Nederland staat onveranderlijk hoog genoteerd in de lijst van democratische landen van het het Amerikaanse Freedom House. Op grond van het jaarlijkse overzicht van politieke rechten en burgerlijke vrijheden mogen we ons gelukkig prijzen hier te wonen en en niet in Wit-Rusland of Noord-Korea. Maar democratie is behalve een bestuursvorm ook een ideaal om aan te werken. En dus valt er in Nederland ook nog wel wat te doen. Aan de informatievoorziening bijvoorbeeld, de basis van een democratische besluitvorming.
Nederland loopt niet voorop als het om openbaarheid van overheidsinformatie gaat. In de documentaire Woberator zegt GroenLinks Tweede Kamerlid Mariko Peters dat Nederland afglijdt naar een besloten bestuurscultuur. De recente Wikileaks onthullingen laten zien dat ook Tweede Kamerleden niet altijd goed geïnformeerd worden. Zo blijken de Verenigde Staten door Defensie beter geïnformeerd te zijn over de regeringsplannen met de JSF dan ons eigen parlement.
Volgende week promoveert Guido Enthoven in Tilburg op een proefschrift over de informatievoorziening van de Tweede Kamer. Hij constateert op grond van zijn onderzoek dat de regering het parlement slecht informeert. Er is sprake van een grote asymmetrie in de informatie tussen enerzijds de regering die een enorm ambtenarenapparaat achter zich heeft en anderzijds de Tweede Kamer. De zogenaamde Oekaze-Kok verbiedt directe communicatie tussen ambtenaren en Tweede Kamerleden. Het grootste probleem is echter de ongelijkheid in de informatievoorziening. Leden van de oppositie zijn altijd minder geïnformeerd dan leden van fracties die tot de regeringscoalitie behoren. Via de eigen ministers kunnen parlementariërs van de coalitie namelijk wel toegang krijgen tot informatie die dankzij de Oekaze-Kok niet beschikbaar is voor de oppositie. Zo wordt het principe van de gelijkheid van informatie, voorwaarde voor een eerlijk debat, met voeten getreden. En dat is geen gering smetje op het de democratisch blazoen van de Nederlandse overheid.
Reacties (3)
Joris Luyendijk heeft het hier ook onlangs over gehad. Die zegt dat een groot probleem is dat elke Kamerlid maar één medewerker mag hebben. Senatoren in de VS hebben een enorme staf.
#1
Ondanks die staf hebben ze ook daar een overheid die een hoop verborgen houdt.
Maar gelukkig is er tegenwoordig Wikileaks die de volksvertegenwoordigers een handje helpt.
Jammer genoeg wordt openheid van zaken niet overal gewaardeerd ;-)
Toch jammer dat Wikileaks nodig was om de zwijgcultuur in dit land aan de grote klok te hangen. Overigens is deze zwijgcultuur niet alleen van toepassing binnen onze overheid. Wat dachten jullie van de gewone werkvloer en thuis? We zijn er van doorspekt, en achterhaalde informatie is helaas “pindakaas” te laat. Een alternatief is de bureaucratie zoals in Frankrijk. Daar kun je niets zonder een schriftelijke bevestiging, die vervolgens in enorme dikke dossiers verloren gaan. Echter het moet mij nog wel even van het hart dat de bij jou bekende en te onderbouwen informatie er wel voor zorgt dat je nog steeds een baan hebt en je jezelf kunt differentiëren van de rest van de kenniswerkers. De democratie in dit land gaat helaas niet verder dan stemmen, kiezersbedrog en petities met minimaal 30.000 handtekeningen om de boel aan de kaak te stellen.