LONGREAD - Laat ik beginnen te stellen dat ondernemers betaald moeten worden voor hun werk. Ik heb zelf ook parttime wat gefreelancet en weet dat het irritant is als mensen gratis van je diensten gebruik willen maken. Dat moet niet. Ik gun ook iedere fotograaf en iedere illustrator zijn eerlijk verdiende boterham.
Maar de crux zit ‘em in de woorden ‘eerlijk verdiend’. Op een ander weblog waar ik voor schrijf, Vrij-Zinnig, hebben we alle afbeeldingen bij oude artikelen weg moeten halen. De aanleiding daarvoor is dat Vrij-Zinnig, zoals wel meer blogs, een tijd geleden te maken heeft gehad met intimidatiepraktijken van de copyrightmaffia. In dit geval met een kantoor juristen dat geld verdient door websites van burgers te bestoken met claims over geschonden copyright en door met veel intimidatie draconische bedragen van hen te eisen.
Een dikke claim om een oud plaatje
Wat was het geval? Bij een artikel over GroenLinks had een auteur een plaatje gezet van Jolande Sap. Een plaatje dat hij gevonden had bij een digitaal artikel in een van de grootste Nederlandse dagbladen, waarbij als bronvermelding stond dat de afbeelding eigendom was van GroenLinks, die als beleid hanteert dat haar afbeeldingen kosteloos te gebruiken zijn om het publieke debat te ondersteunen tenzij anders wordt vermeld.
Echter, niettemin viel op een gegeven moment een dikke envelop van een advocatenkantoor op de deurmat. De foto van Sap bleek niet rechtenvrij. De krant had abusievelijk een verkeerde bron vermeld en ‘de fotograaf had grote schade geleden’, onder andere omdat door ons gebruik de exclusiviteitswaarde van de foto gedaald is. Of we dus even de zogenaamde marktwaarde a E 265,- per kwartaal (over 2 jaar lang) af zouden willen tikken. Tenzij we binnen vijf dagen zouden schikken voor een disproportioneel bedrag.
Een aantal rare dingen
Hier gebeuren een aantal rare dingen. Ten eerste die termijn van vijf dagen. Copyrightwetgeving is waanzinnig ingewikkeld. Als gespecialiseerd kantoor een groep particulieren (juridische leken) aanschrijven met zo’n termijn om binnen te schikken is volstrekt onredelijk. Voordat je als individu iemand hebt gevonden die daar iets zinnigs over kan zeggen en die je kan bijstaan, is die termijn al lang verstreken. Conclusie: het hanteren van een dergelijke term is niets anders dan juridische intimidatie. Het is een tactiek om ‘easy money’ te verdienen, door leken niet de kans te geven zich überhaupt in de regels te verdiepen, in de hoop dat ze gelijk betalen. Het advocatenkantoor maakt hier overduidelijk misbruik van de kennis-asymmetrie.
Ten tweede is dat bedrag per kwartaal heel raar. Daar zit een perverse prikkel in voor de fotograaf om, in het geval van een rechtenschending (of in ons geval, een zogenaamde rechtenschending), rustig een paar jaar te wachten, om dan te cashen. Nog buiten de idiote hoogte van het bedrag. Er wordt geschermd met astronomische kosten met als doel een hoog schikkingsbedrag te vergoelijken.
Ten derde, het verhaal over de dalende exclusiviteitswaarde. Vrij-Zinnig is een klein blogje met maximaal enkele duizenden unieke bezoekers per maand. Het fotootje was al twee jaar oud, en bovendien verkleind tot een postzegelformaat van 150×150 pixels. Daarnaast was de foto destijds een van de eerste hits bij Google images bij de zoekterm ‘Jolande Sap’. Dus dat verhaal over die grote schade, die geleden is door de dalende exclusiviteit, mag met de nodige korrels zout genomen worden.
Ten slotte is het heel vreemd dat er direct wordt gecommuniceerd via een advocaat. Had de fotograaf ons integer benaderd dan waren we er ongetwijfeld zo uitgekomen. Maar deze fotograaf “laat deze zaken over aan de advocaten die de schendingen zelfstandig opspoort en voor hem afhandelt”. Met andere woorden: de fotograaf onttrekt zich aan elke verantwoordelijkheid en laat een advocatenkantoor het vuile werk doen.
