En wederom is het crisis in de EU. Voor de tweede maal in de Ierse geschiedenis, en voor de derde maal in de geschiedenis van dit verdrag, is bij een referendum “tegen” gestemd. Het blijft kennelijk moeilijk burgers te overtuigen van het nut en de noodzaak van dit Europees wijzigingsverdrag. De meest interessante vraag nu is echter hoe het verder moet. Een paar van de opties:
- Het verdrag van Lissabon verwijnt in de prullenbak. Dit lijkt uitgesloten. Er is te lang over onderhandeld, te veel tijd en moeite in gaan zitten en te veel politici hebben hun persoonlijk prestige aan het verdrag gekoppeld.
- Ierland verlaat de EU. Eveneens zeer onwaarschijnlijk. De Ieren willen de EU niet uit en de EU wil de Ieren niet kwijt, zeker niet nu ze net nettobetalers zijn geworden. Bovendien is het niet zo’n heel goede boodschap aan Europese burgers: “stem zoals wij willen of we gooien jullie eruit”.
- Ierland ratificeert het verdrag tòch, ondanks het referendum. Ik heb mij door Ieren laten vertellen dat hierover in regeringskringen stilletjes nagedacht wordt. Volgens sommigen zou het via bepaalde kronkelwegen mogelijk kunnen zijn om een grondwetswijziging te vermijden. Op deze manier de Ieren het verdrag door de strot duwen zou echter gelijk staan aan politieke zelfmoord, en is dus ook niet erg waarschijnlijk. Aan de andere kant, dat zeiden we in Nederland ook over de PvdA en het referendum.
- Er wordt opnieuw onderhandeld. Lastig, want het huidige verdrag is al zo’n zorgvuldig gebalanceerd compromis. Àls er al iets nieuws wordt onderhandeld, zal het waarschijnlijk gaan om enkele kosmetische veranderingen en misschien wat extra protokollen om de Ieren tegemoed te komen, net als bij Nederland. Of dat voor de Ieren genoeg zou zijn om in een tweede referendum voor te stemmen is maar de vraag.
- Ierland kijgt opt-outs. De waarschijnlijkste route. Hetzelfde gebeurde na Nice: de Ieren stemden tegen, kregen opt-outs (onder andere op het gebied van militair en buitenlands beleid) en stemden vervolgens voor. Brussel haat opt-outs, omdat ze de EU onoverzichtelijk maken en bovendien recht ingaan tegen de harmoniseringsneigingen van de Europese instellingen. Maar voor bijzonder lastige landen als Denemarken en Ierland kunnen ze een manier zijn om ergere crisis te ontwijken.
Reacties (8)
Ik denk dat ze in Brussel flink pissig zullen zijn en dat die opt-outs gepaard zullen gaan met een paar flinke strafregelingen.
@1: Die strafmaatregelen zouden in Ierland dan weer met een “Nee” begroet worden en zijn dus onmogelijk. Je kunt er vooral op rekenen dat Ierland gewoon opt-outs krijgt en er dus op vooruit gaat. Hetgeen dan weer een bewijs vormt dat onze regering dom is geweest door geen 2e referendum te organiseren.
Veel en veel beter zou het zijn het verdrag volledig te laten vallen en met iets totaal nieuws te komen dat ook echt de steun van een meerderheid in alle EU-landen heeft (want het verdrag van Lissabon heeft ook in bv. Nederland geen meerderheid aan voorstanders).
Daarbij zou eenvoud, leesbaarheid en het herschrijven tot (wijzigbare) wetten (of deels vervallen) van alle voorgaande verdragen richtlijn moeten zijn, alsmede een echt democratische instelling, mits je een echte politieke unie wilt.
@2:
Opt outs krijgen staat niet gelijk aan het erop vooruit gaan. Als je van mening bent dat het in principe een goed verdrag is dat een verbetering inhoudt (zoals de nederlandse en de ierse regering) dan zit je helemaal niet te wachten op opt outs. Het is in de dieptste zin egoistisch: wel de lusten maar niet de lasten.
