De vakbonden zijn er nog

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

DATA - Het is goed om af en toe vastgeroeste opvattingen in je hoofd te confronteren met de realiteit. Een van die opvattingen bij mij was dat de rol van de vakbond, als vertegenwoordiger van de werkende mensch, langzaam uitgespeeld raakte. En dat het dus absurd was dat ze nog zoveel zeggenschap hadden in organen als de SER. Dus toen ik vanochtend in mijn RSS lezer bij het CBS de kop “Aantal vakbondsleden in 2010 licht gedaald” las, vond ik daarin bevestiging. Zie je wel, de trend zet door.

Echter, het lezen van het bericht wekte al wat verwarring. In absolute aantallen daalde het aantal vakbondsleden in een periode van dertig jaar eigenlijk nauwelijks. Ah! Maar als aandeel van de bevolking natuurlijk wel (want die groeit). Dus daar maar even een grafiekje van gemaakt:


Toch leverde dat ook niet helemaal het verwachte beeld op. De daling is niet extreem en in het verleden zijn het er wel eens minder geweest. En juist de participatiegraad van voor de oorlog wekte verbazing. Mijn beeld moest bijgesteld worden.
Maar als het dan niet als aandeel van de bevolking was, dan toch wel als aandeel van de werkende beroepsbevolking? Immers, die was ook stevig gegroeid. Nog maar een grafiekje gemaakt:

En hoewel daar wel meer sprake is van een daling, kan je toch ook weer niet spreken van een trend waardoor de vakbonden geen zeggenschap meer zouden mogen hebben. Een kwart van de werkenden direct vertegenwoordigen is toch niet niks.
Kortom, de vakbonden zijn er nog en hun rol is nog lang niet uitgespeeld. Dan kan je natuurlijk nog wel een discussie hebben over hoe ze die rol spelen, maar dat is een ander verhaal.

PS: Het FD spreekt van 20% van de beroepsbevolking nu, maar dat moet toch echt 25% zijn.

Reacties (15)

#1 seven

Wat vooral speelt is dat een zeer groot deel vd vakbondsleden bij bv FNV et al 55+ is. Babyboomers en pensionado’s is de achterban van de FNV. Vandaar de 10 jaar uitstel bij aow en alle andere ‘alleen voor nieuwe gevallen, lees voor jongeren ‘ (vut, partnerpensioen partner aow, wao) enz reforms.

  • Volgende discussie
#2 Peter

Kijk eens aan! Ik schatte het aandeel een stuk lager. Weet iemand iets meer over de relatie tussen de stijgingen en dalingen en de daarbij horende jaren?
Waar ik ook benieuwd naar ben is of ledenaanwas gerelateerd is aan bepaalde tijden en acties. Zouden de laatste grote acties (die van de schoonmakers en daarvoor de ambtenaren/huisvuilophalers) nog nieuwe leden trekken?

En ja, er zal meningsverschil zijn over de wijze waarop de bonden hun leden vertegenwoordigen. Het eerste halfjaar waren er in ieder geval al 13 stakingen, die in de meeste gevallen succes hadden. Ik denk dat den werknemers ongeorganiseerd niet hetzelfde resultaat behaald zouden hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 gronk

@steeph: een van de dingen die de vakbonden zelf een beetje stil houden is dat 65-plussers (die dus helemaal niet meer werken) gewoon lid mogen blijven van de vakbond. Voor de rechtsbijstandsverzekering, bijvoorbeeld. Ondertussen zijn dat er zoveel, dat de FNV eerder de pensioengerechtigden vertegenwoordigt dan de werknemers. En die twee groepen hebben, erm, niet *helemaal* dezelfde belangen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Douwe

Vandaag las ik ergens dat gepensioneerden gewoon actief bleven bij de vakbond.
Dat moet toch ook niet veel gekker worden. Alsof ik nu nog ingeschreven sta bij mijn peuterspeelzaal……

Ik ben toch niet echt overtuigd of ik blij ben met de hedendaagse vakbonden. Zeker niet nu al die 55+ er voor aan het zorgen zijn dat het pensioenstelsel onhoudbaar aan het worden is!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 su

@4: De VUT was een omslagstelsel en heeft niks met de pensioenen te maken. We betaalden/betalen het samen in dezelfde jaar als het wordt uitgekeerd. Een flutstelsel wat kwaad bloed heeft gezet, zeker. Maar ga er geen mythische krachten aan toekennen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Douwe