Een kleine industrie
Naast de kennis hebben particulieren over het algemeen ook niet de middelen om een eerlijke confrontatie aan te gaan met zo’n advocatenkantoor waarvan het businessmodel hierop steunt. Voor hen geldt ongetwijfeld: ‘you win some you loose some’, maar als vrijwillige blogger die alleen de wereld een wat mooiere plek wil maken met opiniestukken kun je het verlies van zo’n zaak bij de kantonrechter à een paar duizend euro helemaal niet dragen. Naast kennis-asymmetrie is er sprake van een machts-asymmetrie die voorkomt dat het recht eerlijk zijn werk kan doen.
Dit leidde bij ons tot een zoektochtje over het internet. Al gauw bleek onze verbazing naïef. Wat blijkt: er is een kleine industrie ontstaan die op deze manier haar geld verkrijgt (‘verdient’ is een te mooi woord voor dit soort praktijken).
De slachtoffers
Wie zijn de slachtoffers hiervan? Niet grote bedrijven en organisaties: die hebben genoeg middelen om foto’s te kopen, en in het geval van bovenstaande intimidatiepraktijken beschikken ze over een eigen juridische afdeling en het geld om specialisten in te huren. Nee, het blijken de kleine bloggers te zijn, (sport)verenigingen, en particulieren waaronder kinderen.
Er rest geen andere conclusie dan, om even in het juridisch jargon te blijven, dat deze praktijken abject, infaam en perfide zijn. Gespecialiseerde advocatenkantoortjes speuren in opdracht van enkele fotografen het internet af. Op zoek naar oude foto’s, die abusievelijk gebruikt zijn door arme stakkers die veelal geen idee hebben van hoe het zit met auteursrechten. Die worden vervolgens helemaal de moeder geïntimideerd, door juridisch jargon, enorme bedragen, en een zeer korte reactietijd: een paar dagen, anders wordt het enorme bedrag verhoogd tot astronomisch. Helaas is dit alles wettelijk toegestaan. Het is ook schofterig. Recht is niet altijd rechtvaardig.
Voor de duidelijkheid: ik hou van fotografen die met hun werk de wereld mooier maken. Ik hou van juristen wanneer zij de wereld rechtvaardiger maken. Maar ik heb een hekel aan mensen die niets bijdragen aan de wereld, maar in plaats daarvan hun tijd en energie steken in het kapotmaken van wat anderen maken. Dan ben je, naar mijn bescheiden mening, tuig van de richel.
Besluit
Vrij-Zinnig is zonder grote kleerscheuren aan de copyrightmaffia ontsnapt. Zoals gezegd: op basis van de bron veronderstelden we dat dat de afbeelding vrij te gebruiken was. We hebben dit consequent in veel detail toegelicht, daarin inhoudelijk bijgestaan door het dagblad dat zich had vergist in haar bronvermelding. Omdat we, ondanks dat we redelijkerwijs niet hadden kunnen veronderstellen dat we in overtreding waren, toch gebruik hebben gemaakt van andermans afbeelding hebben we uit coulance een bedrag overgemaakt aan het advocatenkantoor dat in verhouding staat tot het normale gebruik van een dergelijke afbeelding: 50 euro. Daarmee was het voor ons klaar.
We hadden als Vrij-Zinnigredactie de luxe dat we tijdens dit proces door juristen uit ons netwerk zijn bijgestaan. Het heeft de persoon die hier niet verantwoordelijk voor was maar wel alle dreigbrieven op zijn deurmat kreeg echter wel slapeloze nachten gekost. En we hebben bij alle oude artikelen de afbeeldingen verwijderd. We zijn zorgvuldig geweest, maar je weet maar nooit. Zelf Paint ik tegenwoordig maar de plaatjes bij mijn stukjes…
Er rest wat mij betreft nog één vraag: is er een politieke partij of politicus die de handschoen oppakt, en ten strijde trekt om aan dergelijke intimidatiepraktijken van juristen een einde te maken? Want dit soort shit is gewoon fout.
