ACHTERGROND - In het vragenuurtje van 12 maart stelde minister Bussemaker na een vraag van kamerlid Yücel (PvdA)
Uit de Emancipatiemonitor blijkt bijvoorbeeld dat er in de top 25-bedrijven een stijging is van het totale aantal vrouwen in de top van 4,6% naar 11,7%. In de top 100 gaat het om een stijging van 5,1% naar 10,2%. Er is dus een stijging.
Dat is een…
Uit de Emancipatiemonitor 2012 van SCP en CBS blijkt inderdaad dat bij de top 25 grootste bedrijven (grootte naar eigen vermogen) het aandeel vrouwen in de top tussen 2001 en 2011 is gestegen van 4,6% naar 11,7%. In dezelfde periode is het aandeel vrouwen in de top 100 grootste bedrijven gestegen van 5,1% naar 10,2%. Met vrouwen in de top worden in dit verband vrouwen in de raad van bestuur of raad van commissarissen bedoeld.
Opvallend hierbij is dat het aandeel vrouwen daalt naarmate de onderzoeksgroep groter wordt.
Overigens noemt de Emancipatiemonitor zelf ook andere cijfers. De enquête Vrouwen in Besluitvorming geeft cijfers van 2000 tot en met 2012. De cijfers verschillen van de bovengenoemde cijfers, omdat ze op een andere manier verkregen zijn. Waar bovengenoemde cijfers gebaseerd zijn op registraties bij de Kamers van Koophandel, aangevuld met onder andere jaarverslagen, zijn de cijfers van de enquête gebaseerd op een steekproef onder de 250 grootste bedrijven. Niettemin vertoont ook hier de trend een stijgende lijn.
Het aantal vrouwen aan de top stijgt dus. Maakt de Tweede Kamer zich dan onterecht druk?
Nee. Bovenstaande cijfers komen weliswaar uit de meest recente editie van de Emancipatiemonitor, maar de cijfers, waar Bussemaker naar verwees, houden op bij 2011. De resultaten van recenter onderzoek zijn onlangs gepubliceerd door Grant Thornton. Op dit onderzoek doelde kamerlid Yücel toen ze in het vragenuurtje zei dat we dit weekend hebben kunnen lezen dat het aantal topvrouwen in Nederland is gedaald naar 11%.
Het International Business Report van Grant Thornton concludeert inderdaad dat het aandeel vrouwen in senior management functies in 2013 is gedaald naar 11%. Nu lijkt dat niet zo’n groot verschil met de 11,7% die Bussemaker noemt. Opvallend is echter dat het IBR een percentage van 16% rapporteert voor 2011 en 18% voor 2012 18% (zie grafiek hieronder).
Deze cijfers verschillen dus van de eerder genoemde cijfers. Dat is op zich niet vreemd, want de gegevens zijn afhankelijk van de exacte vorm van het onderzoek, wat versta je bijvoorbeeld precies onder topfuncties? Ook gaat het hier om een relatief kleine groep personen, zeker wanneer we, zoals in de Emancipatiemonitor, uitgaan van de top 25 of top 100 grootste bedrijven. Hier zijn grote fluctuaties in de cijfers niet ondenkbaar. Kleine veranderingen in de bezetting van de top van een bedrijf zorgen voor een relatief grote verandering in de cijfers.
Belangrijker in dit verband is dan ook de trend. Deze vertoont overeenkomsten met de Emancipatiemonitor, in die zin dat we een geleidelijke stijging zien. In het laatste jaar, waarover de Emancipatiemonitor nog geen cijfers heeft, breken de cijfers met de trend. Dus hoewel de cijfers die Bussemaker noemt kloppen, duiden de meest recente cijfers op een verontrustende trendbreuk.
Betekent dat ook dat Nederland zakt op de internationale ranglijst of is deze daling overal te zien?