@5: Wat ik bedoel is dat een groot deel van de vakbondsleden 55+ zijn. Het is dus voor een onevenredig deel de stem van 55+ers die het standpunt van de vakbonden bepalen. En aangezien eigenbelang bij de mens nog altijd voor het algemene belang gaat, kwamen de sociale partners met zo’n fluthervorming.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Steeph

@seven, @gronk, @douwe: Dat staat in het artikel van FD ook fraai in een grafiek:
http://www.fd.nl/artikel/20620591/minder-nederlanders-lid-vakbond

(Die wilde ik eerst doen, maar raakte afgeleidt door de grote lijn)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Steeph

Het is in ieder geval nog niet substantieel genoeg om van iets heel extreems te spreken.
Problematischer is het aandeel onder de 25.
Maar dat heeft deels ook met het stijgende opleidingsniveau te maken (steeds minder mensen gaan werken voor hun 25ste)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 gronk

Uit de FD-link Volgens de FNV is er een verschil van mening met het CBS over de berekening van het aantal leden en de organisatiegraad. Het CBS telt namelijk de leden van de FNV-ouderenbond Anbo en de FNV-vrouwenbond (van oorsprong een huisvrouwenbond) niet mee, omdat zij niet onder een cao vallen en dus niet als werknemers worden bestempeld. De FNV is het daar niet mee eens.

(vet van mij). In de cbs-cijfers valt het aantal ouderen nog mee.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 hanedop

@8: is dat nou zo? zie op statline dat het aantal mbo afstudeerders juist wat gegroeid is in de laatste peiljaren, dat zullen toch overwegend mensen jonger dan 25 zijn?

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=71799NED&D1=0-5&D2=0&D3=0,6-14&D4=0-2&D5=0&D6=0&D7=17-18&HD=100623-1536&HDR=G5,G1,G4,T,G6&STB=G3,G2

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Steeph

@hanedop: Mmmm, daar heb je een punt. Hoewel je een wat langere periode moet nemen, is er inderdaad sprake van een groei in die groep.
Dus mijn conclusie uit 8 zwak.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 deja

Het is inderdaad zorgelijk dat de huidige ’traditionele’ bonden vooral babyboom vertegenwoordigers lijken te zijn. Daarnaast is het zorgelijk dat jongeren de illusie lijken te hebben dat ze individueel sterk genoeg staan om het zelf wel te regelen. Ja de eerste 15 jaar van hun carriere zal dat voor velen waar zijn.

Die twee ontwikkelingen spelen werkgevers enorm in de kaart. Het afdanken van (oudere) werknemers is in volle gang en zal de komende jaren nog een grote vlucht nemen ben ik bang.

Kortom er lijkt ruimte voor nieuwe moderne vakbonden die daadwerkelijk dat doen waarvoor ze oorspronkelijk zijn opgericht. Namelijk het vertegenwoordigen van werkenden ten opzicht van werkgevers. Ongeacht leeftijd dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Javello

@ Steeph…

Ben jij tégen vakbonden?! Dat had ik niet van je verwacht! Dus, hoe zie jij de rol van vakbonden (in de toekomst)!

Kortom discussie!

Greets Jave!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 richard

Steeph,

Vakbonden zijn oververtegenwoordigd in de ambtenarij. Op zich logisch: De overheid hoeft geen geld te verdienen en kan dus rustig extra geld aan haar werknemers geven: Is toch gratis. In het bedrijfsleven is de vakbond uitgespeeld. iedereen weet wel dat het geld niet aan de boom groeit en eerst verdiend moet worden.

Als je de overheid er uit haalt, ben je de helft al kwijt. (Het idee alleen al dat je een vakbond nodig hebt voor de overheid: Dat is ‘intellectueel inconsistent’)

Weet je trouwens wat een vakbondje kost tegenwoordig?

http://logicfreezone.wordpress.com/2010/10/17/wat-kost-een-vakbondje-tegenwoordig/

Efkes m’n eigen websiteje linkspammen ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Steeph

@Javello: Ik ben niet tegen vakbonden an sich. Ik denk wel dat vakbonden onvoldoende meegegroeid zijn met de veranderde wereld. En dat ze mede daardoor steeds moeilijker aan werknemers kunnen uitleggen wat hun toegevoegde waarde is.

@richard: Ontopic linkspammen is altijd toegestaan hoor :-)

  • Vorige discussie