OPINIE - Het immer streven naar winst is symptomatisch voor ons huidige economische systeem. Socrates Schouten kiest ervoor daaraan niet langer mee te doen.
Vorige week schreef ik mij bij de Kamer van Koophandel in als eenmanszaak. De tijd leek mij rijp om mijn ‘milieukunde’ als freelancer aan te bieden (daartoe onder meer gedreven door de stand van de arbeidsmarkt). Ik ga nooit over één nacht ijs, dus woonde ik enkele leerzame seminars bij over zelfstandig ondernemerschap. En wat leerde ik daar? Dat ik naar winst streef. Het gemeenschappelijke kenmerk van de toehoorders, vertelde de trainer, was dat het behalen van winst ons voorname doel is.
Leefde ik al die tijd in een andere wereld? Tot het moment dat ik het seminar binnenliep, was mijn insteek: ik wil dat mijn inkomsten zodanig zijn, dat ik al mijn persoonlijke en zakelijke uitgaven kan bekostigen. Ik hoef daar verder niks bijzonders aan over te houden; winst stond onderaan mijn prioriteitenlijst. Nu ik zover ben dat ik wel naar winst streef, sta ik daar graag even bij stil. Wat is winststreven eigenlijk? En waarom zegt mijn gevoel dat winststreven niet meer past in de economie die we moeten gaan neerzetten, om uit het dal van deze systeemcrisis te komen?
To profit or not to profit
Ik vind winst willen behalen al langere tijd gek. Wat is het nut om als bedrijf geld over te houden? Als dat je bestaansrecht is, en je jaar op jaar winst maakt, heb je op gegeven moment erg veel geld over. En dan? Geen idee. Daarom zeg ik: neem ál je kosten in je begroting op, inclusief het opbouwen van een buffer voor goede of kwade dagen. Elke organisatie heeft immers rekening te houden met onvoorziene kosten, met tegenslag, en doet er goed aan geld opzij te zetten voor verdere ontwikkeling: het doen van investeringen. Dat geldt net zo goed voor bedrijven met ‘winstoogmerk’ als organisaties die zich omschrijven als non-profit of not-for-profit.
Een radicaal voorstel? Dat valt reuze mee. Eigenlijk verandert er op deze manier vrijwel niets aan wat we verdienen en wat we uitgeven. Dat de kosten de opbrengsten moeten dekken, blijft stevig overeind. Mijn stelling is echter dat we als maatschappij ons perspectief moeten veranderen. Niet winststreven moet het doel zijn, maar het creëren van zoveel mogelijk waarde uit beperkte middelen, en dat met de grootst mogelijke financiële degelijkheid. Noem me naïef, maar het veranderen van de winstassumptie in de boekhouding zodat de begroting alomvattend wordt, lijkt me een nastrevenswaardige zaak.
Als eenpitter wordt me dit niet makkelijk gemaakt. Terwijl in de meeste rechtsvormen het inkomen doorgaans in loonverband wordt uitbetaald – en dus geen onderdeel uitmaakt van de winst – financiert in een eenmanszaak de winst het persoonlijk inkomen. Als ik ernst maak met mijn non-profitidentiteit, mag ik vaarwel zeggen tegen mijn zelfstandige bestaan. Een BV waarin ik mijn inkomen als loon kan ontvangen vereist een heuse directie, en stichtingen en verenigingen zonder winstoogmerk hebben meerkoppige besturen nodig. Het verklaart waarom de maatschappelijk gedreven freelancers in mijn omgeving zich allemaal ‘social entrepreneurs’ noemen.
Maar dat is niet hetgeen waar ik wakker van lig. Mijn echte aversie, ontdekte ik na mij verder in te lezen, keert zich tegen zogenaamde ‘surpluswinst’. Gewone, alledaagse winst kun je zien als een legitiem middel om het risico dat genomen is door ondernemers en investeerders te vergoeden. Surpluswinst, echter, wordt behaald door profijt te trekken uit schaarse middelen als land, grondstoffen zoals olie, of patenten. De toekenning en verdeling daarvan is zelden eerlijk. Land en grondstoffen zijn bovendien eindig, en de uitputting nabij. Winst die daaruit wordt behaald, is daarom valse winst. Een bedrijf is er met de centen vandoor, terwijl de aarde slechter achterblijft. Ik geef u op een briefje mee: daar streef ik niet naar.
