In Belgie staken vandaag de treinen, in Nederland het streekvervoer. In Nederland dreigden lange tijd de eindexamens in gevaar te komen, in Belgie kost het dagje staken de samenleving 40 miljoen euro. Juist bij het openbaar vervoer zijn politici en burgers dan ook al gauw geneigd de vraag te stellen in hoeverre het recht te staken altijd heilig moet blijven. Immers, de maatschappelijke consequenties van een staking in het OV (of bij de politie, in de zorg, in het onderwijs) kunnen veel verder gaan dan alleen die sector.
Deze discussie is bepaald niet nieuw. Feitelijk gingen de twee spoorwegstakingen van 1903 over hetzelfde dilemma. De eerste spoorwegstaking was uit solidariteit met Amsterdamse havenarbeiders. Zij was vrij algemeen en ook bijna onmiddellijk een succes: de werkgevers gaven toe en werden gedwongen vakbonden te erkennen. De overheid was echter dusdanig geschrokken van de invloed van de spoorwegstakers dat besloten werd tot een wetswijziging waarin staken voor spoorwegbeambten verboden werd. Deze voorgenomen wet leidde tot de tweede spoorwegstaking. De vakbonden bleken echter overmoedig geworden na hun eerste succes en de regering zette het leger in: de staking werd gebroken en honderden stakers werden ontslagen.
De tegenstelling tussen werknemersbelang en maatschappelijk belang als het gaat om stakingsrechts is nog dezelfde als een eeuw geleden. In Belgie gaan dan ook stemmen op om het stakingsrecht daar te beperken, ook onder invloed van bepaalde ontwikkelingen op EU-niveau. Ook in Nederland waait de discussie periodiek op. De vraag blijft dan: in hoeverre is het stakingsrecht een fundamenteel mensenrecht?
Reacties (19)
Het lijkt me vrij duidelijk dat je mensen niet kunt dwingen te werken. In die zin is het stakingsrecht absoluut. Voor je het weet krijg je anders Finse toestanden.
De vraag is imho niet relevant. Het stakingsrecht is pas ontwikkeld en vastgelegd, nadat er gestaakt werd. Het stakingsrecht is ons niet gegeven, we hebben dat zelf genomen.
Overigens zijn de voorspelde rampen in Belgie uitgebleven. Er stond 30% minder file dan normaal op dinsdag.
De discussie over het beperken van stakingsrecht komt altijd op op het moment dat mensen daarvan nadeel onder vinden. En dat is precies waarvoor die bedoeld is. De werknemers hebben het recht opgebouwd en die moeten zij (wij) ook behouden, desnoods opnieuw voor vechten. Zeker in NL context. Hier wordt de staking zeer propotioneel en met mate ingezet. In Frankerijk gaat het soms te ver en daar zouden devakbonden beter moeten opletten en niet in eens algemene staking oproepen.
Toegegeven, het openbaar vervoer kan zijn werkgevers veel meer schade berokkenen en tegelijk veel meer goodwill kweken door niet te staken maar niet te controleren op vervoersbewijzen. Dat lijkt me overigens juridisch gezien een veel heikeler protestvorm.
D’r gaat geen jaar voorbij of er wordt wel ergens in het ov gestaakt, voor een paar procent loon, voor kerkrondjes voor meer veiligheid, voor weetikveel.
Dat is gewoon misbruik. Huppakee een paar dagjes vrij in een lullig t-shirtje lopen en bier zuipen. Ondertussen al die scholiertjes (en vele anderen) de dupe.
En wat is 3,5% op maandelijks minimumloon eigenlijk? 50 euro? Bah. Voor een beetje rondkarren in een personenvrachtwagen.
@ 6 toch geen aandeelhouder van conxxion?
ik heb liever dat die Choufours aan zuipen zijn als ze staken dan als zij achter het stuur zijn. en 50e per maand lijkt mij in ieere geval iets dan helemaal niets op het moment dat alles duurder wordt, zelfs de verpakking. of bedoel je dat men beter 20% moet eisen?
Ik vind het een overbodige discussie. Wat mij betreft is stakingsrecht heilig. Het is de enige manier voor werknemers om zich teweer te stellen tegen werkgevers. De discussie kan wat mij betreft wel gaan over de vraag wat binnen dat recht nog redelijk is. Maar dat verschilt natuurlijk per situatie.
@6: Aja veiligheid is alleen belangrijk als het om die van jou gaat zeker? Wel zeiken om meer blauw op straat, maar als conducteurs in elkaar geslagen worden kijken we even de andere kant op? Voor mensen die een minimumloon verdienen is juist elke euro extra heel veel waard. Dat betekent dat je net wel af en toe een nieuwe koelkast kunt betalen, een ijsje voor je kinderen of nieuwe kleren.
En dan net doen alsof ze om de haverklap staken is helemaal belachelijk. Er wordt weinig gestaakt en altijd nadat eerst andere middelen beproefd zijn. Merk jij natuurlijk niets van, want jij zit met je dikke kont in een leasebak. Dat de scholiertjes eens met de fiets naar school gaan is alleen maar goed, zouden ze vaker mogen doen.