Wat jij wil (het verdrag herschrijven tot een ideaal stuk) is bizar in zijn onmogelijkheid. Het is wensdenken van de bovenste plank. Als dat hele gedoe rond dit verdrag iets heeft geleerd is dat het maken van alomvattende verdragen zijn langste tijd heeft gehad.
De toekomst: meer opt-outs en een Europa van verschillende snelheden.
@3: de opt-outs zijn dan natuurlijk voor de bevolking, niet voor de regering. Het was idd niet onlogisch geweest als Nederland om echte opt-outs had gevraagd.
Het idee van een Europa van verschillende snelheden hoor je vaker maar is in dit geval maar beperkt relevant. Het gaat immers voor een groot deel om algemene institutionele hervormingen: uitbreiding zeggenschap EP, openbaar vergaderen Raad, afschaffen veto`s in bepaalde sectoren, beperken aantal Commissieleden, beperken aantal leden EP, vaste President van Europa, vaste vertegenwoordiger buitenland etc…. Die zul je toch echt met zijn allen moeten vaststellen.
@3: De meerderheid van de Ieren (Nederlanders, Fransen, …) vindt dit verdrag echter niet goed, sterker nog, zelfs slechter dan de bestaande situatie. Het is ook maar zeer de vraag of de Ierse regering dit verdrag goed vindt (of zelfs maar beter dan de huidige situatie), danwel bezweken is onder de druk van andere landen, of verleiding tot een symbolische grootsheid.
Wat in ieder geval wel vast staat (ook al voor vandaag, gezien de andere referenda) is dat de nationale regeringen/parlementen geen goede vertegenwoordiging voor hun bevolking vormen waar het de verdrags/grondwetsvorming aangaat. Daarom moeten ze ook juist radicaal opnieuw beginnen (idealiter), of besluiten dat een politieke unie een brug te ver is en de klok terugdraaien tot voor Maastricht (de makkelijke weg).
Iets anders gaat grondig mislukken, ook met de bestaande opt outs (omdat veel landen, waar de weerstand groter is, geen opt outs hebben gekozen en dus op een scheve situatie zitten).
Ierland wordt in het verdomhoekje gezet en de rest gaat verder, dat was al bijna zo toen Frankrijk en Nederland nee zeiden.
Dat hele circus, als er één tegen is gaat het niet door, is voor de Bühne. In Europa gelden hele andere krachten, zie ook het omgaan met uitbreidingen en het toelaten van nieuwe landen.
Het enige wat er nog zou kunnen gebeuren is dat meer landen met een ’twijfelende’ bevolking nu op de rem gaan trappen. Maar dat zal niet zo zijn. Als politicus moet je wel meedoen, anders lig je eruit in Brussel. En dat telt zwaarder dan principes en democratie.
De EU heeft macht geroken, de politici hebben die macht geroken en dat is het enige dat telt. Being There!
@6: “Ierland wordt in het verdomhoekje gezet en de rest gaat verder, dat was al bijna zo toen Frankrijk en Nederland nee zeiden.”
Dat herinner ik me toch anders. Door ons nee kreeg Balkenende een bargaining chip, maar helaas voor ons heeft hij die verpatst voor wat EU-belastingkorting.
De Ieren hebben zo’n beetje voor ons gestemd, ze waren de enigen die iets te vertellen hadden over de nieuwe ‘europese grondwet’ (of hoe je t verdrag ook wil noemen).
Heb er nooit zo’n specifieke pro/contra mening over gehad – er zitten zowel positieve als negatieve effecten aan – maar de reacties op het Ierse NEE (uitgezonderd Vaclav Klaus van Tsjechie) duiden niet bepaald op een groot democratisch gehalte. Het zou gewoon over en sluiten moeten zijn met het verdrag.
Desnoods proberen punt per punt verder te komen. Te beginnen met Straatsburg tot Europese hoofdstad te verklaren en Brussel verder te laten wegzinken in het Eurabia van Arthur van Amerongen.
(In de jaren ’70-80 was de buurt rond het Noordstation, Anderlecht … ook niet zo geweldig maar die gebieden hebben zich ondertussen al zo’n beetje uitgebreid tot 90% van Brussel. ’t Lijkt of er nog maar een paar veilige ‘havens’ zijn in Brussel, daar is R’dam een lieflijke stad bij vergeleken.)