Dit artikel verscheen ook, in iets gewijzigde vorm, op Vrij-zinnig.
Reacties (37)
En een plaatje embedden vanaf een andere site mag ook al niet meer wegens de uitspraak jegens geenstijl (zelfs linken naar de site met plaatjes mag al niet meer).
Ik geef het huidige internet nog 5 jaar en dan is het kapot gemaakt door de copyright industrie en landen als de VS, Rusland en China (ja ook de VS want de FCC is voornemens om de netneutraliteit de nek om te draaien in de VS).
Misschien moeten bedrijven als google hier stelling in nemen door een meldpunt te openen waar burgers over dit soort gedrag kunnen klagen waardoor plaatjes van dergelijk opererende fotograven uit de resultaten gehaald worden.
Het idee dat je blijft incasseren op iets dat je vele jaren geleden gemaakt had is eigenlijk ook wel zot. Is dat niet ook de dood van de creativiteit?
Als ieders maaksel na een paar jaar nou eens public domain werd, of tenminste onderworpen werd aan een ruimere interpretatie van fair use, dat stimuleert een content creator toch om verder te gaan? (Net als r&d-mensen en hun octrooien, trouwens.)
Geen realistische maatregel natuurlijk. Als een land begint met het invoeren van een dergelijke wetgeving, dan hollen veel artiesten, uitgevers en patenttrollen naar elders.
Een leuke bloemlezing op Twitter, trouwens, https://twitter.com/forexposure_txt
@2: Misschien moeten wij als toeschouwer maar eens een rekening naar de kunstenaar gaan sturen als wij ongevraagd hun werk onder ogen krijgen, exposure is ook niet gratis meer voortaan ;-)
@2: “Als een land begint met het invoeren van een dergelijke wetgeving, dan hollen veel artiesten, uitgevers en patenttrollen naar elders.”
Zo lang dat land zijn wet maar overeind kan houden, maakt dat niet uit; de hergebruikers zullen immers minstens zo snel naar dat land hollen. Het zal alleen sterk in zijn schoenen moeten staan tegen de EU en VS, die waarschijnlijk graag een IP-verdrag komen opdringen.
@2: Natuurlijk moet je vraagtekens zetten bij intimidatie en disproportionele financiële eisen, maar ik wil als schrijver even reageren op een aantal algemene aannames, die ik ook weet terugvindt in de reactie van Arduenn:
‘Het idee dat je blijft incasseren op iets dat je vele jaren geleden gemaakt had is eigenlijk ook wel zot. Is dat niet ook de dood van de creativiteit?’
Eén ding: ik ben geen fotograaf, maar schrijver, o.a. voor tv en theater en soms boeken en ik reageer even vanuit mijn eigen praktijk. Ik ben heel blij dat ik rechten incasseer over dingen die ik jaren geleden heb gemaakt. Daar kleeft iets principieels aan: als iemand mijn werk financieel exploiteert vindt ik het billijk dat ik daar als bedenker iets van terugzie (plus dat het plezierig is dat men toestemming vraag en je zo kun controleren of er met respect met je werk wordt omgegegaan). Nog belangrijker is dit: de meeste mensen met een creatief beroep zijn zzp’ers die veel zelf investeren. Voor je ook maar weet of je betaald gaat worden, moet je voorstellen ontwikkelen, researchen, aanvragen en synopsissen schrijven, daarmee leuren, acquisitie doen etc. Allemaal voor eigen risico. Een klein beetje financiële stookolie uit projecten die (mogelijk dankzij hun kwaliteit) nog steeds geëxploiteerd worden is dus welkom. Honoraria zijn overigens ook niet altijd een vetpot, zeker niet nadat de kunstensector werd ‘geHalbeerd’. En zelfs met rechten verdien ik ondanks vele werkuren niet altijd iets dat in de buurt komt van een modaal inkomen, en ik geld binnen de beroepsgroep als redelijk ‘steady’ met succesvolle producties. Het argument dat het ‘eigenlijk wel zot is dat je vele jaren blijft incasseren op iets dat je gemaakt hebt’ wordt overigens veelvuldig gebruikt door juristen van multinationals als Liberty Global (die azen op de rechten van makers). Misbruik van auteursrecht door deze groepen is wat je moet aanpakken, maar het feit dat creatieven soms iets overhouden aan werk dat nog altijd leeft, maakt creativiteit mogelijk, houdt de creativiteit levend.