Mijn Chinese collega (die moeite heeft op werk te verschijnen wegens OV staking) vraagt me net waarom we zo ongelukkig zijn in Nederland dat we “zo vaak staken”.
@10: ja, daar in China weten ze wel hoe ze stakers aan moeten pakken. Zullen we het Chinese systeem hier maar overnemen dan?
Je Chinese collega ziet het trouwens verkeerd: wij zijn zo gelukkig, omdat we zo vaak gestaakt hebben, dat onze werkgevers respect voor onze werknemers hebben gekregen.
@7
Inderdaad, dan wordt je tenminste serieus genomen. Met 3,5% denken die wergevers: ach, da’s niet zo belangrijk, daar gaan ze niet te moeilijk over doen. Maar als je 20% eist, dan moet er serieus onderhandeld worden.
Als stakeneen recht is wat te pas en te onpas kan worden toegepast? Wie bepaald dan nog of een staking terecht is?
Bij elke monopolist of andersinds moeilijk toegankelijke markt kan je als werkmassa dan al snel voor het uiterste gaan. Salaris te laag, Wii te duur, dan halen we effe geen vuilnis op zullen we zien hoe snel men piept en toch een Wii hebben. Is dat marktwerking? Je kan dan kijken naar stakingsbrekers maar in de huidige krapte op de arbeidsmarkt lijkt t een mooi middel om salarissen eens goed op te drijven… natuurlijk dit alles geinspireerd door de riante bonusregleingen voor het bestuur en co.
@13: “Wie bepaald dan nog of een staking terecht is?”
Dat wordt door de rechter bepaald. Dat is ook de reden, dat in het verleden het onderwerp ´staken´ in de wetgeving op is genomen en het een officieel erkend recht is geworden. Als het stakingsrecht niet bij wet geregeld zou zijn, zou er te pas en te onpas gestaakt kunnen worden en was er geen enkele instantie, die toetst, of een staking al dan niet terecht is.
En BTW: “marktwerking” “Bij elke monopolist”? Ja, ook bij monopolisten is sprake van marktwerking (geen markt van vraag en aanbod, dat niet, maar eentje, waarbij de aanbieder eenzijdig de prijzen bepaald). En ja, bij monopolisten is staken het enige middel, dat werknemers hebben om enige vorm van marktwerking tbv hun beloning te garanderen, omdat een monopolist niet op een vrije markt opereert en er dus geen concurrentie is, die personeel bij hem wegkaapt, als hij te weinig salaris betaalt.
@10: Zelfs in China is er een kentering bezig. Ook daar heerst een krapte op de arbeidsmarkt, en vooral laagbetaade gastarbeiders beginnen met success wildcat stakingen toe te passen.
@13: In Nederland kan de rechter een staking onwettig verklaren. Je voorbeeld is wat dat betreft onrealistisch. Bij een onredelijke looneis zal de rechter er gewoon een stokje voor steken.
ALG: Wat de voorstanders van opheffen van de stakingsrecht vaak vergeten is dat ze dan een paar geratificeerde VN (EcSoCu) en EU verdragen moeten breken gezien het daarin is vastgelegd als recht op vergadering en vereniging. Daarnaast kan een wilde staking stukken duurder uitvallen voor de werkgever. Deze is nit verplicht zijn werknemers door te betalen bij een wettige staking, wel de werkwillende bij een onwettige ongeacht of ze door de staking hun werk kunnen uitvoeren of niet. Waareschijnlijk zijn ook de vakcentrales gebonden aan regels die hun verplicht om hun leden weer aan het werk te krijgen bij een bindende afspraak.
@13: Bij krapte op de arbeidsmarkt is het toch normaal volgens de vrije marktwerking dat de salarissen fix omhoog gaan? In tijden van economische crisis (met gewoonlijk veel werkloosheid en dus overschot op de arbeidsmarkt), worden de salarissen ook altijd fix gedrukt (dat heet, behalve aan de top) en vaak de arbeidstijden (zonder vergoeding) verruimd?
@12 dan heb je een punt
staken is ouderwetse en de oorspronkelijke gedachte als laatste redmiddel wordt allang niet meer toegepast.
De oplossing is gewoon onderhandelen en blijven onderhandelen. Uiteindelijk zal er toch wel een oplossing komen waar beide partijen tevreden mee zijn. Maar door staken verlaag je die succes op kans en zal het meer gaan leiden naar een prestigestrijd.
Er wordt nog regelmatig gestaakt, dus zo ouderwets zal het wel niet zijn, Sarabas. En of het als laatste redmiddel toe wordt gepast, wordt van geval tot geval bekeken en door de rechter beoordeeld.
Als de werknemersorganisaties geen staking achter de hand zouden hebben, zouden vele werkgevers idd blijven onderhandelen en onderhandelen en wordt de kans op succes tot nul gereduceerd, omdat de werkgevers, die niets toe willen geven, weten, dat er toch geen stok achter de deur staat.