De economie in evenwicht
Het zal u niet ontgaan zijn dat er de laatste jaren wat gaande is op economisch vlak. Ons huidig economisch model, gebaseerd op de genoemde uitputting en op onafgebroken consumptie, bevindt zich in een systeemcrisis. De samenleving hangt nu af van een economisch groeimodel dat inherent problematisch is. Tot mijn teleurstelling zijn er bijzonder weinig tekenen dat de politici en directeurs die aan de knoppen zitten, beseffen dat het oude groeimodel failliet is. Volgens onze premier moet de economie weer aantrekken door ons consumentenvertrouwen te herstellen. Ik vraag me af of deze economie nog wel aantrekt – niet voordat er drastisch wordt ingegrepen in de maatschappelijke verdeling van lasten en baten.
Wij milieukundigen doen al gedurende een halve eeuw, voor wie het wil horen, de profetie dat het aardse kapitaal eindig is; de kapitalistische economie die exponentieel wil blijven groeien, past daarin op gegeven moment niet meer. Ergens in de komende tientallen jaren zullen we moeten arriveren op een ‘steady-state economy’. Dat is een economie die materieel niet groeit, maar zich wel blijft doorontwikkelen. Het oude idee van winststreven past daar niet in. Het winstbejag van de door de belastingdienst gepercipieerde ondernemer is in elk geval het mijne niet. Ik zal dit jaar mijn best doen om de economische mindset te doen veranderen – en zelf break-even te draaien.
Reacties (49)
Schouten:
Even heel simplistisch: omzet – kosten = winst.
Je persoonlijke uitgaven tellen daarbij niet mee. Die betaal je dus uit de winst. Voor een freelancer/zzp’er/eenmanszaak is dat inderdaad moeilijker los te zien van elkaar. Als je omzet het rechtvaardigt zou ik er toch maar naar streven zo snel mogelijk een BV te worden.
Simpel toch, winst = “een buffer voor goede of kwade dagen”.
Ook zonder “winst” is voortdurende groei mogelijk met aan de “winst” onttrokken bestemmingen.
Groeidwang is een veel groter probleem zoals de nadruk op meer duurzame energie en verwaarlozing van minder CO2 uitstoot.
Ik vraag me af of deze economie nog wel aantrekt – niet voordat er drastisch wordt ingegrepen in de maatschappelijke verdeling van lasten en baten.
Moeten al die werklozen blijven duimendraaien ?
Verder, het begrip winstmaximalisatie uit de prijstheorie wordt inderdaad maar zelden begrepen, ondanks dat Stonier en Hague, het boek is tientallen jaren oud, het uitstekend uitleggen.
Je kunt ook lezen ‘An essay on the nature and significance of economic science’, Robbins, 1935, Londen, meen ik.
Er is niks mis met eerlijke winst maken.
Het behalen van winst door het creëren van vraag en valse schaarste maakt ons huidige economische stelsel onhoudbaar.
Dat jij ineens een mobiele telefoon nodig denkt te hebben, nee wacht, een mobiele telefoon met camera, nee, een mobiele telefoon met Internet, nee, met snél Internet.
De CEO van een bank die een niet te rechtvaardigen vergoeding ontvangt, enkel omdat hij anders zijn unieke kwaliteiten elders zou kunnen gaan inzetten voor een nog idioter salaris.
Matthijs van Nieuwkerk. Terrasverwarmers.
Naar aanleiding van een eerder artikel hier (https://sargasso.nl/sjors-van-beek-hekelt-graaicultuur/) schreef ik het onderstaande:
‘Een simpele gedachte misschien, maar een bedrijf is toch gewoon een machine om mooie en nuttige dingen te maken? Winst is een daaruit voortvloeiend bijproduct; nodig voor investeringen en lange termijndoelen.
In de praktijk is winst verworden tot hoofdproduct en de taak om mooie en nuttige dingen maken een noodzakelijk kwaad.
Ziedaar de verwording van de vrije markt die losgezongen lijkt van iedere maatschappelijke relevantie’.
Lijkt me ook hier van toepassing.
Er lijken inderdaad ‘bijzonder weinig tekenen dat de politici en directeurs die aan de knoppen zitten, beseffen dat het oude groeimodel failliet is’. De aangeprezen middelen tot herstel hebben i.h.a. het kenmerk dat het lapmiddelen zijn en net zo erg als de kwaal.
Je herdefinieert het woord winst naar iets dat het niet is, zodat je vervolgens kunt zeggen dat je geen winst wilt maken.
“Ergens in de komende tientallen jaren zullen we moeten arriveren op een ‘steady-state economy’. Dat is een economie die materieel niet groeit, maar zich wel blijft doorontwikkelen. Het oude idee van winststreven past daar niet in.”