Ik heb dit verhaal al jaren geleden gehoord.
Het advies destijds was
– onmiddellijk de afbeelding van je site halen.
– vragen naar documentatie waaruit blijkt dat zij de rechthebbende vertegenwoordigen. Want er zijn ook cowboys die gewoon op de bonnefooi aanschrijven zonder de fotograaf/kunstenaar te vertegenwoordigen.
– aanbieden een normale gebruikelijke vergoeding over de publicatietijd te betalen. Soms is die bij de fotograaf te vinden of bij het verhuurbureau.
– zeggen dat als de normale vergoeding niet geaccepteerd wordt je een proces met vertrouwen tegemoet ziet. Want zelfs voor een paar duizend euro gaan ze echt niet procederen, daar gaat het ze niet om.
Dus altijd documenteren waar je een afbeelding vandaan haalt.
Let op dat als je een afbeelding gebruikt en bv een deel er af snijdt omdat dat jou beter uitkomt, dat dat op zich ook al een copyright schending is.
@5: Dat je als Beatle McCartney niet graag ziet dat jouw zelf geschreven en gecomponeerde muziek tijdens jouw leven nog vrij komt voor ieders (commerciëel) gebruik kan ik me voorstellen, maar tot 70 jaar na je dood is alleen bedoeld om de erfgenamen en nog meer de eigenaren van allerlei muziekrechten eindeloos te spekken.
Er gebeuren nu wel heel rare dingen. Van de Eiffeltoren mag je geen foto nemen. Wel ’s avonds, want het beeldrecht op een verlichte Eiffeltoren waren ze vergeten vast te leggen.
@7: Er gebeuren nu wel heel rare dingen. Van de Eiffeltoren mag je geen foto nemen. Wel ’s avonds, want het beeldrecht op een verlichte Eiffeltoren waren ze vergeten vast te leggen.
Nee, juist andersom: van een onverlichte Eiffeltoren mag je opnames maken (want ruim 70 jaar na de dood van de maker), maar het lichtontwerp is van na die tijd en valt dus niet onder die 70 jaar, en daar mogen geen opnamen van gemaakt worden.
Dit soort juristen had zich natuurlijk ook wat anders voorgesteld van het leven na de studie rechten. Zelfs als auteursrecht je favoriete juridische onderwerp is, moet dit een weinig inspirerende bezigheid zijn. Het zijn dezelfde intimidatietactieken als bij de incassobureaus die hun brood verdienen met het intimideren van de minst vermogenden in de samenleving.
Ik begrijp ook de auteur wel die het handhaven van zijn copyright wil uitbesteden. Zowel opsporen als handhaven is een tijdrovende en specialistische klus. Als auteur heb je echter wel de verantwoordelijkheid om je advocaat aan te sturen. Geen actie zonder akkoord van de auteur dus. Auteurs die externe bureaus inschakelen om zonder verder overleg gewoon zo veel mogelijk geld binnen te harken zijn net zo schuldig aan deze praktijken als de bureaus die dit soort services aanbieden.
Commercieel gebruik van je foto of tekst moet je gewoon aanpakken. Maar de inbreukmaker dient op een nette manier te worden benaderd en de gevraagde vergoeding moet redelijk zijn. Niet-commerciele inbreukmakers kan je ook gewoon vriendelijk verzoeken om hun website aan te passen zonder om geld te vragen en met rechtzaken te dreigen. Als ze weigeren kan je altijd nog wat aggresiever worden.
@7 Eens. In een rechtssysteem waarin we erfenissen kennen en niet 100% belasten (zou ik persoonlijk voor zijn) is enige bescherming na overlijden nog wel verdedigbaar. Maar dan 20 jaar na publicatie, of zoiets, lijkt me veel beter dan 70 jaar na overlijden. Als je nu op je 20ste iets maakt en 100 jaar oud wordt, duurt het 150 jaar tot je werk rechtenvrij is. Dat is in mijn ogen absurd.
