COLUMN - KRO’s Brandpunt ging over geluk. Aanleiding van dit alleraardigste onderwerp was het succes van het boek Borderline Times, van de Vlaamse psychiater Dirk De Wachter. Volgens De Wachter is onze samenleving zodanig geobsedeerd door geluk dat het bijna onmogelijk is dat geluk te bereiken.
We willen teveel. Dirk De Wachter pleit ervoor iets meer ongeluk in het leven toe te laten. Nu ben ik zelf gezegend met een onvermogen ongelukkig te zijn. Zelfs in de periode waarover ik nu zou kunnen zeggen: toen was ik ongelukkig, was ik niet ongelukkig. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de nodige stofjes in mijn hersens. En met een gunstige levenshouding. Een levenshouding waarvoor ik overigens niet bewust heb gekozen. Ik had die levenshouding al, ik ben er alleen zo comfortabel mogelijk in gaan zitten. Een keuze die je als exemplarisch voor mijn levenshouding zou kunnen beschouwen.
Die levenshouding komt in het kort hier op neer: laat het komen zoals het komt, verwacht er niet te veel van, dan kun je ook niet teleurgesteld raken. Prettige bijkomstigheid is dat je alles wat het leven de moeite waard maakt, ook als zodanig ervaart. Je gaat er vanuit dat het altijd wel zal regenen, waardoor elke zonnestraal de potentie heeft om een subliem geluksmoment op te leveren waarin je één wordt met het universum dat dan voor de verandering niet koud en onverschillig aanvoelt, maar warm en gemoedelijk.
Maar Dirk De Wachter heeft denk ik gelijk. We zijn zodanig geobsedeerd door geluk dat we er alleen maar depressief van worden. Alhoewel, als maatschappelijk fenomeen herken ik het wel. Uit de dagelijkse praktijk niet. Iedereen die ik ken probeert het geluk na te jagen, maar om nu te zeggen dat het een obsessie is, vind ik overdreven. Wat je wel veel ziet, is een al te positieve presentatie. Maar dat is een vernislaagje dat je er snel vanaf krabt. Juist de mensen die op Facebook lopen te pochen welke geweldige feesten ze nu weer hebben bezocht, zijn vaak het ongelukkigst.
De Wachter vergelijkt onze samenleving met een speedboot. Aan het stuur en voorop staan de succesvolle boys en girls met hun goddelijke lichamen te glimmen in de zon. Dat is de maatstaf. Maar terwijl ze daar lekker van hun eigen goddelijkheid staan te genieten, hebben ze niet door dat er steeds meer mensen van die speedboot afvallen en moeten worden opgevangen door de reddingsboten van de psychiatrie. Het lijkt me inderdaad zaak om niet al te veel je best te doen om op die speedboot terecht te komen. Op een aftands motorbootje met een 10 PK’tje erachter, kun je ook heel mooi door het leven varen. Zorg er wel voor dat je niet in al te woelig water terecht komt en zoek, als er noodweer dreigt, een veilige haven op.
Op aanraden van Brandpunt doorliep ik na afloop van de uitzending een test die mijn geluksgevoel zou meten. Ik heb zo eerlijk mogelijk proberen te antwoorden. Er kwam uit dat ik ‘redelijk gelukkig’ was. Volgens de test was er nog aardig wat te verbeteren: ‘Het meeste bereik je door je levenshouding te veranderen. Een zelfverzekerde, sociale en optimistische levenshouding brengt namelijk het meeste geluk.’ Ik moet aan mezelf werken. De lat moet hoger. Verdomme, ik kan nóg gelukkiger worden! Terwijl ik al zo godsgruwelijk gelukkig ben. Volgens mij propageert deze test precies waartegen Dirk De Wachter ons probeert te waarschuwen.
Reacties (12)
Ik heb bij de psychiatrie altijd het idee dat ze je proberen wijs te maken dat je van die speedboot bent gevallen. Is het leven nu echt zoveel sneller dan toen, of wordt de diagnose gewoon sneller gesteld?
Laat psychiaters geen speedboten ontwerpen.
Staan ook rare graadmeters tussen als ‘ ik geloof dat er meer is tussen hemel en aarde’ en ‘ik mediteer’.
Bijkans probeert men in de uitslagen ook nog een boek te slijten; ‘hoe wordt ik gelukkig’.
Ik denk dat de makers van het programma gelukkig worden van deze extra schnabbel – als het werkt.
Streven naar geluk is voor mensen die niet willen inzien dat ze eigenlijk wel wat beters te doen hebben.
Oké Max, doen we!
Nu heb ik geen psychiater, maar als ik die wel had had hij/zij een probleem:
Het enige probleem dat hij/zij zou kunnen ontdekken is dat ik geen problemen heb ;-)
Iets serieuzer:
Mijn grootmoeder zij al:
“zonder verdriet is er geen blijdschap”
En dat zonder enige studie naar de menselijke psyche ;-)
N.B.
Een dikke voldoende voor Brandpunt.
@3: Ik vond deze wat ingewikkeld: “Wekelijks heb ik contact met minder dan vijftien mensen (collega’s, vrienden, familieleden, buren, etc).” Ik heb maar ‘(bijna) nooit’ ingevuld, want ik heb altijd met meer mensen contact. Verder beschouw ik mijn werk als volstrekt zinloos, maar ik haal er wel erg veel voldoening uit. Of betekent dit dat ik mijn werk stiekem juist als zinvol beschouw?
Het is, daar mogen we het wel over eens zijn, een volstrekte kutkwis. Ik vermoed dat de redactie óf het eigen item niet heeft gezien óf de quiz niet heeft gedaan.
Ik heb in mijn leven twee boten gehad. Ze waren geweldig. Met evenzovele economische crises en nog meer bijbehorende reorganisaties heb ik die moeten verkopen.
Ik ben nu van de boten af.
Moet de beeldspraak ook maar doen, en het echte leven ook.
En ja, ik ben gelukkig.
Ja, we zouden inderdaad ook wel gewoon weer het land op kunnen gaan. Beetje vaste grond onder de voeten kan nooit kwaad. Ik ben ik niet bepaald een schipper. Hooguit een schipper aan wal.
Ik volg die Belgische psychiater he-le-maal niet met z’n speedboten. ‘Wij’ willen dit. ‘Wij’ doen dat. ‘Wij’ willen zus. Het raakt kant noch wal voor mij. Welke idioot wil er nou ongeluk? (Okee, ik heb het even niet over jullie, emo’s.)
Ik denk dat ‘ie het woordenboek er even op moet naslaan bij ‘geluk’ (en meteen even ‘consumeren’ erbij moet nemen, ter vergelijking).
Het komt, vermoed ik, door de ‘geluk is een keuze’-golf. Hele volksstammen denken, in navolging van weet ik veel wat voor goeroe’s, te moeten geloven in de maakbaarheid van het bestaan. Die gaan enorm hard hun best doen om continu keihard de kracht van het nu te benutten, met alle teleurstellingen van dien.
Als tegenreactie op dat soort zelfhulpboeken wilde ik ooit een anti-zelfhulpboek schrijven onder de titel ‘ongeluk is een keuze’. Waarbij iemand als ik dan enorm hard zijn best zou doen om ongelukkig te worden. Wat uiteraard niet lukt. Integendeel. Waardoor mijn anti-zelfhulpboek zou uitgroeien tot het meest succesvolle zelfhulpboek sinds het nieuwe testament.
Nooit aan begonnen.
@11:
Grandioos idee.
Alsnog schrijven!
En als je geen uitgever vind, wil Sargasso waarschijnlijk wat ruimte beschikbaar stellen voor een pdf of epub ????