Waarom niet? Moet winst altijd ten koste gaan van grondstoffen? Dat hoeft toch helemaal niet?
Verder eens met de vorige reacties. Reserves en investeringen staan al op de begroting van ieder bedrijf, en winst is gewoon waar je van eet.
Terecht, maar toch een beetje lullig, dat iedereen nu over de schrijver heenvalt vanwege de woordkeus. Blijkbaar is zijn specialiteit (invalshoek) het milieu en niet economie.
Daarbij komt, dat ik maar al te goed begrijp waar hij met zijn kritiek op doelt. Bovendien heeft hij gelijk als hij stelt dat de huidige vorm van economie en ondernemen “automatisch” tot de problemen leidt die hem dwars zitten.
De vraag is wel of hij ooit wezenlijk tot die problemen zal bijdragen, zolang hij een eenmansbedrijf heeft. Beteugel Uw hebzucht, zei een chinese filosoof ooit, en alles sal reg kom.
Anders wordt het natuurlijk als het bedrijf groeit en hij werknemers in dienst neemt en, vooral, als hij vreemd kapitaal zou willen aantrekken om dat mogelijk te maken. Niet dat ik daar tegen ben, want de wereld kan ondernemers met zijn insteek maar al te goed gebruiken.
Om het maar eens heel praktisch te stellen: het aantrekken van vreemd kapitaal hoor je te doen door het uitgeven van obligaties, die geen zeggenschap geven in de bedrijfsvoering.
Het uitgeven, en hebben van, aandelen moet verboden worden.
@0 Wanneer je als eenmanszaak geen winst hebt, heb je geen inkomen. De winst uit je onderneming is je inkomen namelijk. Vervolgens komt de fiscus langs voor de inkomstenbelasting. Geheel eens met #6.
De discussie over de winst-definitiekwestie laat ik maar even aan de overige reageerders over, maar dat is m.i. een zeer terechte kwestie. Iets anders:
Ergens in de komende tientallen jaren zullen we moeten arriveren op een ‘steady-state economy’. Dat is een economie die materieel niet groeit, maar zich wel blijft doorontwikkelen.
Dat heb ik ook geruime tijd lopen roepen. Maar volgens mij is dat grote nonsens. Natuurlijk zit er een limiet aan het gebruik van allerlei grondstoffen, maar vertaalt zich dat 1:1 aan de economie? Ik zie niet in waarom. Er lijkt wel een duidelijk structurele relatie te zijn tussen energiegebruik en de economie en die laatste lijkt er ook onder te lijden als er een (prijs)hobbel in de energieaanvoer zit, maar volgens mij hebben we nog een schier oneindige hoeveelheid energiebronnen niet tot nauwelijks in gebruik. Er is m.i. geen enkele reden om aan te nemen dat de economische of technologische groei tot stilstand komt. Op de middellange termijn zullen we ongetwijfeld nog enorme last krijgen als de echte olieprijsschokken zich voordoen of als ergens het water echt goed lijkt op te raken. En we zullen ongetwijfeld nog last krijgen met onze schulden, banken, huizen en weet ik veel wat. En er zullen ongetwijfeld allerlei westerse landen economisch achterop raken. Maar een wereldwijde steady-state economy? Nah. We zijn nog niet maar nauwelijks begonnen met economietje spelen; we moeten de rest van het universum nog koloniseren!
@10: Een ingenieur van de KEMA zei ooit tegen mij: De meeste mensen begrijpen niet dat warmte ook afval is; je kunt niet zonder enige limiet energie produceren.
@8:
Als we het dan toch over aandelen hebben: laten we om te beginnen maar eens de handel in aandelenopties en andere derivaten afschaffen. Dat voorkomt al behoorlijk wat speculatief gedrag.
‘Winst’ is niet het probleem, maar wat er met de winst gedaan wordt.
Als winst inderdaad gebruikt wordt om een buffer op te bouwen voor slechtere tijden dan is dat hartstikke mooi. Helaas jagen grote bedrijven hun winst er als een dolle doorheen om nog groter te groeien en/of door de winsten uit te keren aan personen.
Het zou mooi zijn als er – inderdaad, dus in die zin ben ik het eens met de auteur – een andere mindset komt waarin bedrijven zich zelf verantwoordelijk voelen om ook wat achter de hand te houden voor slechtere tijden, zoals een gewoon huishouden dat ook doet. Dan hadden bedrijven als banken nu zélf de slechte resultaten vanwege de crisis (die ze zelf mede hebben veroorzaakt) kunnen en hopelijk ook willen opvangen in plaats van dat de maatschappij dat voor ze mag ophoesten: of diezelfde gewone huishoudens die eigenlijk hadden gespaard om zichzélf te redden in barre tijden in plaats van anderen.