@5
Het zal ook wel aan het content-type liggen. Ik heb bij mezelf zoiets als: die meuk gaat na een paar jaar op CC0/gratis de deur uit.
Zeggen dat het zot is dat de maker na vele jaren blijft incasseren als argument om als multinational na vele jaren te kunnen gaan incasseren, dat klinkt ook best wel zot van die lieden. Alsof je een openbare aanklager hoort zeggen: de overtreder mag niet meer door rood rijden, want dat wil ik voortaan doen. Wat een aparte wereld is dat toch, waarin die juristen leven. Straks gaan rechters nog beweren dat agenten geen doodslag hebben gepleegd als iemand onder hun nekklem overlijdt.
@9: De vergelijking met de incasso-buro’s geeft aan waar de schoen wringt:
de slachtoffers betalen (te veel) doordat ze geïntimideerd zijn en niet weten wat hun rechten zijn.
Ik denk dat wettelijk verplicht moet worden dat elke incasso-brief duidelijk meldt wat de rechten en plichten van de schuldeiser zijn.
En dat als een schuldeiser meer eist, er sprake is van oplichting.
(het gebeurt nog al eens dat een schuldeiser bij een aanmaning incasso-kosten in rekening brengt terwijl hij daarop nog geen recht heeft.)
@5: Het idee dat je blijft incasseren op iets dat je vele jaren geleden gemaakt had is eigenlijk ook wel zot. Is dat niet ook de dood van de creativiteit?
Eén ding: ik ben geen fotograaf, maar schrijver, o.a. voor tv en theater en soms boeken en ik reageer even vanuit mijn eigen praktijk. Ik ben heel blij dat ik rechten incasseer over dingen die ik jaren geleden heb gemaakt.
de nadruk ligt hier niet op “incasseren” maar op “vele jaren”. ik denk dat iedereen het hier met je eens is dat jij voor je werk beloond moet worden. maar voor hoe lang? Jolande Sap was 5 jaar geleden actueel, nu nog geld om een foto van haar vragen voelt overdreven.
@13 Voor een nieuwsfoto kan ik je nog min of meer volgen. Maar als het om kunst in gelimiteerde oplage gaat? Moeten anderen dan rijk kunnen worden door het verkopen van het kopieren van jouw werk? En als je romans schrijft? Moet je dan ook maar accepteren dat anderen die na een paar jaar gewoon mogen kopieren en verkopen? In een film, boek of muziekalbum kan een paar jaar werk en flinke financiele investering zitten. Kopieren is gratis. Daar kan je als auteur niet tegenop concurreren.
Auteursrecht bij leven van de auteur lijkt me allezins terecht. Discussie over wat te doen met die rechten na overlijden is hard nodig. De huidige 70 jaar is een gevolg van industrielobbies, niet van toepassing van logische morele en juridische principes.
@14: Maar als het om kunst in gelimiteerde oplage gaat? Moeten anderen dan rijk kunnen worden door het verkopen van het kopieren van jouw werk?
zeker niet, maar hier ging het niet over “rijk worden”. situatie zou anders zijn als hierboven de foto van Sap verkocht werd. volgens mij gaat de discussie hier over “niet-commercieel” gebruik.
ik snap je punt wel. maar stel dat ik uit bovenstaande roman een alinea citeer op mn facebook pagina (noem maar wat), is het logisch dat ik daarvoor aftik?
en naast het belang van de auteur is er denk ik ook een maatschappelijk belang. stel dat Newton auteursrecht had op de wet van de zwaartekracht, of van Rossum op Python: zou de wereld daardoor niet een stuk armer zijn?
@3: Of andersom: dat je bovenop je parkeergeld nog eens een luisterheffing moet betalen voor de muzak waarmee je tijdens het boodschappen doen werd getreiterd. En hopelijk komen ze al helemaal niet op het idee om voor zo’n Leidse-Sleuteltjes-oorwurm een naheffing te verzinnen voor de verwachte tijd dat je die niet uit je hoofd krijgt. Want dan ga ik slaan.
