Tijd voor de nog hardere aanpak

In sommige kringen lijkt de hoop te bestaan dat, als Geert Wilders in de regering komt, al is het maar in een gedoogrol, hij een deel van zijn glans verliest: dat hij zowel minder radicaal, als minder populair wordt. Er zijn zelfs stemmen die beweren dat het om deze reden noodzakelijk is dat de PVV vroeger of later aan de macht komt. Volgens deze denkwijze wordt het gedachtegoed van de PVV juist onhanteerbaar wanneer het in de oppositie door mag woekeren.

Er is iets te zeggen voor deze gedachtegang. Wilders zal zijn kiezers wanneer hij regeert teleur moeten stellen. Het utopische sociaal-economische programma, waar op geen van de voorzieningen die voor de meerderheid van de mensen van direct belang zijn gekort zal hoeven worden, is niet realiseerbaar. Een deel van de door deze aspecten aangetrokken kiezers zal de PVV in de steek laten, wellicht ten bate van de SP van Emile Roemer.

Op het punt van het anti-islambeleid zal de partij van Wilders ook teleurstellen. De doelstellingen van de PVV zijn het verminderen van het totale aantal moslims (d.w.z. het totale aantal mensen afkomstig uit of met voorouders afkomstig uit moslim-landen) in Nederland, alsmede het onder druk zetten van de overgebleven moslims om hun islamitische identiteit op te geven. Veel van de maatregelen die de PVV voorstelt zijn, geredeneerd vanuit deze doelstellingen, nauwelijks meer dan pesterijen. De toestroom van mensen uit moslim-landen is betrekkelijk gering, en sommige van de nieuwe maatregelen zullen simpelweg worden afgeschoten door de rechterlijke macht. Het onder druk zetten van moslims om hun identiteit op te geven kan net zo makkelijk leiden tot een averechts resultaat. Veel moslims zullen, geconfronteerd met een openlijk anti-islamitisch beleid van de overheid, er juist toe neigen om hun moslim-identiteit op een meer provocerende manier te uiten. Islamitische vrouwen die dit anders niet zouden doen, zullen er misschien met opzet voor kiezen om wel een hoofddoekje te dragen. Islamitische vrouwen die al een hoofddoekje droegen, zullen wellicht de niqab ontdekken. Enzovoorts enzovoorts.

Nadat de PVV een paar jaar in een gedoogrol aan de macht is geweest zou de indruk kunnen ontstaan dat de islam juist zichtbaarder is geworden. En dan is de vraag hoe de PVV-aanhang hierop reageert. Veel Nederlanders hebben de neiging om te zeggen dat, wanneer de harde aanpak niet werkt, het tijd is voor een zachtere aanpak. Veel PVV-kiezers denken wellicht eerder: “De harde aanpak heeft gefaald. Tijd voor de nog hardere aanpak.” Wilders zal onder druk komen te staan om radicalere maatregelen te eisen. Wilders zelf gaat nog hoger van de toren blazen, of er komt een scheuring binnen de PVV. Dit laatste zal op de lange termijn de positie van Wilders alleen maar sterker maken. Mensen met een voorkeur voor VVD en CDA zijn vaak niet bang voor het gedachtegoed van Wilders: ze zijn bang omdat hij een extreme positie in het politieke spectrum inneemt. Wilders is onaanvaardbaar omdat hij het officiele rechtse extreem is in de Nederlandse politiek. Wanneer er nog rechtsere politici zijn om op te stemmen wordt Wilders, in vergelijking, een ‘redelijk alternatief’. Een extremere afsplitsing van de PVV kan misschien een paar zetels van Wilders afpakken. Maar de stemmen die hij op rechts verliest kan hij dubbel en dwars terugwinnen in het midden. Met Wilders gedogend in de regering is de geest helemaal uit de fles.