ANALYSE - Het Amerikaanse leger verkeert in een deplorabele staat. Een rapport opgesteld door twaalf oud-generaals en een voormalige CIA-directeur, in opdracht van het (toen nog Republikeinse) Congres kwam deze week met een hele serie alarmerende conclusies. Als de Russen de Baltische staten binnenvallen, zullen de VS (en de andere NAVO-lidstaten) gegarandeerd te laat komen. En als China Taiwan aanvalt, zijn de Amerikanen ook gegarandeerd te laat. En als met deze machten in die regio’s oorlog uitbreekt, dan zou de VS die zo maar kunnen verliezen. En de kans daarop is volgens het rapport reëel:
Rusland en China dagen de VS en hun bondgenoten op een veel grotere schaal uit dan welke andere tegenstander dan ook sinds het einde van de Koude Oorlog.
En:
Amerika’s militaire superioriteit is verzwakt tot een gevaarlijk niveau. Als wij niet snel handelen, dan zullen de consequenties ernstig zijn.
Dit soort waarschuwingen klinken vaker vanuit het leger en de conservatieve hoek. Maar de toon is dit keer erg schril. Er zou sprake zijn van een nationale veiligheidscrisis. En dat terwijl het Amerikaanse defensiebudget voor 2018 610 miljard dollar bedraagt – drie à vier keer zoveel als dat van China en tien keer zo veel als dat van Rusland. Trump heeft het budget met tien miljard verhoogt maar dat is blijkbaar nog steeds niet genoeg.
De ware boosdoener in conservatieve ogen is dan ook Obama, die in zijn jaren een miniem dipje in de defensiebegroting voor elkaar wist te krijgen. De conservatieven zullen hem dat nooit vergeven. En Trump sloot zich afgelopen week bij hen (en hun rapport) aan. Tijdens een persconferentie maakte hij enige smalende opmerking over de biografie van Michelle Obama, om daaraan toe te voegen: ‘I’ll never forbive [Obama] for what he did to our Unites States military.’
Maar dit rapport is meer dan het zoveelste rapport, meer dan een aanval op Obama. Het is een belangrijk schot voor de boeg voor de komende verkiezingen. Het thema ‘Amerika is in gevaar!’ is op zulke momenten altijd een effectief breekijzer. De conservatieven weten (en die wijsheid gaat terug op de Duitse rechtsfilosoof Carl Schmitt) dat een volk pas één wordt als er een duidelijke ‘ander’, een vijand bestaat. En de nieuw ontdekte vijand is een combinatie van Rusland en China.
Dat angst aanjagen is geen exclusief republikeins wapen. John F. Kennedy beschuldigde in 1960 zijn opponent Richard Nixon ervan dat er onder republikein bewind een missile gap was ontstaan, waardoor Amerika kwetsbaar was geworden voor een Russische overval. Of dat Kennedy toen de overwinning opleverde is discutabel, maar de beschuldiging dat de republikeinen soft zouden zijn geweest stak uiteraard enorm. Vijftien jaar later waren het de neoconservatieven, toen nog een betrekkelijk nieuwe club, die het angstwapen herontdekten.
Het was een paar jaar na het Vietnam-debacle. Een CIA-rapport, opgesteld mede naar aanleiding daarvan, concludeerde dat de VS nog steeds de machtigste was op aarde, en van anderen niets te vrezen had. Het vernederde leger zag de bezuinigingswolk al hangen en schakelde zijn medestanders in. Een groep ‘neoconservatieve’ (de term was nog betrekkelijk nieuw) denkers, auteurs en ambtenaren (mensen als Paul Wolfowitz, Albert Wholstetter, Richard Perle, die later nog carrière zouden maken) wisten met behulp van de Californische gouverneur Ronald Reagan een tweede beoordeling af te dwingen. CIA-directeur George Bush stelde drie commissies die uiteindelijk volgepakt zaten met militaire haviken en neoconservatieven. Eindoordeel: die analyse sloeg nergens op. De VS verkeren in levensgevaar. Het defensiebudget moest fors omhoog. De buitenlandse politiek moest veel harder.
President Carter wilde daarna een onafhankelijk oordeel over dat oordeel en vroeg hoogleraar Samuel Huntington om zijn oordeel te geven. Huntington, toen al bekend vanwege zijn inzicht dat de VS niet kon bestaan zonder een vijand, kwam met een nog veel zwartere inschatting van de macht van de Russen. Persconferenties en medialekken zorgden voor een golf van bezorgdheid. President Carter had de defensie verwaarloosd!