Het was een kwestie van tijd dat dit soort dingen naar de Nederlandse ‘markt’ zouden overwaaien. Het Duitse IT-blad c’t bericht al jaren over dergelijke Abzockpraktijken en hoe de boetes worden uitgelokt. Men neme een foto van een bord met een broodje en een worst. Niets creatiefs aan. Zorg dat die bovenaan in de zoekresultaten komt. Als vervolgens iemand in een chatgroep opmerkt dat die trek heeft en een ander voor de lol dat plaatje post, is het kassa. Hele serverfarms zijn in bedrijf om die geciteerde foto’s op te sporen.
En het is allemaal het gevolg van parlementariërs en regeerders die de ballen snappen van de materie, want hier is vooraf voor gewaarschuwd. Maar helaas ook zwaar voor gelobbied.
Rekening sturen voor onbetaalde publiciteit/reclame?
Verder is #6 wel nuttig.
@1: @1: Een afbeelding embedden van een openbare website mag wel volgens de uitspraak van het Europese Hof van Justitie. Er is dan geen sprake van een “nieuw publiek”. Bij GeenStijl ging het echter om een afbeelding die alleen te bekijken was met een speciale toegangscode. Wanneer je zo’n afbeelding zonder toestemming “openbaar” maakt, is er sprake van schending van het auteursrecht
@10: De basis van het auteursrecht is dat je eigenaar bent van iets wat jij gemaakt hebt of legaal hebt aangeschaft. Het is een universeel recht dat niemand jouw eigendom zonder toestemming mag gebruiken of ontnemen. Dit ligt niet alleen vast in onze grondwet, maar ook in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de VN. Auteursrecht wordt beschouwd als ieder ander roerend of onroerend goed. Dus als je op je 20e een huis koopt, is het je hele leven jouw eigendom. Als de kinderen dit huis vervolgens erven, wordt het hun eigendom. Dat vindt iedereen heel normaal. Het enige verschil met het auteursrecht is, dat het 70 jaar na de dood van de oorspronkelijke maker eindigt.
@14: “Moeten anderen dan rijk kunnen worden door het verkopen van het kopieren van jouw werk?”
Als de rechten vervallen zijn, zal dat rijk worden niet zo snel lopen. De kopie is immers ook rechtenvrij, dus er kan op zijn best een flinterdunne marge gemaakt worden op kopieerkosten.
“Is er een politieke partij of politicus die de handschoen oppakt, en ten strijde trekt om aan dergelijke intimidatiepraktijken van juristen een einde te maken?”
-> Het zal geen geheim zijn dat we hier als Piratenpartij liever vandaag dan morgen een eind aan maken :)
@16:
Wat als ik jou vertel dat dat allang het geval is in het geval van winkels die gewoon de radio op hebben staan, daar dient gewoon afgedragen te worden aan Buma/Stemra (en dat wordt uiteraard in de prijs door berekend), dat is ook de reden dat je in de grote ketens die niets zeggende kudt deuntjes hoort, die worden door de grote ketens speciaal besteld en de rechten afgekocht waardoor ze niks meer hoeven af te dragen.
@22: De rekening voor de muzak wordt door de winkel betaald, hij wordt niet aan de bezoeker gepresenteerd.
@23: jij dacht dat dat niet wordt doorberekend in de prijs van de producten?
@23: euhmmmm
@19: “Auteursrecht wordt beschouwd als ieder ander roerend of onroerend goed.”
Blijkbaar dus niet, zoals je zelf ook al aangeeft. Er is natuurlijk ook wel wat bijzonders aan de hand: Als jij een tekening maakt en iemand anders tekent die over of maakt er een foto van, dan tast dat jouw bezit van die tekening niet aan. Je hebt de tekening nog steeds en je kunt er nog steeds mee doen wat je wilt. Hetzelfde geldt bij heel veel technieken in het dagelijks leven. In de overgrote meerderheid van de gevallen waarbij iemand iets bij een ander afkijkt en nadoet of kopieert, gebeurt dat zonder dat daar termen als copyright of auteursrecht bij komen kijken.
