Halfvol halfleeg

COLUMN - We beginnen inmiddels een beetje te wennen aan de ‘nieuwe bestuurscultuur’. Mark Rutte lijkt zijn draai daar helemaal in gevonden te hebben.

Stond hij jarenlang te boek als de eeuwige optimist voor wie het glas altijd halfvol is, nu trekt hij soms een serieus gezicht en is zelfs bereid toe te geven dat een glas ook wel eens halfleeg kan zijn. Op de laatste persconferentie na de ministerraad  demonstreerde hij zijn nieuwe bestuurdersstijl.

Halfvol

Over de aanstelling van een nationaal coördinator die de sancties op Rusland moet stroomlijnen, stelt een journalist dat “het eigenlijk niet gelukt is om het zelf te doen, als kabinet?”
Hier wil Rutte, oude gewoontegetrouw toch iets zonnigs tegenover zetten.

Ja, daar wil ik zeggen het is wel een genuanceerder beeld dan dat. Er gebeurt heel veel wel

De journalist probeert het nog een keer met “Maar volgens mij was de conclusie van het debat gisteren ook: het loopt nog niet echt lekker”. Rutte laat zich op de eenmaal ingeslagen weg niet van het padje brengen:

Volgens mij was de conclusie het kan echt beter nodig, absoluut. En tegelijkertijd, ook hou staande want er gebeurt heel veel

Halfleeg

Wat later schakelt men over naar een ander onderwerp: de prijsstijgingen. De aanwezige NOS journalist vraagt:

Meneer Rutte, het tanken is goedkoper, vanaf vandaag. In hoeverre verwacht u dat het voor mensen echt het verschil gaat maken?

Volgens de halfvol-doctrine zou je verwachten dat Rutte dit uit zou melken met iets van “we zijn er nog niet, maar dit gaat de goede kant op”. Maar nee, nu is het glas ineens halfleeg:

Beperkt, dat is beperkt. (…) we zullen allemaal de komende tijd iets verarmen. We gaan dat niet allemaal als overheid compenseren, dat gaat niet.

Geheugen oude stijl

Vervolgens zijn de uithuisplaatsingen van kinderen ten gevolge van de toeslagenaffaire aan de orde. Op de kritische vragen van het journaille weet Rutte geen halfvol of halfleeg glas te presenteren. Bij de toeslagenaffaire bleek zijn geheugen al vaker te haperen en dat blijkt nu chronisch geworden te zijn. Let maar eens op…

SBS-journalist Hagens:

er zijn maar 14 ouders waar de overheid contact mee heeft gehad, er is nog geen enkel onderzoek ook geweest naar de achtergronden van deze uithuisplaatsingen. Wat wel pijnlijk is voor ouders, die dit horen, die zeggen van ‘ja, de stelligheid van meneer Rutte in zo’n livestream daarmee bagatelliseert hij de impact van de toeslagenaffaire’.

Rutte:

Ik zag bij jullie dat item dat ik daarmee deed en nogmaals, u merkte het net ook, ik ben altijd bereid om meteen te zeggen ‘hier zit ik fout’. Ik zit even te zoeken en misschien kunt u mij ervan overtuigen en dan zal ik dat meteen toegeven waar ik fout zit

Hagens probeert Rutte een uitspraak te ontlokken dat hij zich misschien wat onhandig heeft uitgelaten over wie er enige schuld aan de uithuisplaatsingen heeft. En dan gaat het van…

Maar wat heb ik dan precies gezegd? Dan moet u even mijn zin herhalen. (…) Maar ik zit nog even te zoeken waar mijn formulering dat dan heeft veroorzaakt

Rutte raakt geïrriteerd

Leendert Beekman van BNR gooit zo tegen het einde van de persconferentie een ander balletje op: “Heeft u nog aan vorig jaar gedacht?”
Rutte: “Ja, tuurlijk, uiteraard, zeker.” Maar hij begint het zat te worden want als Beekman de eigenlijke vraag wil stellen (“Ja en u heeft toen ook …) onderbreekt Rutte hem met “Verder nog vragen?”

De grote verandering

Beekman zag kennelijk weinig nieuwe cultuur in Ruttes gedrag. Dus daar maar eens naar geïnformeerd:

U heeft in een interview met Nieuwsuur verteld dat u uzelf opnieuw zou ontdekken. We zouden een nieuwe Mark Rutte zien. Nu zijn we een jaar verder. Hoe gaat dat proces?”

Rutte: “Nou, dat is stap voor stap.” Beekman dreint door en wil weten in hoeverre Rutte nou is veranderd, want “We zouden een nieuwe Mark Rutte zien?”
Tja, en dan is het toch weer: “Nou, ik heb niet die citaten precies voor ogen”. Maar hij weet toch een positief puntje (jawel het glas is toch halfvol) op te vissen:

Dat tegenwoordig bij alle wetsvoorstellen en alle grote besluiten alle onderliggende notities ook worden meegestuurd, zodat Nederland ook ziet: welke afwegingen hebben allemaal plaatsgevonden? (…) daar was ik helemaal niet zo’n liefhebber van eerlijk gezegd wat langer geleden, omdat ik dacht ja weet je uiteindelijk, je maakt die worst en die worst gaat naar buiten. (…) dat vind ik echt een grote verbetering. Niet door mij hoor, maar daar ben ik heel blij mee

Zoeken naar vlekkeloze transparantie

Het is voor Rutte IV wel wennen, die nieuwe transparantie. Dat gaat nog niet geheel vlekkeloos. In het Kamerdebat van 30 maart over de ontwikkeling van de koopkracht en de stijgende energieprijzen vroeg Jesse Klaver of bij het opsturen van ambtelijke stukken de coalitiepartijen meer informatie hadden gekregen dan de oppositie.

En jawel hoor… Minister Kaag antwoordde:

Zoals de Kamer zag, hebben de coalitiefracties een aantal technische vragen gesteld die in twee documenten zijn beantwoord. Een deel van de informatie was in eerste instantie gelakt, omdat de onderwerpen buiten de scope van de Kamerbrief vallen die wij vanavond bespreken. Het is correct dat de Kamer dezelfde twee documenten krijgt die de twee coalitiefracties hebben ontvangen. Dat gebeurt morgenochtend.

Beter laat dan nooit. Dat vind Rutte echt een grote verbetering. Daar is hij heel blij mee.