@11 “je kunt niet zonder enige limiet energie produceren”
Energie konsumeer je.
Wat kun je wel doen “zonder enige limiet”?
@10
We zijn nog niet maar nauwelijks begonnen met economietje spelen: we moeten de rest van het universum nog koloniseren!
Ik denk dat die ansichtkaart op Paaseiland nooit is aangekomen omdat ie nooit verzonden kon worden. Het is simpelweg lastig op de korte termijn, zeg 50 jr, doelgericht te investeren in ruimtevaarttechniek zodat een x² snellere voortstuwing in het vacuüm wordt bereikt. Het is daarnaast onmogelijk de vol-le-dig doorgeslagen uit de hand gelopen verzameling Orang Oetans met het verstandelijk vermogen van parasolmieren op tijd tot bedaren te krijgen.
Die kutaap is vooralsnog gedoemd kunstjes te vertonen voor een leeg bankgebouw.
Of dacht zmooooc dat er Eureka’s in de wetenschap worden geslaakt dat binnen 50 jaar een nederzetting op Europa mogelijk is (over reizen binnen melkweg maar te zwijgen)?
@Yevgeny Podorkin, #15 M.i. zijn er mogelijkheden genoeg om nog heel lang economische groei te spelen op ons planeetje zonder het universum te koloniseren. Het koloniseren van het universum heb ik dan ook niet als middel, maar als doel bedoeld.
Neemt niet weg dat we inderdaad wel met een stelletje niet al te snuggere medemensen zitten opgescheept, maar ons vermogen om het allemaal op wat grotere schaal te bekijken is denk ik wel wat groter dan dat van de jongens van het paaseiland. En hoewel men op Paaseiland duurzaamheid ogenschijnlijk net zo hoog in het vaandel had als de mensheid van vandaag, is het bepaald niet zo’n goed voorbeeld als je wel zou denken; er is daar waarschijnlijk niet gebeurd wat je denkt dat er gebeurd is.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Paaseiland#Paaseiland_als_voorbeeld_voor_de_hele_planeet
En een eventuele nederzetting op Europa lijkt me meer een kwestie van willen dan van kunnen. En van een vooralsnog ietwat te kleine economie waardoor zo’n tripje een wel erg grote hap uit het budget zou vergen.
@Andy Cap, #11 je kunt niet zonder enige limiet energie produceren
Even voorbijgaand aan de vraag van #14 doel je waarschijnlijk op wat in 3e grafiek redelijk bovenaan deze pagina wordt weergegeven:
http://physics.ucsd.edu/do-the-math/2011/07/galactic-scale-energy/
En hoewel daar wat onwaarschijnlijke aannames worden gedaan die de opwarming wel wat onwaarschijnlijk snel doen verlopen, klopt dat verder natuurlijk wel. Mede daarom moeten we ook gewoon meer inzetten op al dan niet directe zonneenergie, geothermale energie en extraterrestiale activiteiten. Anders krijgen we nooit de felbegeerde Kardashev Type I Status:p
@16: Nee, dat bedoelde hij niet. Het voorbeeld dat hij gaf (nog in de jaren ’70) was het volgende: Door de koeling van de electriciteitscentrale bij Nijmegen wordt de Waal ca 3C opgewarmd. Dat heeft een verstoring van het biologisch evenwicht ten gevolge. Je moet tenminste 25km wachten om weer een centrale neer te zetten, zodat het water kan afkoelen, want anders worden de gevolgen voor het milieu onaanvaardbaar.
Dat wil zeggen: Nederland is al min of meer vol; de volgende zullen we aan zee moeten bouwen.
De ingenieur in kwestie was verantwoordelijk voor het ontwerp van de sturing van het 380Kwh net in Nederland..
Het lijntje van de grafiek is bedriegelijk recht, omdat de waarde van de verticale as exponentieel oploopt. Zou de waarde van de verticale as lineair oplopen, dan zou die grafiek er heel wat dreigender uitzien. Maar het verhaaltje is wel leuk.
@6 @9 Ik heb regelmatig de indruk dat mijn gebrek aan formeel economisch onderricht eerder mijn sterke punt is, dan mijn zwakte. Ik kan me blijven verbazen over de aannames en uitgangspunten die in de macro-economie nog altijd gelden, ondanks tegenwerpingen van academici en van onze aarde (zie klimaatverandering, bodemdegradatie etc.). Aan het begin van de financiële crisis werd er in de groene hoek stil gejuicht, omdat het systeem haar falen zou hebben ontbloot. Maar vijf jaar zijn verstreken, en de inzet is gelijk gebleven: die harde groei moet er komen. Consumeer! Verspil!