@26: Een enkele kopie maken voor eigen studie of gebruik is één van de uitzonderingen waarbij het auteursrecht niet van toepassing is. Dit wordt ook uitdrukkelijk vermeld in de Auteurswet. De voorwaarde is wel dat de bron legaal verkregen is of legaal aangeboden wordt. (uitspraak EU-Hof van Justitie). Een kopie maken voor iemand anders is, zonder toestemming van de maker of zijn rechthebbende, wel een inbreuk op het auteursrecht.
@27: Mijn god dan waren we als kind al crimineel toen we elkaar LP’s kopieerden op cassettebandjes (TDK rules!)….geen hond die er toen naar kraaide, geloof dat er op de cassettebandjes prijs een kopieer-opslag zat ofzo maar daar merkte je niks van als je 4 gulden aftikte voor je TDK SA90….zie je wel Wilders en Baudet hebben gelijk; vroeger was alles beter :)
@28: Nee hoor. Als je vroeger een kopie maakte en nog maakt van een originele LP, cassettebandje (bestaan die nog?), cd of een mp3 die legaal is gedownload, is dat gewoon toegestaan. Daar betaal je nog steeds een thuiskopieheffing voor wat op iedere lege geluids of beelddrager zit. Dat die kopieheffing soms apart vermeld wordt op de verkoopbon van een mobiel, tablet, pc, enz. is slechts een verkooptrucje om het artikel wat goedkoper te doen lijken. Bij lege cd’s/dvd’s laten ze dat maar weg omdat de heffing daarop maar 2 cent is.
@29: ??? Maar dat geldt toch voor 1 copy? Ik doelde er op dat 1 iemand een LP had gekocht en dat vervolgens de rest van de klas een copy had op eigen cassettebandjes. Is/was dat toegestaan?
@30: Dat is en was formeel niet de bedoeling, maar juridisch en praktisch moeilijk aantoonbaar. In het geval dat het zich beperkt tot een klas, lag niemand bij de entertainmentindustrie daar ook echt wakker van. Nu het echter mogelijk is om via internet tienduizenden of nog meer tegelijk te voorzien van een kopietje, wordt het een ander verhaal.
In Nederland is het beleid om de grote uploaders en bedrijven die dit faciliteren aan te pakken en laat men de individuele downloader voorlopig met rust. Hierbij is de gedachte dat wanneer het structureel illegaal uploaden moeilijk wordt gemaakt, het downloaden evenredig zal afnemen.
In het artikel zou er sprake zijn van een “schade” van 265 euro per kwartaal gedurende 2 jaar in verband met het plaatsen van een foto waarvan verondersteld werd dat dit kostenloos kon. Volgens de schrijver van het artikel moest hij een schikking treffen voor een “disproportioneel” bedrag. Hoe hoog dit bedrag is, wordt helaas niet vermeld. Een schikking moet in verhouding staan met het bereik van de schade. In het Nederlands recht bestaat geen schadevergoeding om te straffen. Zeker ook nog eens wanneer er geen sprake is van opzet.
@21: Ik kan vanuit mijn praktijk ervaring ook voldoende zaken noemen waarbij de boel is omgekeerd. Ik schrijf op een nette manier een copyright schender aan. (Geen particulier met blog maar een BV met huisadvocaten in dienst) Als ik dan zelf een schikkingsvoorstel doe, naar mijn mening een redelijk bedrag, kan ik er nog drie tot zes mails over communiceren omdat men denkt niet te hoeven betalen. Ik zal alle smoezen die ik hoor je besparen.
Er is een cultuur dat je foto’s gewoon mag pakken als je ze nodig hebt. Tegen dat graaien treed ik op.
Er zijn ook mensen die snappen hoe het hoort en vragen mijn om toestemming. Als ik denk dat de foto ergens gebruikt kan worden voor een artikel of website oid. waar ik achter kan staan dan stel ik met regelmaat een foto gratis ter beschikking. Dat is dan wel mijn keus.
Door het grote ‘lenen’ van beeldmateriaal, zeker door bedrijven die zich ervan bewust moeten zijn hoe zaken werken, heeft menig fotograaf geen inkomsten meer.
