercelen. Maar je maakt mij niet wijs dat die veel waard zijn (lastige locatie). Dus als de gemeente al iets doet, zouden ze het voor niet meer dan 20 miljoen moeten doen.
#16
De belastingdienst wordt het eerst betaald :)
#12
Ook geen info over looptijden? €70 miljoen euro aan schulden die elke 2/3 jaar hernieuwd moeten worden is toch ook geen verantwoordelijk risicobeheer…
*edit#15: daar had het filmpje persiflage V.Raay moeten staan. Elke vergelijking met Dhr. van Muiswinkel berust op een misverstand*
Ze hadden het niet moeten doen.
Depla Eindhoven anticipeert met zichtbaar ingehouden doch trillende “ze pakken me anders bij de keel”- stem niets-meer-en-minder op het weglopen van de laatste overgebleven kiezers…
@16: natuurlijk koopt gemeente Eindhoven grond op om te speculeren, zoals vrijwel elke gemeente dat doet. Dat heet actief grondbeleid, dat doe je uit oogpunt van ruimtelijk ordeningsbeleid.
Ik durf echter te gokken dat er geen plannen zijn om het bestemmingsplan van het PSV-stadion te gaan wijzigen. De grondaankoop wordt gedaan met publieke garantstelling waardoor je de deal goedkoop gefinancierd krijgt. Dat voordeel wordt aan PSV als private onderneming doorgesluisd om hen te steunen. Rondom die deal kun je vanalles regelen, maar dat veranderd de essentie niet dat je je publieke taak te ver oprekt.
Vergelijk het met de aankoop van de SS Rotterdam door woningcorporatie Woonbron: voor nog veel meer geld (ca. € 250 miljoen) aangekocht en verbouwd. Er zijn door Woonbron boeken volgeschreven om het maatschappelijk belang aan te tonen. Maar in essentie is het ver voorbij de polstok van een publieke onderneming. En hij staat, ondanks alle mooie verhalen, sinds vorige week te koop. Tegen elk aannemelijk bod…
Maar waarom schrijf ik dit eigenlijk? Iedereen snapt dat het een steunactie is, het gaat er om of de Einhovense politiek de guts heeft nee te zeggen. De gekozen vorm is weliswaar oneigenlijk, maar wel legaal. Dus zal het doorgaan.
@21: Koopt de gemeente Eindhoven nog steeds grond om te speculeren in deze tijden met bezuinigingen voor de deur? Met pachters die de bedrijfsvoering niet op orde hebben?
Voor vergelijkbare meterprijzen? Laat eens wat transacties weten.
Je aanname dat het legaal is, heb ik namelijk nog niet gemaakt. En of het steun is, die niet gegeven zou moeten worden, kan alleen helder gemaakt worden door met harde cijfers over vergelijkbare situaties te komen, anders moet geconcludeerd worden dat dit een heel bizarre uitzondering is.
@13: Ben gerust, van mij hoeven je dochters niet op voetbal en hoeft daar ook geen overheidsgeld heen. Ik bedoelde meer dat als je toch wel geld gaat lopen uitdelen aan PSV, nu een relatief logisch moment is.
PS. Breng je ze wel naar de manège?
@22: als de vooruitzichten gunstig zijn (of de koopprijs laag) kun je nog steeds grond aankopen. Het zal nu uiteraard minder zijn dan een paar jaar terug. Vergelijkbare transacties heb ik niet.
Het is inderdaad mijn aanname dat de deal legaal is, uit de bekende info zie ik niks illegaals. Maar ICT-projecten bij de belastingdienst of de Betuwelijn zijn ook legaal, of ze ook efficiënt of effectief zijn is een ander verhaal.
Andere partijen die blind steun geven aan het plan? Volgens GroenLinks Eindhoven ligt het iets genuanceerder.
@ReinoutS: Tekst subtiel aangepast.
Spelersbeleid:
“In 7 seizoenen hebben ze er bij elkaar al ruim 40 miljoen euro op toegelegd.”
Waarom is dit een terzijde? Dit is blijkbaar de crux van het probleem: slecht handelen met spelers. Die 48 miljoen is net genoeg om die 40 miljoen + 1 jaartje extra weg te werken.
Laag kopen en hoog verkopen is een oude handelswijsheid, maar PSV doet blijkbaar andersom. Kijk dan eens naar FC Twente.
@Inkwith: Omdat ik het lastig vind om “vergoedingen” goed uitgesplitst te krijgen. Het lijkt slecht in/verkoop beleid. Maar hoeveel kosten zitten er in die onvermijdelijk zijn bij de handel in spelers? Daar kom ik niet achter. Vandaar als terzijde aan het eind.
Als PSV supporter zeg ik: Nee, de gemeente Eindhoven had dit niet moeten doen. PSV leeft op te grote voet. Geld uitgeven alsof je in de CL speelt en dan 3 jaar op rij geen kampioen worden. Dat gaat niet.
@27: Het lijkt mij volstrekt normaal dat gemiddeld de helft van de clubs erop toelegt in het handelen met spelers. Het zou wel heel toevallig zijn als alle clubs precies quitte zouden spelen. Daarnaast lijkt het me heel logisch dat de wat meer kapitaalkrachtige clubs (en dat was PSV over de bekeken periode) er meer op toeleggen, waar kleinere clubs winst maken. Uiteindelijk koop je de spelers niet als belegging, maar vanwege de prestaties die ze leveren. Ploegen die in de championsleague spelen (zoals PSV tot vrij recent jaarlijks deed), spelen daar niet voor niets. Dat komt omdat ze duurdere (en aangenomen daarmee betere) spelers hebben ingekocht dan verkocht. Dat is waarom PSV elk jaar in de top 5 van de eredivisie staat en VVV niet.
@17,
Deze parkeerplaatsen zijn inmiddels ontwikkeld en bebouwd. (Stadionkwartier)
http://nl.wikipedia.org/wiki/Stadionkwartier_(Eindhoven)
@31 @Steeph Dat betekent dus dat de waardering van 8,4 miljoen voor de parkeerterreinen destijds al gebaseerd was op het in overleg met de gemeente maken tot bouwgrond, dit lijkt dan ook een reële waardering voor de grondprijs van de rest. Sterker nog, omdat deze waardering van voor de voltrekking van de crisis is, zou je er waarschijnlijk nog wel 20% vanaf mogen trekken. De eerdere inschatting dat 20 miljoen eerder reëel is dan 48 miljoen, is waarschijnlijk zelfs nog zeer ruim.
Het feit dat er een taxatie onderligt van een beëdigd taxateur kan ik niet zo veel mee. De ervaring is dat er nogal wat verschillen van inzicht kunnen zijn binnen deze beroepsgroep, en je kunt zelf de taxateur kiezen die het wenselijke verhaal vertelt. Ik ben in het verleden verschillen tegengekomen tussen OG-taxaties van 40%.
@Jazzper: Maar ik kan zo snel niet vinden wat de oppervlaktes zijn (dus die van de parkeerplaats, die van het stadion en die van de trainingsfaciliteiten). Weet dus niet welke factor van toepassing is.
(Behalve een natte vinger schatting)