Bovenstaand stuk is een poging om de tegenwerpingen tegen de macro-economische modellen eens te vertalen naar het bedrijfseconomische niveau.
@7 @10 Het is juist mijn wens om groeimodellen te vinden die zo min mogelijk grondstof- en energiegebruik vereisen – mijn stokpaardje. Ik geloof in groei; Herman Daly, de centrale figuur in steady-state economics, gelooft ook in groei. De huidige groei komt nu echter voor (ik doe een gok) 80% uit relatief goedkope en goed beschikbare eindige hulpbronnen, die vanaf nu problematisch schaars worden. Duurzame energie is dure energie, zal ik je zeggen. We zullen dus een nieuwe motor in de economie moeten stoppen. Ik heb daar wel wat ideeën bij.
@3, dank voor de leestips! Eens kijken of die bronnen in de ‘internet age’ raadpleegbaar zijn…
@Andy Cap, #17 Dat is toch precies waar die grafiek over gaat, zij het in extrema?
Dat geldt echter enkel voor energie die ouderwets hier op aarde wordt “geproduceerd”. Bij zonne-energie en geothermale energie doet dit probleem zich niet voor. En daarmee kunnen we nog wel even vooruit. Bovendien zijn er alternatieven voor het lozen van koelwater waarmee de directe milieueffecten kunnen worden vermeden cq uitgesteld.
Verder laat ik me niet bedriegen door exponentiele grafiekjes – wat interessant is aan die grafiek is het omslagpunt. Wat daarna gebeurt is m.i. niet zo relevant want die situatie moeten we koste wat kost vermijden.
@Socrates Schouten, #18 Het is juist mijn wens om groeimodellen te vinden die zo min mogelijk grondstof- en energiegebruik vereisen – mijn stokpaardje.
Dat snap ik. Maar waarom? Ik zou zelf veel eerder inzetten op het zo min mogelijk aantasten van natuur en milieu. Dat is wat me ECHT dierbaar is. Daarvoor hoeven we niet per se zuinig aan te doen met grondstoffen en energie als we maar stoppen met knoeien van olie en CO2 enzo. Energiegebruik is het probleem niet; dat wij mensen overal maar rotzooi menen te moeten dumpen, gaten moeten graven en boren en bossen doodmaken om er monoculturen neer te zetten, dat is het probleem.
En duurzame energie is toch helemaal niet zo duur? Er schijnt meer dan genoeg zon tegen een redelijk prijsje. Bovendien is de capaciteit van duurzame energie enorm veel hoger dan wat we nu aanprutsen met dat gerommel met fossiele brandstoffen. Daar is maar zo bar weinig van dat ik een rondvlucht rond de zon niet eens betalen; dat is toch triest?! Laten we in godsnaam hoger inzetten!
Verder, een aantal mogelijke oplossingen voor het aanstormende probleem bevindt zich wel op de zeer lange termijn degelijk buiten de aarde. De kosten om daar
dingetjes te doen zijn redelijk onveranderlijk – hoe sneller de economie groeit, hoe eerder die kosten in verhouding tot de wereldeconomie acceptabel worden, hoe
eerder we het probleem kunnen verplaatsen naar een meer geschikte omgeving om op te warmen en vies te maken.
Ik ben bang dat jouw groeimodel niet bestaat cq niet realistisch is; zo is de mens gewoon niet. Daarom zet ik liever in op stoppen met knoeien en dumpen (dat kunnen we; is met zure regen en CFKs best goed gelukt) en zo hard groeien als we kunnen. De echte oplossing voor de aantasting van onze leefomgeving zit hem niet in het remmen van de groei maar in het structureel verplaatsen van het probleem. En dat lukt het beste als de economie nog op een significant hoger pitje draait dan ie nu doet.
@18: “Ik kan me blijven verbazen over de aannames en uitgangspunten die in de macro-economie nog altijd gelden, ondanks tegenwerpingen van academici en van onze aarde”
Het heeft mij veel geholpen de groeiwaanzin te zien als collectieve verslaving. Als verslaafden worden geconfronteerd met de hopeloosheid van hun situatie, of terminaal zieken met het naderend einde, zullen ontkenning, angst, woede, nog proberen te onderhandelen en depressie in willekeurige volgorde de revue passeren alvorens er (hopelijk) geaccepteerd wordt.
