Kan met een nanopil ook een spionagerobot worden gemaakt? Mathieu Odijk, werkzaam bij de BIOS Lab-on-a-Chip Group aan de Universiteit van Twente, probeert deze vraag te beantwoorden in deze aflevering van Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.
Dit blog gaat over technologie in ons, maar dan op de meest letterlijke manier. Ik werk bij de BIOS Lab-on-a-Chip Group aan de Universiteit van Twente waar een nanopil wordt ontwikkeld. Het doel van de nanopil is het opsporen van de vroege stadia van darmkanker. Deze pil wordt door een patient ingeslikt. In de darmen kan deze pil met behulp van hele gevoelige nanodraadjes de aanwezigheid van bepaalde fragmenten (hypermethylated) DNA detecteren, die op het ontstaan van kanker kunnen wijzen. Als een stukje van dat DNA bindt met een stukje complementair DNA op het nanodraadje verandert de geleidbaarheid van het nanodraadje. Dit is te meten als een verandering in de stroom door het draadje. De elektronische pil kan het resultaat van de meting naar bijvoorbeeld de smartphone van de patient versturen. Een animatie van onze Twentse nanopil is te vinden op onze website.
Toekomstmuziek
Nu hoor ik u denken: is een nanopil geen toekomstmuziek? Nou deels wel. Onze nanopil is bijvoorbeeld nog niet af. De meeste onderdelen werken echter al wel in het lab, zoals de nanodraadjesen het pompje dat het monster neemt. Bovendien bestaan er al andere ‘smartpills’, zoals de Pillcam. De Pillcam is een camera in een pil die beelden maakt voor endoscopie. Philips heeft ook een smartpil, de iPill, ontwikkeld die op een specifieke locatie medicijnen kan toedienen en aan de hand van metingen van de zuurgraad en temperatuur zelf zijn positie kan bepalen.
Laatst sprak het hoofd van onze vakgroep, prof. Albert van den Berg, over de nanopil tijdens de Spinoza te Paard lezing. Ik was daarbij ook aanwezig om onze Lab-on-a-Chip-technologie te demonstreren. Spinoza te Paard is een erg leuk concept, waarbij een wetenschappelijke lezing wordt ondersteund met muzikale omlijsting en een multimediaal sausje. Vast onderdeel van de avond is de gelegenheid om via handgeschreven mails vragen te stellen aan de gasten.
Spionagerobot
De vraag die me het meest is bijgebleven ging over misbruik van de nanopil voor spionagedoeleinden. De vragensteller maakte zich zorgen over de mogelijkheid om van een nanopil een kleine spionagerobot te maken die zichzelf naar de oogkas van iemand zou kunnen verplaatsen en daar via het oog beelden kon doorsturen naar bijvoorbeeld de CIA. Nu weet ik van mijn Twentse collega’s die aan de nanopil werken dat het al moeilijk genoeg is om alle onderdelen, inclusief een batterij voor de voeding in een pil te krijgen van ongeveer 2 cm lengte. Een robot die zo klein is dat deze zich door het menselijk lichaam naar het oog kan transporteren lijkt me dus echt toekomstmuziek. Daar komen we de komende decennia nog niet aan toe. Laat staan dat deze robot daarna ook nog energie over houdt om over grotere afstand en gedurende langere tijd beelden door te sturen naar een veiligheidsdienst.
En toch kan ik me de angst van deze vragenstellers goed voorstellen. Ik zie het gevaar echter uit een iets andere hoek komen. Met de huidige stand van de techniek in de gemiddelde smartphone zijn in feite alle ingrediënten aanwezig om iemand permanent te volgen, af te luisteren en ook nog beelden op te nemen van de omgeving. Sterker nog, recentelijk is het bedrijf Carrier IQ negatief in het nieuws gekomen omdat hun software toetsaanslagen zou opslaan en doorsturen naar telefoonmaatschappijen en fabrikanten van smartphones. Geen prettige gedachte, al zeg ik het zelf.
Mathieu Odijk is post-doc bij de BIOS Lab-on-a-Chip group. Hij is gepromoveerd op het ontwerpen en fabriceren van een geminiaturiseerde elektrochemische cel voor snelle screening van nieuwe medicijnen. Zijn huidige onderzoeksonderwerpen zijn capacitieve deionisatie on-chip en de ontwikkeling van een geminiaturiseerde dialyseprobe voor het opsporen van stoffen die een rol spelen bij het ontstaan van een migraineaanval.