In GC’s Zondag Matinee elke week speciaal voor uw kijkgenot een fascinerende documentaire, een spraakmakend TV-programma of een bijzonder (leuk) cabaretfragment.
Chris Kijne interviewde onlangs voor “Boek en Gesprek” (een samenwerkingsverband van VPRO?s Holland Doc en NRC) journalist en Oost-Europa kenner Edward Lucas. Lucas is schrijver voor o.a. The Economist, The Independent en medewerker van BBC Worldservice. Onlangs verscheen van hem het boek “De nieuwe koude oorlog – Hoe het Kremlin Rusland en het westen bedreigt”.
Edward Lucas maakt zich zorgen. Zorgen over Rusland, en dan met name over het Kremlin waar, onder leiding van Vladimir Poetin, de KGB steeds meer macht naar zich toe trekt. Dat is dan vooral macht door een verandering van mentaliteit. Naar de KGB mentaliteit. De vrijheid van meningsuiting is vrijwel non-existent, politieke tegenstanders krijgen geen zendtijd en worden als ze pech hebben constant gearresteerd. Lucas spreekt over een toename van het aantal mensen dat naar psychiatrische inrichtingen wordt gestuurd, enkel vanwege een afwijkende mening. De moorden op Alexander Litvinenko en Anna Politkovskaja zijn volgens hem de meest sprekende voorbeelden van de nieuwe machtspolitiek.
De zorgen van Lucas zijn drieledig. Uiteraard de hier boven beschreven zorgen om het Russisch binnenland, maar ook zorgen om Ruslands benadering van de landen in haar oude invloedssfeer, Oost-Europa en de Baltische staten. De cyber-aanval van Rusland op Estland bijvoorbeeld, nadat Estland besloot Sovjet WOII standbeelden te verwijderen. Maar ook de druk die het Kremlin uitoefende op bijvoorbeeld Oekraïne door gasprijzen te verhogen zijn volgens Lucas een teken van de Russische machtspolitiek. Rusland houdt volgens hem vast aan het oude vijanddenken en reageert dan ook heftig op iedere mogelijke uitbreiding van de NAVO. Het wij-zij-denken van het Kremlin is bovendien een beproefd middel om de eigen bevolking er onder te houden.
Lucas’ derde en misschien wel grootste punt van zorg is de houding van Europa tegenover Rusland. Hij vindt dat Europa veel meer stelling zou moeten nemen en weigeren mee te werken aan de monopoliepositie van Gazprom. Hij neemt het Angela Merkel en Jan Peter Balkenende zeer kwalijk dat zij deals met de Russen sloten en zo indirect de liberalisering van de Europese energiemarkt tegenhielden. Ook vindt hij dat Rusland uit de Raad van Europa moet worden gezet. Een instituut dat staat voor mensenrechten en democratie kan volgens hem niet serieus Rusland te vriend houden, terwijl het Wit-Rusland zonder pardon buitensloot voor ‘slechts het sjoemelen met verkiezingen en het gevangenzetten van een paar dissidenten’.
Edward Lucas is niet zozeer bang voor het militaire apparaat van Rusland, alhoewel hij er op wijst dat de defensieuitgaven stijgen. Waar hij vooral bang voor is is de macht van het geld en het gas, of zoals hij het zegt: ‘The old cold war was about tanks, the new cold war will be about banks’.
Het gesprek met Chris Kijne is hier te zien, een korter interview van NOVA met Edward Lucas hier en Lucas’ eigen weblog vindt u hier.
Reacties (1)
“wat gij niet wilt dat u geschied, doe dat ook een ander niet”.
Dat Edward Lucas een worker-bee is van de Britse elite is tot daar aan toe, maar als je zonder enige kritische tegen noot zijn bevindingen 1 op 1 hier nogmaals herhaald heb je kilos boter op je hoofd.
– Zorgen over dat de leiding van Rusland zich steeds meer macht toeeigend; dat gebeurt nog overduidelijker in de US waar Bush en Cheney zich niks lijken aan te trekken van de grondwet. Zie ook hoe de premiers van Europa hun eigen land “verkopen” aan de elite waar zometeen de commissie-leden worden aangewezen ipv gekozen door het volk.
– Vrijheid van meningsuiting wordt ook in het westen door de mainstream media gemarginaliseerd en/of belachelijk gemaakt. Wie kent Ron Paul/Mike Gravel/Dennis Kucinich? Of George Galloway?
– Rusland duld geen NATO aan z’n voordeur; dat lijkt me logisch, als Rusland datzelfde zou doen met de US dan hebben we weer een Cuba-crisis, maar raketten in Polen moet wel kunnen. Bovendien de NAVO zou alleen defensieve en europese taken uitvoeren, maar het wordt omgevormd tot een soort wereld-leger. Als Rusland en China datzelfde zouden doen via zg “gekleurde revoluties” met indirecte sturing vanuit de KGB (ipv CIA nu) onder het mom van “sociale eerlijkheid” dan staat het Westen op z’n kop.
– Raad van Europa zou een instituut zijn voor mensenrechten en democratie en Rusland hoord daar niet in thuis; Nou, nou, nou waar te beginnen? Guantanomo Bay, Abu Graib, Gaza, Europese Unie zonder gekozen leiding, privacy inperking door strengere wetgeving onder mom van anti-terrorisme, elke westerling is steeds meer een potentiele crimineel en daarom moet iedere burger gemonitored worden, kliklijnen a la KGB, Big Brother survaillance cameras op ieder straathoek. Democratie wordt steeds meer een farce omdat banken, multinationals, NGO’s en milieuorganisaties steeds meer macht krijgen ten koste van gekozen regeringen, zie WTO, IMF en World Bank waar regeringen zich aan dienen te commiteren. En dus blijft Africa arm en onontwikkeld en dus gaat er meer macht naar bedrijven en meer onzekerheid naar de burgers.
De bedoeling was/is dat Rusland zich conformeerd aan de westerse instituties zodat het westen “goedkoop” aan de grondstoffen kan komen van Rusland. En dat Gas en olie zo belangrijk zijn geworden is niet de schuld van Rusland, wel haar zegen. Door de lagere dollar en westerse speculatie en het outsourcen van de industrie naar lage lonen landen zijn de energie-prijzen omhoog gestuwd.
“De pot verwijt de ketel dat ie zwart ziet”…