Nog een leestip: Living in the End Times van Slavoj Zizek
@#18 Maar misschien had ik eerst mijn eigen link uit #16 moeten lezen vooraleer #20 te typen…
@20: “Ik ben bang dat jouw groeimodel niet bestaat cq niet realistisch is; zo is de mens gewoon niet”
Zo was de mens niet. Tot nu toe. Volgens de economen zijn we ‘Homo Economicus’ en zijn alle pogingen om boven de eeuwige preoccupatie met materiele groei uit te stijgen ‘niet rationeel’
Nou, veel plezier ermee.
Als je niks wilt verdienen kun je als zzp’er wel zonder winst. Maar sowieso heb je eigen vermogen nodig om – in een simpel handelsmodel – iets in te kopen om later al dan niet met winst weer te kunnen verkopen. Als je geen winst maakt is je geld weer op, kun je niets meer inkopen, einde bedrijf.
Maar wat nou als je geen eigen vermogen hebt? Dan kun je niks inkopen, dus niet verkopen, geen handel, geen bedrijf.
Geen nood, ik heb geld over. Dat leen ik je, jij doet je ding en maakt al dan niet winst. Maar ondertussen ben ik mijn geld kwijt, heb zelf geen eigen vermogen meer en heb daarmee als het ware jouw probleem geërfd. Omdat ik zonder mijn geld geen winst meer kan maken moet jij dat dan maar voor mij doen, anders verhonger ik.
Ik wil dus rente op mijn lening. Dat betekent dat jij misschien niet voor jezelf winst wil maken, maar toch zeker wel voor mij. Anders ga ik je natuurlijk nooit mijn geld lenen.
Conclusie: in de afweging ’to profit or not to profit’ moet je rekening houden met twee scenario’s, werken met je eigen geld en werken met andermans vermogen.
@18: “Ik heb regelmatig de indruk dat mijn gebrek aan formeel economisch onderricht eerder mijn sterke punt is, dan mijn zwakte.”
Ja en nee. Als je termen uit de gevestigde economische wetenschap gebruikt zoals “winst” en je geeft er een andere betekenis aan, dan schept dat verwarring en dat kan je dat zien als “zwakte”.
@19: Bij zonne-energie niet, bij geothermale energie lijkt mij wel.
@24: Als jij verhongert als je je geld weggeeft dan heb je het toch niet over?
Jij wilt rente op je lening omdat je geen zin hebt om te gaan werken voor je geld.
@Socrates: Dank voor je reactie. Ik ben het helemaal met je eens, en ben natuurlijk benieuwd naar je ideeën. Maar het begrip winst maken is daar naar mijn idee niet strijdig mee. Winst hoeft toch immers niet ten koste te gaan van grondstoffen of energie? Stel, ik verkoop gedichten en ik verdien daar tonnen per jaar mee (we nemen even een hypothetisch voorbeeld) – dan maak ik grote winst voor mijn rijmelarij maar het past prima in een duurzame economie.
@20 “.. hoeven we niet per se zuinig aan te doen met grondstoffen en energie”
Tja is dat ook niet deel van het probleem?
@27 “maak ik grote winst voor mijn rijmelarij maar het past prima in een duurzame economie”
Ongeacht hoe je die grote winst verbrast?
Passen de grote graaiers ook in het duurzame?
@Andy Cap, #25 Die geothermale energie warmt het aardoppervlak nu ook op. Maar het sneller naar boven halen van aardwarmte (aka sneller afkoelen van de aarde) versnelt dat proces natuurlijk dus lijkt me inderdaad dat je gelijk hebt. Ik kan alleen niet helemaal overzien in welke mate we die warmte nu echt sneller naar boven halen.
@28: Nee en nee natuurlijk. Hoe je winst gebruikt is evenmin inherent aan het begrip winst als hoe je het verkrijgt. Dat is juist het punt. Winst staat niet de facto haaks op duurzaamheid. Misschien dat de dichter zijn ton per jaar wel besteedt aan charity.
@25 e.a. Ik word graag onderwezen hoe ik winst beter moet definiëren! Tot leren ben ik altijd bereid. Zie ook mijn KvK-ervaringen. Herlees dan ajb. wel kritisch wat ik erover heb opgeschreven. Ik hoop dat ik tussen mijn (uit tekstlimiet voortvloeiende) simplificaties toch wel blijk heb gegeven van enige nuance en begrip van zaken.
En is “streven naar winst” zo anders dan “streven naar winstmaximalisatie”?
http://mjvdl.com/2013/03/03/een-nieuw-economisch-paradigma/
@31 Ik word graag onderwezen hoe ik winst beter moet definiëren!