Nederland scoort internationaal gezien erg laag. Het wereldwijd gemiddelde van het aandeel vrouwen aan de top is 24%; en dat is hoger dan in 2012. Nederland bezet (van de 44 onderzochte landen) samen met de Verenigde Arabische Emiraten een gedeelde op een na laatste plek. Alleen Japan scoort lager met 7%.
Onze buurlanden Duitsland en België doen het relatief goed met respectievelijk een twaalfde (31%) en een negentiende plek (28%). In beide buurlanden is het aandeel vrouwen gestegen ten opzichte van vorig jaar. Bovenaan de lijst staat China (51%).
Nederland zit in ieder gemeten jaar onder het gemiddelde, al is het verschil nog niet zo groot geweest als in 2013
Wordt het dan niet tijd dat de regering maatregelen neemt?
Dat lijkt ook te worden gedaan. Sinds 1 januari 2013 is de Wet Bestuur en toezicht van kracht. Volgens deze wet moeten grote naamloze en besloten vennootschappen ernaar streven dat zowel het bestuur als de raad van commissarissen voor minimaal 30% uit vrouwen en minimaal 30% uit mannen bestaat (voor zover de zetels worden verdeeld over natuurlijke personen). Hierbij geldt het ‘pas toe of leg uit’-principe. Bedrijven die er niet in slagen deze verdeling door te voeren moeten in hun jaarverslag uitleggen waarom dit niet is gelukt en hoe ze in de toekomst zullen trachten wel aan deze verdeling te voldoen.
Bronnen
Via The Fact Club.
Reacties (7)
Haha, qua foto mist bussemaker ook de top.
@1 Dat was me ook al opgevallen ja, maar ik wilde er geen opmerking over maken.
ik snap nog steeds niet waarom er meer vrouwen aan de top moeten komen. De achterliggende gedachte was ooit dat meer vrouwen aan de top vanzelf zou leiden tot grotere arbeidsparticipatie onder vrouwen. Aan de top is –per definitie– weinig plek, dus weinig vrouwen kunnen daar werk vinden. Daarentegen gaat het erg goed met de arbeidsparticipatie van vrouwen bij bv. de overheid. Volgens het CBS is een overgrote meerderheid van de nieuwe werknemers daar vrouw en van de uitstromers man.
Waarom dan dat gehamer op vrouwen aan de top? Is het een doel op zich geworden? Wordt het gedreven door die paar vrouwen die graag hogerop willen, zogenaamd uit een hoger belang?
Nederland is ook het land van de munttheemoeder: Rijk nest, dure opleiding, goede loopbaan in het verschiet. En dan kiezen voor dat geinige deeltijdbaantje, een bakfiets, drie kinderen en muntthee na het shoppen met de vriendinnen. Manlief mag 50 uur werken voor het hippe huis en haar fijne cabrio :-)
@4: Daar teken ik voor. Tenzij iemand me kan overtuigen wat er mis aan zou zijn.
De munttheemoeder heeft dan wel een kindman voortgebracht:
http://www.hpdetijd.nl/2011-04-13/de-kindman/
@3: Omdat met minder vrouwen aan de top, je als vrouw minder kans hebt om aan de top te komen. Dat heeft te maken met het effect waar mensen liever een nieuwe collega kiezen die op hun lijkt, in plaats van de meest capabele of getalenteerde. Als je vervolgens ze niet dwingt om te zoeken naar een iemand die buiten hun eigen cirkel valt, dan krijg je niet de beste mensen op de hoogte plaatsen. Dan kun je als vrouw hoogopgeleid zijn, een CV hebben waar je stil van wordt en talloze aanbevelingen hebben, maar dan kom je er nog steeds niet doorheen. Daar draait het hier in feite om.
(overigens is dit volgens de Zweedse studie waar ik het van heb, maar momenteel niet kan vinden, niet slechts een mannedingetje, dit doen mensen overal. De beste oplossing is dus een gevarieerde top.)