Free orka Morgan

Gastredacteur GB vraagt zich af waar de belanghebbenden bij orka Morgan toch mee bezig zijn.

Het was deze zomer weliswaar geen mooi weer, maar er was ook geen behoefte aan komkommernieuws. Toch was het er wel: de rechtbank Amsterdam heeft orka Morgan gered. Inmiddels is de motivering van die beslissing beschikbaar gekomen.

Het verhaal van Morgan is bekend. Vorig jaar was haar recht op leven ernstig in gevaar toen ze verdwaald en verzwakt tussen de inheemse zeehonden dobberde. Gelukkig trok het Dolfinarium zich de positieve verplichtingen tot huisvesting, voeding en medische verzorging aan. De prijs voor Morgan was hoog. Haar privacy bleek te koop, aan de kassa van het Dolfinarium om precies te zijn. Morgan, op haar beurt, weigerde zich aan de aanwezige dolfijnen aan te passen en bleef zich maar gedragen als een orka. Het Dofinarium is verplicht zich daarbij neer te leggen; ook orka’s hebben recht op een eigen identiteit. En op gezinshereniging. Alleen weet niemand waar de familie van Morgan zich bevindt.

Dat is het moment waarop de rechtsstaat Nederland een voorzieningenrechter beschikbaar heeft die in zijn uitspraak serieus deze vraag stelt: ‘Geven we Morgan haar vrijheid terug of beschermen we haar tegen die vrijheid omdat zij die (nog) niet aankan?’

Wie de uitspraak in de kroeg verdedigd heeft met het argument dat de bescherming van zeldzame walvissen en de objectieve rechtsbescherming de rechter hiertoe hebben gedwongen, wordt met een aantal van dit soort jeugdzorgformuleringen flink in de kou gezet. Ter compensatie nog wat aanvullende opties voor wat we met Morgan kunnen doen: Eten we haar op, zoals we met vrijwel alles doen wat we uit de zee halen? Laten we haar de Groene Draeck trekken, zoals we paarden voor de Gouden Koets spannen? Kan ze door de waterpolitie in dienst worden genomen als politie-orka? Of gewoon in de handel zoals met een raspaard? Huisdier voor iemand?

Juridisch is de beslissing op zich verdedigbaar. Orka’s zijn een soort walvis en daar is zoveel op gejaagd dat we een beetje zuinig moeten zijn met de paar overgebleven exemplaren. Daarom hebben we ons onderworpen aan regelingen die alleen nog maar toestaan dat we uit naam van wetenschap of onderwijs gebruik mogen maken van orka’s. Die regels hebben waarschijnlijk geen rekening gehouden met de opvang van orka’s die anders gewoon dood zouden zijn gegaan, en dus zal Dolfinarium een oplossing moeten zoeken die past onder de begrippen ‘onderwijs of onderzoek.’ Dat kan ook niet zo heel moeilijk zijn. Maar er moet dan wel meer op tafel komen dan een dubbelzinnig Spaans mailtje. Sowieso moet de overheid zich er zelf ook een beetje in verdiepen. We accepteren de verklaring van een veetransporteur dat de door hem vervoerde varkens comfortabel Egypte hebben bereikt ook niet onmiddellijk.

Wie aldus de juridische merites probeert vast te houden, wordt aan het einde van de uitspraak pas echt op de proef gesteld als de voorzieningenrechter ten overvloede nog even opmerkt: ‘De rechter roept partijen op om in het gemeenschappelijk belang van het welzijn van Morgan te komen tot een gezamenlijke aanpak in plaats van elkaars deskundigheid en motieven te betwijfelen.’

Waar is Joost Eerdmans als je hem echt nodig hebt?

Lees meer bij Publiekrecht en Politiek.