Nou ben ik ook geen expert, maar ik reaguur gewoon graag (wellicht vooral omdat dat me tot nieuwe inzichten brengt;)):p
Winst lijkt me een administratief truukje; het is wat je overhoudt als je inkomsten en uitgaven over een bepaalde periode van elkaar aftrekt. Je kunt 3 jaar achter elkaar winst draaien en in het 4e jaar zoveel verlies dat je over de hele periode verlies draait. Zo doe je dat ook in je leven; je draait eerst wat verlies (studie bv), dan ga je een jaartje over 40, 50 dikke winst draaien, waarna je inteert op die winst (veelal in de vorm van je pensioen) tot je de pijp uitgaat.
Omdat je niet weet hoe lang je blijft leven, hoe lang je hoeveel winst kunt blijven maken en wat voor rampspoed je wordt geacht te overleven is het verstandig om je winst te maximaliseren. Ervoor kiezen om dat niet te doen of gokken dat jouw “buffer voor goede of kwade dagen” afdoende is kan eigenlijk ook alleen maar in een verzorgingsstaat als Nederland die andermans winst verdeelt over degenen die zelf niet genoeg winst hebben gedraaid. Zolang ze dat (kunnen) blijven doen, that is.
@29: Ik kan dat ook niet overzien.
Mijn reactie was: Is dat wel zo?
@32: “Omdat je niet weet hoe lang je blijft leven, hoe lang je hoeveel winst kunt blijven maken en wat voor rampspoed je wordt geacht te overleven is het verstandig om je winst te maximaliseren.”
En als je die winst maximaliseert zonder er rekening meer te houden dat de grondstoffen die je gebruikt mogelijk niet oneindig voorhanden zijn, daarvoor het afval van het productieproces in het milieu dumpt en daarmee schade veroorzaak aan flora, fauna en je medemens en als je er -meer in het algemeen- geen rekening mee houdt dat er ook nog mensen leven als jij al dood bent,
dan heet dat roofbouw. Winstmaximalisatie is de meest asociale bedrijfsstrategie die er bestaat.
De meest verstandige strategie daarentegen is om te produceren in overleg met en ten dienste van de gemeenschap, inruil voor steun van die gemeenschap in noodgevallen
Het bezwaar van Socrates is nu juist dat hem die laatste optie (@33) niet (in voldoende herkenbare vorm) wordt aangeboden.
@Andy Cap, #33 roofbouw
Klopt. Vrijwel alle diersoorten plegen roofbouw totdat het ecosysteem niet meer in staat is om hen te onderhouden. Dan krimpt de populatie en e.e.a. leidt zodoende na wat hobbels en schokken tot een soort balans (wellicht in de vorm van een oscillatie). Mensen hebben die balans nog niet – wellicht net niet – bereikt.
Die balans op natuurlijke wijze bereiken wordt een bloedbad vol dode kindjes, uitgemergelde mensen en een boel gejammer. Wil je dat voor zijn en de balans zelf organiseren, dan heb je iets wat (een beetje?) op een totalitaire staat lijkt nodig want je zit nou eenmaal met flink wat mensen die liever asociaal dan duurzaam zijn; die mensen zul je je wil op moeten leggen. Met een beetje geluk is dat misschien wel op een draaglijke wijze in te richten, maar je zult vrijheid as we know it ervoor op moeten geven.
Ikzelf wacht liever af. Een flinke epidemie of andere natuurramp of zoiets onvermijdelijks kan natuurlijk ook soelaas bieden;-)
@35: De mens onderscheidt zich van andere dieren door het bewustzijn van tijd, geboorte en dood. Dat zou voldoende moeten zijn om tot inzicht te komen (alhoewel ik daar aan twijfel).
Als de keuze werkelijk die is, die jij ons voorschotelt, dan kies ik voor de totalitaire staat. (Alleen twijfel ik ook of dat werkelijk de enige keuze is).
@Andy Cap, #36 De mens onderscheidt zich van andere dieren door het bewustzijn van tijd, geboorte en dood.
Ik betwijfel of andere diersoorten dat bewustzijn niet ook delen.
alhoewel ik daar aan twijfel
Ik twijfel daar niet aan. De mens ontbeert het vermogen om rationeel te handelen zodra dat zijn oerdrangen (waaronder o.a. materialisme en machtszucht) ook maar een beetje in de weg staat. Anders zouden we deze discussie nu natuurlijk niet voeren, hadden we al lang een CO2-tax en zonnepanelen op iedere vierkante centimeter dak. In plaats daarvan hebben we Kyoto, Idols, Snowden en een schare Apple-fanboys:P
(Overigens zijn die oerdrangen op individueel niveau vaak helemaal niet zo irrationeel, dat is natuurlijk ook meteen het punt; we ontberen een echt collectief bewustzijn)
@37: “Ik betwijfel of andere diersoorten dat bewustzijn niet ook delen.”
