Een merk als geloof?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,
Xbox 360 en Playstation 3 gebroederlijk naast elkaar (Foto: Flickr/jorgeq)

De afgelopen tijd zie je het steeds meer op het Internet. Reacties van boze consumenten die het niet meer pikken. En wat pikken ze niet meer? Dat ze slechte service hebben gehad of een ondeugdelijk product hebben gekocht? Nee, zij pikken het niet dat er negatief wordt bericht over “hun merk”. Het meest duidelijk wordt dit aan de hand van de strijd tussen Microsoft’s en Sony’s spelcomputers; de Xbox 360 en de Playstation 3. De zogenaamde “fanboys” van beide merken lijken elkaar soms naar het leven te staan.

Dat mensen “zweren” bij een bepaald merk is absoluut niets nieuws. Men heeft goede ervaringen met een bepaald product en blijft deze vervolgens trouw. De laatste paar jaren echter lijkt dit bij een aantal consumenten door te zijn geslagen naar een blind fanatisme dat mij nog het meest doet denken aan een godsdienstwaanzinnige.

Zo werd recent op de games.blogo een artikel geplaatst over het feit dat consumenten programma Kassa aandacht besteed aan een groot aantal kapotte Playstation 3‘s. Sony wou geen commentaar leveren, de klachten werden slecht behandeld en het ging zelfs zo ver dat klanten soms een goedkoper, minder krachtig model kregen terug gestuurd na maanden wachten op een reparatie. Een schande natuurlijk. Maar hoe reageert een groot deel van de bezoekers op het artikel? Het loopt van ontkenningen tot en met beschuldigingen aan het adres van de redacteur. In de reacties hangt een sfeer dat zij die durven klagen over de slechte service afvalligen zijn van het PS3 geloof.

En dit is een herhalend patroon. In een artikel over problemen met het spel ‘Grand Theft Auto IV’ bij zowel de Xbox 360 als de PS3 versie gaan de adepten wederom helemaal los. Men zou alleen maar de PS3 willen zwart maken en alle verhalen zijn gelogen. Waarna een strijd losbrand tussen de Xbox en de Playstation gelovigen. Vaak ongehinderd door enige daadwerkelijke kennis van zaken (beide spreken gaarne de marketing verhaaltjes van hun aanbeden goden na). In het verleden is het mij zelfs opgevallen dat er met fysiek geweld gedreigd word richting redacteuren die zich negatief over de PS3 uit lieten op het Internet. Natuurlijk loze dreigementen, maar het toont wel in welk vergevorderd stadium van fanatisme men zich bevind.

Het lijkt erop dat een aantal consumenten hun identiteit halen uit de spullen die zij aanschaffen. Hierin gaat men tegenwoordig verder dan het vroegere dragen van merk-kleding naar mijn mening. Het fanatisme wordt dan ook door de multinationals die hun spullen aan de man proberen te brengen steeds verder opgezweept. Felle uitspraken in de media en slimme marketingcampagnes die duidelijk hun invloed hebben op de, vaak nog jonge, psyche van de consument. Dit terwijl zulke bedrijven als je voorbij de marketing praat kijkt vaak innig met elkaar samenwerken.

Door de inmiddels bijna volledig weggevallen traditionele zuilen lijkt het erop dat een groep mensen hun identiteit haalt uit het consumentisme. Merken en multinationals doen dienst als de nieuwe zuil. Zij spelen in op de noodzaak tot een wij vs zij gevoel en misbruiken deze natuurlijke psychologische drang om hun producten aan de man te brengen. Men heeft een bepaalde groep consumenten zover gekregen om als een negatief zelfregulerend orgaan te opereren. Kwalitatief slechte producten mogen niet meer bekritiseerd worden, consumentenrecht wordt ondergeschreeuwd. En niet door de bedrijven, maar door de consumenten zelf, vrijwillig. Men doet vrijwillig afstand van de eigen rechten. Men slikt alles, en mocht er al iets fout zijn, dan is dit natuurlijk de schuld van de andere partij. Tot en met consumenten die oproepen tot monopolievorming, want dan zouden alle producten wel van een hoge kwaliteit zijn, want “hun” fabrikant zal dan de enige zijn.

