GESCHIEDENIS – 145 jaar geleden was er al een Black Friday en storte de financiële wereld stevig in. En mocht u nu de illusie hebben dat de wereld wezenlijk veranderd is sindsdien, lees dan gerust dit kleinood uit het Staathuishoudkundig Jaarboekje 1869:
“De Terugblik op het jaar 1866 was voornamelijk gericht op de financieele rampen, waardoor Engeland was bezocht geworden, en die op Black Fridag 11 Mei 1866 in het Overend Gurney-Schandaal haar toppunt bereikten. De schrijver liet de gelegenheid niet ongebruikt om te wijzen op het onberekenbaar nut, dat krachtige centrale crediet-instellingen, gelijk de Engelsche, Fransche en Nederlansche Banken, in tijden van crisis kunnen schenken, en dat men, van met elkander concurreerende particuliere crediet-instellingen in moeilijke tijden, weinig of geen hulp te wachten heeft.”
Niet lang hierna volgde wat nu de Long Depression genoemd wordt, maar toen nog Great Depression heette.
Scan volledige pagina:
Reacties (16)
@steeph: mooie vondst. Zie ook the panic of 1873 , met leuke pdf van een krant. Spot the differences! En dito voor 1907.
Wat eerder ook al geblogd werd: je moet een hele fijne lijn trekken tussen regulatie en overregulatie — als je je werk te goed doet als reguleerder, dan verleren mensen waarom je moet reguleren en is de crisis die je dan krijgt veel steviger dan de crises die je daarvoor had. Maar om de tien, vijftien jaar een stevige crisis is *ook* niet OK — je moet kleine, behapbare ongevallen hebben.
Maar je zou denken dat je na bijna 150 jaar wel weet hoe het werkt….
Je wist niet dat sommige effecten/kinderziektes van systemen om de dertig jaar heruitgevonden worden, omdat de huidige generatie die dingen nooit heeft meegemaakt, en dus ook niet weet dat ze bestaan? In de techniek ligt die cyclus ergens op de 20-30 jaar, in management (door de hogere vervanging van managers) op 10-15 jaar voordat een ‘hype’ weer wordt herontdekt.
Ja, dat weet ik. En nee, dat accepteer ik niet.
Het is alsof je na 20 jaar “vergeet” dat asbest schadelijk is en alle wetgeving het raam uitgooit.
I don’t know. Dit is meer je beklagen over een hongersnood of overstroming vandaag onder het mom “hebben we dit nog steeds niet opgelost”.
Wat is precies de overeenkomst tussen nu en toen, afgezien van het feit dat het beide onder het kopje “financiele/bankencrisis” valt?
@JSK: Dat de markt zijn werk niet doet en dat er centrale banken nodig zijn om de boel beetje gaande te houden.
Je zou zeggen dat je daar op een gegeven moment wel een oplossing voor hebt bedacht.
Aan allen: Dit stuk kwam dus uit een statistisch jaarboek die ik van een reaguurder heb gekregen.
En ik blijf op zoek naar oude exemplaren. Alles van voor 1975 is van harte welkom. Verzendkosten en een schappelijke prijs neem ik voor mijn rekening in overleg.
In dat jaar kwamen in Nederland dan ook twee kabinetten ten val en woede er een cholera-epidemie, kwamen ongeveer alle Duitse staten (destijds nog inclusief Oostenrijk) met elkaar en Italië in oorlog, was ook half Zuid-Amerika in een totale oorlog verwikkeld, werd er een moordaanslag gepleegd op de Russische Keizer en was het Zuiden van de VS totaal ontheemd na de burgeroorlog. Als dat een voorbode is…
Die cholera-epidemie: 21.000 doden (op destijds nog geen 5 miljoen inwoners).
jeumig mensen. Dit zijn gewoon tamelijk standaard bronnen voor iedere sociaal-economisch historicus. Begin eens bij Van Zanden, Van der Woude, een beetje Klep, Kooij, maar vooral de amerikaan Jan de Vries.
Lastige bronnen overigens. tzijn toch de interpretaties van protoeconomen op de actuele stand van zaken. Niet allemaal even veel waard, zal ik maar voorzichtig zeggen.
Uh, wat is je punt precies?
Ik weet ook niet alles van de relativiteitstheorie, diverse religies en zo nog wat onderwerpen. Als dat een reden zou zijn om iets niet te publiceren omdat mogelijk iemand anders er al lang iets over geroepen heeft…..
That’s no fun :-)
Mijn punt is persoonlijke verbazing. Zie het als iemand die hier roept dat hij een fantastisch opinieblad heeft gevonden en dan aankomt met de Vrij Nederland, of de Groene.
Of liever, iemand die zegt dat er een goede krant is, en dan aankomt met de Telegraaf. (om het even wat scherper te formuleren).
@mb: gaaaaap.
een steeds terugkerend verschijnsel
Behalve iets met een Dionysius of Syracuse en iets in Engeland omtrent 1340 doet het me als vaderlandslievend patriot deugd dat de eerste serieuze crash in het rijtje onze ‘Tulpencrisis’ is.
Wat je er ook van kan leren dat er altijd gasten zijn die juist bij die crises garen spinnen (zie verhaaltje ‘Goldman Sachs rules the world’).
Als je naar boven scrollt in die wiki wordt er gesteld dat de meeste crises gepaard gaan met technologische vernieuwingen die het oude vermolmde systeem overbodig maakten. Misschien kan je dat vertalen naar de ‘cybersphere’ die eindelijk begint door te dringen tot conservatieven, misschien naar een compleet ander soort economie, economie is uiteindelijk ook een soort technologie. En misschien is het wel helemaal niet van toepassing op deze (nakende) crisis.
Zo slim ben ik ook niet. Maar 1866 lijkt me niet echt uniek in het plaatje.
2008, 1929, 1907, 1873, 1863, 1819 en dan heb ik er vast nog een boel overgeslagen. Het lijkt inderdaad dat de mens niet echt leert. Echt duidelijk hoezeer de mens hardwired lijkt om financiele problemen altijd op dezelfde manier aan te pakken wordt het bij het lezen van Tacitus. Drie jaar lang gegarandeerde Zero Rate Interest Policy, Capital controls, corrupte politici, het was er allemaal al in de Panic of 33. Zucht.
http://classics.mit.edu/Tacitus/annals.6.vi.html
Ik denk dat het gewoon heel moeilijk is het, als centrale bank president, de eerste keer gelijk goed te doen. Je kunt niet oefenen en je hebt maar 1 kans om het goed te doen.
Het is net als met fietsen. Als je maar 1 kans had om te leren fietsen (als je valt ben je gelijk dood), dan zou niemand ooit leren fietsen.
En zelfs als je 10 jaar lang naar een oude video zou kijken van iemand die van zijn fiets valt en een proefschrift zou schrijven over “hoe niet naar links te vallen”, dan nog gaat het niet lukken om in 1 keer te fietsen zonder te vallen. Die Bernanke die denkt dat hij het helemaal weet: je moet voorkomen dat je naar links valt, dus je moet vooral veel naar rechts hangen, anders gaat het mis.
Nou ja, daar gaan we het resultaat nu van zien, en dan mag de volgende keer iemand anders weer iets proberen.
Op het eerste gezicht zou er dus een central-bank-simulator moeten komen zodat het mogelijk is te oefenen. Maar dat gaat natuurlijk niet lukken, want zolang computers lager in de Boulding hierarchie staan dan mensenmassa’s, dan is het niet niet mogelijk een computer systeem bedenken dat de menselijke voorkeuren kan voorspellen.