Daar heb ik geen probleem mee, ik weet het ook niet zeker. Maar ook al delen ze dat bewustzijn, dan verandert dat toch weinig. Ik verwacht in ieder geval niet vandaag of morgen de opstand van de lemmingen (tegen het onverantwoordelijk gedrag van de mens).
Er is inderdaad weinig reden tot optimisme,.
Daar zul je me dan ook niet op betrappen.
Terug naar @34
@31 Socrates Schouten
En is “streven naar winst” zo anders dan “streven naar winstmaximalisatie”?
Ja nogal. Naast het streven naar winst moet een bedrijf ook streven naar continuïteit omdat een bedrijf geen winst kan maken als het niet meer bestaat. En winstoptimalisatie kan de continuïteit behoorlijk in de weg zitten.
Ok.
@#34 Het bezwaar van Socrates is nu juist dat hem die laatste optie (@33) niet (in voldoende herkenbare vorm) wordt aangeboden. (over De meest verstandige strategie daarentegen is om te produceren in overleg met en ten dienste van de gemeenschap, inruil voor steun van die gemeenschap in noodgevallen)
Lijkt me logisch; als je voor die optie kiest, zullen degenen die een andere keuze maken om je heen groeien en je verdringen. Denk aan het verplaatsen van hoogovens naar China. Zoiets zul je op wereldschaal moeten doen. Maar daar komen we vooralsnog niet verder dan halfslappe compromissen als Kyoto en zelfs daar wil niet iedereen aan.
Individueel zuinigjes aan doen gaat niet veel zoden aan de dijk zetten. Het is misschien goed voor je geweten maar wat betreft natuur, milieu, economie en het voortbestaan van de mensheid is het een druppel op een gloeiende plaat…
@40: Zolang er mensen zijn die argumenteren dat we maar beter niets kunnen doen, omdat we anders niet kunnen concurreren met China,
is onze enig hoop inderdaad de opstand van de lemmingen
Of een flinke natuurramp.
We kunnen overigens wel van alles doen, met name streven naar duurzame oplossingen om het aanstormende gebrek aan grondstoffen voor te zijn cq onze CO2-uitstoot te beteugelen. Maar groei structureel beperken zonder zeer nadelige effecten gaat ons niet in ons eentje lukken, als het al lukt.
Er vanuit gaande dat de kans dat dat tijdig lukt niet zo groot is, kun je je afvragen hoe nuttig het verder nobele streven van Socrates is. Je leven met een bepaald doel sober(der) inrichten en vervolgens dat doel niet bereiken is ook een beetje zuur…
@42: Sure, na ons de zondvloed, leve de lemmingen.
Ober, champagne!
Het voeren van champagne aan lemmingen is niet toegestaan.
@44: Dat zou de verkoop enorm doen dalen.
tl;dr nee kluns als je begint is je mantra cashflow cashflow cashflow. meer geld naar binnen halen als dat er naar buiten gaat.
voor de rest: winst is deels ondernemersloon (wat je anders ook als werknemer pakt) en overwinst. en hoe beter je voldoet aan het maatschappelijk belang met de diensten en producten die je aanbied hoe hoger die winst zal zijn.
@46: “hoe beter je voldoet aan het maatschappelijk belang met de diensten en producten die je aanbied hoe hoger die winst zal zijn.”
uit: De sprookjes van Dagobert Duck
@47: tsja. als de wereld van het soort cinyci afhangt dan komt er niks van terecht. En zeg nu zelf. Als het product je niet aanstaat koop je het dan?
Bovendien: wat ik zeg is dat je alleen knaken verdient als je product of dienst goed genoeg is om te verkopen. Heeft niks met DD te maken laat staan met sprookjes.
@48: De beslissing of iets in productie wordt genomen is niet gebaseerd op het maatschappelijk belang van het product, maar op de winstverwachting.
De gedachte dat deze factoren altijd in elkaars verlengde liggen getuigt van het simplisme dat leidt tot het kopen van telefoons met een hoog statusgehalte waar je de batterij niet van kunt verwisselen.
Als je alleen maar op de hoogte bent van de propaganda voor de zogenaamde “vrije markt”, maar niet van de meest simpele en essentiele kritiek op de de werking ervan, dan kun je je inderdaad beter tot DD beperken.