Die kon daarna geen kant op. Hij moest tonen dat hij hard kon zijn. De afloop is bekend. In juli 1979 besloot hij (in het geheim) financiële steun te verlenen aan de fundamentalistische Moedjahedien in Afghanistan, die streden tegen het pro-Russische bewind in Kaboel. Het jaar daarop werd de harde, optimistische Reagan president. De Russen vielen Afghanistan binnen. Die oorlog droeg sterk bij aan de val van het Sovjetrijk. Ondertussen leidde de Amerikaanse steun aan fundamentalisten tot het Taliban-bewind en financierde Amerika de opkomst van Al Qaida. In 1993 wees Samuel Huntington een nieuwe ideale vijand aan in zijn essay The Clash of Civilizations?. Het was de islam.
Die islam heeft nu dus afgedaan. Huntingtons immense ‘botsing der beschavingen’ is blijkbaar alweer geweest. In plaats daarvan moet een combinatie van Rusland en China voor de noodzakelijke angst zorgen. De angst die Amerika moet verenigen rond een republikeinse, conservatieve president. De vraag is echter wie dat zal zijn.
Trump heeft al duidelijk gemaakt dat het defensiebudget graag naar bizarre hoogten zal opstuwen. En elke democratische kandidaat die daar niet in meegaat, is een landverrader die de VS en ‘onze jongens’ in gevaar brengt, et cetera. Tegelijkertijd is het de vraag of Trump wel de beste conservatieve keuze is. Hij is namelijk behept met een diepe bewondering voor dictators als Poetin. En hij heeft, alle retoriek ten spijt, duidelijk geen zin in militaire avonturen.
De angst (of de hoop) die bij zijn aantreden nog leefde, dat Trump her en der oorlogen zou beginnen, is inmiddels vervlogen. Trump wil een enorm leger dat geen enkel krasje oploopt. Hij blijft bij zijn standpunt dat de VS zich zoveel mogelijk moet terugtrekken van het wereldtoneel. Dat sentiment hebben de neoconservatieven nu juist achter zich gelaten: de VS moet zijn universele waarden met kracht uitdragen en desnoods met geweld opleggen. Trumps terughoudendheid is in de ogen van de conservatieven een groot handicap. Een president moet uitstralen dat hij, bereid is geweld te gebruiken.
Trump heeft sterke kaarten. Hij ís nu eenmaal de president en hij beheerst de oorlogsretoriek. Maar hij is niet doortastend. Niet als het om oorlog voeren gaat. En ondertussen loopt hij het risico zwaar beschadigd te worden door allerlei schandalen. De conservatieve krachten zullen zijn reactie op het rapport met instemming hebben begroet – maar het zou me niet verbazen als ze stiekem rondkijken naar een betere kandidaat. Het grootste risico is natuurlijk dat Trump dit beseft en net als Carter in 1979 besluit dat hij dan maar iets moet doen.
Reacties (5)
In hoogglanslak en met white whalls, klaar voor de parade. Maar het is inderdaad niet de bedoelen dat ze een golfbaan aan gort rijden.
Het probleem van de VS is helemaal niet dat er te weinig geld gaat naar defensie (ik denk dat Hulspas wel afdoende demonstreert dat dat niet het geval is), maar de wijze waarop het gespendeerd wordt: Heel erg inefficiënt. Dat heeft alles te maken met het districtenstelsel dat gehanteerd wordt bij de verkiezingen. Senatoren en Afgevaardigden zitten in Washington vooral de belangen van hun kiesdistricten te verdedigen en aangezien ze het budget moeten goedkeuren, hechten ze aan hun goedkeuring vaak de voorwaarde dat een deel van het geld in hun kiesdistrict wordt uitgegeven. En omdat defensie een erg groot deel van de te verdelen koek uitmaakt, is het gevolg dus dat er in bijna elke staat wel een legerbasis, wapenfabriek en leverancier van onderdelen voor de duurste projecten (denk oa. aan de F35, met toeleveranciers verspreid over 46 van de 50 staten) te vinden is. Daarnaast koopt de wapenindustrie zelf ook stemmen met campagnedonaties, die vervolgens ook in de doorberekende kosten gaan zitten.
@2: En als ze ergens zitten dan outsourcen ze de bezetting aan graaiers als Blackwater waarvan triggerhappy cowboys respectloos de bevolking terroriseren met megaclaims als gevolg.
@3: Tegen die claims zullen de VS wel wetten invoeren.
En anders is voor Trump handig dat hij een vriendje in het hooggerechtshof benoemd heeft.
@3: Eigenlijk is het een wonder dat die triggerhappy cowboys niet een keer grondig tegen hun (ex-)baas (die vooral erg close met ”W” 43 was) ‘getriggerd’ raken, want hoe die met ‘eigen’ mensen omgaat, daar lusten de honden ook geen brood van*. En de winkel n.a.v. slechte pers omdopen naar Xe Services is dan ook niet de oplossing.
Als je denkt dat Monsanto verrot is…
*Die twee die door een woeste menigte aan een brug werden opgehangen, waren twee in ongenade gevallen werknemers (want grote mond) op zelfmoordmissie.