@31 Uit mijn hoofd (en dus onder enig voorbehoud – ik was niet degene die de brieven kreeg) ging het om 2x die 265 euro, dus: “nu dik 500 overmaken, binnen 5 dagen, en anders het viervoudige.” Hier is geen sprake van een ‘schikking’, maar van juridische intimidatie (ook in toon), waarbij iemand onder druk wordt gezet om honderden euro’s te betalen voordat hij/zij uit kan zoeken hoe het precies zit.
@32 Wat jij beschrijft lijkt me inderdaad de nette weg. Jammer dat dat ook niet altijd werkt. En natuurlijk moeten fotografen normaal betaald krijgen, goed dat je optreedt tegen graaien.
@21 Natuurlijk, en daar ben ik blij mee maar eh… niet vervelend bedoeld maar ik hoop eigenlijk ook dat partijen die in het parlement zitten hier iets mee gaan doen. Als ik zo door de reacties scroll zie ik toch een heel behoorlijke consensus dat de situatie die ik beschrijf ongewenst is. Daar zouden meer partijen iets mee moeten / kunnen.
@33: Als het gegaan is zoals u beschrijft, lijkt het meer op de praktijken van een dubieus incassobureau dan een zelfrespecterend advocatenkantoor. Deze bureau’s schermen vaak met de ondertekening van een jurist die nog nooit een toga aangehad heeft, maar onder de indruk is van de meestertitel.
In de praktijk is het meestal alleen maar op bluf gebaseerd. Trap je erin, dan is dat mooi meegenomen. Zo niet, dan wordt het even gemakkelijk afgeschreven als verlies en hoor je meestal nooit meer iets over. Een rechter maakt namelijk gehakt van dit soort praktijken. Degene die er uiteindelijk het meest aan verdient is het incassobureau en niet degene die alleen een redelijke vergoeding wil voor zijn werkzaamheden. Zo’n bureau wil niet het risico lopen dat de eis wordt afgewezen door de rechtbank en geeft vervolgens aan zijn cliënt door dat de schade niet meer te verhalen is. Mijn advies is om bij ontvangst van zo’n brief eerst eens te googelen of het ook daadwerkelijk om een advocatenbureau gaat. Zo ja, neem dan telefonisch contact op en laat weten waar de vermeende “schade” op gebaseerd is en laat ze dit vervolgens schriftelijk bevestigen. Een enkele bewering dat, zoals in het artikel staat, de foto een marktwaarde heeft van 265 euro per kwartaal is absoluut onvoldoende. Is het geen advocatenbureau, dan is een simpel briefje voldoende om te laten weten dat het gevraagde schikkingsbedrag onvoldoende onderbouwd is en niet betaald zal worden. Desnoods doe je een tegenvoorstel en zeg hierbij dat je het hiermee als afgedaan beschouwt.
@34 Was het maar zo’n feest. Geen incassobureau, maar een advocatenkantoor(tje). Dat hebben we natuurlijk gecheckt (en in de eerste instantie was ik namelijk zo pissig dat ik iedere betrokkene met naam en toenaam had genoemd in het artikel, inclusief linkjes naar linkedinprofielen e.d. – maar die heb ik later weer verwijderd, er zijn goede argumenten tegen ‘het internet als schandpaal’). En daar zijn er echt meer van.
En klik maar door op de linkjes: er is helaas een hoop jurisprudentie waarbij dit soort kantoortjes wél enorme bedragen toegewezen hebben gekregen door de rechter. Ons traject sleept nog steeds, ondanks een hoop correspondentie, een tegenvoorstel, zelfs een bescheiden bedrag dat we hebben overgemaakt – ieder jaar krijgen we nog steeds een brief of we even af willen tikken. “Wij beschouwen dit als afgedaan” werkte in ons geval iig niet.
Fijn: https://www.adformatie.nl/blog/rechter-oordeelt-geen-auteursrecht-op-stockfoto
@36: De uitspraak is in lijn van een arrest van de Hoge Raad in 1991.
Een foto moet het “stempel” van de maker dragen. Het mag eventueel wel op een zelfde soort foto lijken om het auteursrecht te claimen, als het tegelijkertijd maar iets unieks van de maker uitstraalt. Dat was in deze zaak blijkbaar niet aangetoond.