0

Reacties (8)

#1 Eric

Mwah, dat gebeurt al langer hoor. Het fanatisme van pakweg Apple- en Firefoxgebruikers stoort me ook al een tijdje. Zeker, ik heb een iPod en gebruik soms Firefox in plaats van Opera, maar ook op Apple en Firefox is het nodige aan te merken.

Het is hetzelfde mechanisme waardoor mensen bij elkaar klitten op Hyves, op fora en elders: het is comfortabel om ergens bij te horen. Als je maar lang genoeg tegen elkaar blijft zeggen dat er niets beters is, ga je het vanzelf geloven…

  • Volgende discussie
#2 Abhorsen

@1, Dat zijn inderdaad andere voorbeelden van hetzelfde. Ik had in dit geval de “console-war” als voorbeeld genomen omdat ik er zulke duidelijke voorbeelden van wist te vinden, maar de Mac, Ipod, etc. zijn ook allemaal goeie voorbeelden.

Wat mij er voornamelijk zo aan verbaast echter is dat mensen bereid zijn om hun identiteit niet alleen uit een merk te halen, maar het ook te vuur en te zwaard te verdedigen. Men komt op voor een bedrijf dat enkel geld aan ze wil verdienen en laat zich gewillig naaien & afzetten indien dat nodig is. En gaat tekeer tegen mensen die dat niet doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Basszje

Tja genieten totdat oorlog eindelijk ook geprivatiseerd is tot een merk ;)

Ik weet ook niet wat sommige mensen bezield wou ik maar zeggen. FF rules!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 RB

@Abhorsen: Ja, zo is het maar net. Ik was vroeger heel OS/2 en Matrox. Kè kè kè (frans-canadese lach, voor de niet frans-canadees georienteerden onder onsch). Nu ben ik zonder overtuiging of genade: producenten buigen naar mijn wil of sterven de stille dood die hubris zo treffend tekent.

@Basszje.3: Pcies, FF ruloroxed (3.0 is best heel erg zexy), totdat het misschien toch weer wat te google wordt en zomaar al je URLs naar ze stuurt en dan krijgen we misschien toch weer wat cognitieve dissonantie en gaan we om het volgende onbevlekte produkt staan juichen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Erick

Je valt hier toch niet PS3 aan, he? Schande! Er is gewoon niets fouts aan Sony of PS3! Is dat nou zo moeilijk om toe te geven?

ps. Iets inhoudelijks om over na te denken: waarom biedt Hyves in vredesnaam een categorie Mijn Merken in het profiel – en waarom wordt daar zo gretig gebruik van gemaakt? Het bewijst je gelijk!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Ricardo

Het is ook niet voor niets dat Microsoft mensen in dienst heeft wiens functiebeschrijving ‘evangelist’ is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Joost

Mensen zoeken merken bij hun image. Volgens mij is het niet andersom. Een aanval op die merken is daardoor een aanval op hun image.

Daar kan heftig op gereageerd worden. Maar of daardoor een merk als religie beschouwd kan worden? Ik denk het niet. Het zijn aanvallen op het zelfbeeld, en mensen gaan ver om dat te behouden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Jay

Och, de informaticawereld wemelt van de religieuze oorlogen. Al decennia: vi vs. emacs (de oer-flamewar) speelt denk ik al sinds de jaren 80. Maar ook Commodore Amiga vs. Atari ST is een bekende. Of het daar ooit tot fysiek geweld kwam weet ik niet maar ik kan me wel herinneren dat de argumenten meestal niet erg over de technische merits van de producten gingen en meer over het IQ van de opponent.

Valt dit niet onder het idee dat mensen zodra ze zich met een groep identificeren automatisch de mensen ‘buiten de groep’ als minderwaardig beschouwen? En hoe je die groep identificeert doet niet ter zake (dus een spelletjescomputer voldoet als label). Wat dat betreft zijn zowel dit fenomeen als religie eerder twee voorbeelden van hetzelfde sociologische principe.

Ik vermoed ook dat het voornamelijk jongeren zijn die dit doen, in de leeftijdscategorie die zich ook bezighoudt met de ‘juiste merken’ qua sportschoenen en kleding. Dat gaat meestal wel over.

  • Vorige discussie