COLUMN, OPINIE - Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen op zijn eigen weblog.
‘De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet’ een spreekwoord dat betekent dat iemand een ander iets verwijt waaraan de verwijter zichzelf ook schuldig maakt.. Daar moest ik aan denken bij een artikel van Ines van Bokhoven bij Opiniez. Daaraan en aan de splinter die je in het oog van de ander ziet terwijl je de balk in je eigen ogen niet opmerkt.
Van Bokhoven gebruikt een tweet van een uitspraak van terrorisme-expert Beatrice de Graaf om haar punt te maken. In een reeks twitterberichten schreef De Graaf het volgende: “maandag heb ik blijkbaar bij @JinekLive geheel radicaalrechts in Nederland diep gekwetst. Ze voelen zich massaal geraakt over een item over de dreiging van extreemrechts in Duitsland, waar AfD geradicaliseerd is (volgens veiligheidsdiensten daar), en mee doet met neonazi’s.” In een tweede bericht gaat Van der Graaf verder: “Alle bekende en onbekende trollen, guurrrechtse “journalisten”, @DDStandaard, @wierduk, @NineForNews hebben onthuld waarmee ze zich identificeren: met de extreem rechtse Duitse onderbuik.”
Van Bokhoven vindt het gebruik van ‘radicaal rechts’ onnodig generaliserend en het wordt vooral gebruikt om: “zich achter te verschuilen.” Ook het gebruik van de woorden ‘diep gekwetst’ bevallen haar niet: “Nou denk ik dat dat wel meevalt, maar stel dat het wel zo was: waarom daar dan zo laatdunkend over doen? Waarom daar de spot mee drijven? … Waarom zo stampen op de emoties van mensen waar je een samenleving mee deelt? Welk nut dient dat, naast jezelf het gevoel geven dat je zo ont-zet-tend veel beter bent – een volslagen misplaatst gevoel, want onderbouw het maar eens overtuigend na dat soort woorden.” Van Bokhoven gaat verder: “De Graafs onderbuik: die van haar is prima, haar scheldpartijen en generalisaties en verwijten zijn de redelijkheid en rationaliteit zelve, en de rest van ons is een soort primaat als wij eens eerlijk zeggen, net als zij, op wie we zo kwaad zijn en waarom.”
Hiermee wordt, zo betoogt Van Bokhoven, onnodige verdeeldheid gezaaid in de samenleving. Daarom stelt ze de vraag: “wat verwachten ze toch? Wat denken ze dat er gebeurt als ze elke dag duidelijk maken zich niet verbonden te voelen met een steeds groter deel van de samenleving waar ook zij deel van uitmaken, net als wij? Waar hopen ze op? Dat we weggaan? Want we zijn hier, we delen die samenleving nu eenmaal met de De Graafjes van deze wereld, hoe onvoorstelbaar ze dat ook vinden – en we gaan nergens heen. We blijven gewoon hier en erger nog: we hebben exact dezelfde rechten en maken er gebruik van.”
Van Bokhoven heeft een punt. Het uitschelden van mensen is niet bevorderlijk voor het gesprek en dus ook niet voor het samen met elkaar leven van mensen die verschillend over zaken denken. Als ik jullie uitscheld dan zal dat jullie bereidheid om verder te lezen niet ten goede komen en is de kans dat mijn boodschap jullie bereikt klein.
Van Bokhoven heeft dus een punt. Alleen helpt ze dat punt vervolgens vakkundig om zeep door precies dat te doen waar ze De Graaf terecht van beschuldigt: “Willen mensen als Beatrice nog wel deel zijn van onze samenleving? Want terwijl zij het recht claimen onze wereld te mogen duiden, deze wereld als eigendom te behandelen, wordt de groep die zich van deze deugpronkers afkeert met de dag groter. Deze deugers moeten uitkijken: straks staan ze zelf buitenspel en het is nog maar de vraag of wij een samenleving willen delen met mensen die niet verder komen dan hun eigen bevooroordeelde, misplaatst verheven onderbuik waarmee ze deze samenleving zo ongelofelijk veel schade toebrachten en zo ontzettend veel kloven groeven.”
Nu, aan het einde van deze Prikker viel me, na de pot en de ketel en de splinter en de balk nog een spreekwoord in: heeft van Bokhoven met dit artikel niet een bok geschoten?
Reacties (16)
Ze heeft helemaal geen punt, want de term ‘radicaal rechts’ is vrij goed gedefinieerd, net als radicaal links. Dat is geen schelden. Het is een definitie waar je partij of groep aan voldoet of niet.
Radicaal rechts wil gewoon niet radicaal rechts genoemd worden omdat ze notoir niet in staat zijn op zichzelf te reflecteren en ze nergens verantwoording voor wensen af te leggen. En het framen als schelden is niets anders dan een rookgordijn.
En het laatste stuk is gewoon een illustratie van dat ze inderdaad radicaal rechts zijn. Het is gewoon een verkapt dreigement. Als deze engnekken aan de macht komen zijn mensen met kritiek hun leven niet zeker.
Door termen als ‘radicaal’ en ‘extreem’ aan te vallen probeert extreemrechts een plek in het midden te veroveren: wij zijn ‘normaal’, kijk maar, we hebben de grootste fractie in het parlement en we zitten in de regering. Trap er niet in, het blijft extreemrechts.
Radicaal rechts is een eufemisme ter vervanging van extreem rechts vanwege de negatieve connotatie daarvan. Zoals altijd krijgt het nieuwe woord vanzelf dezelfde negatieve connotatie als het woord dat het verving. Nu begint extreem rechts te zeiken over radicaal rechts en kunnen we binnenkort iets van absoluut rechts of soortgelijke strekking verwachten en de cyclus opnieuw starten. Zoals Shakespeare ooit schreef: “What’s in a name? That which we call a rose by any other name would smell as sweet”.
Nee, radicaal rechts zijn partijen die beloven (haha) binnen de democratie te blijven, extreem rechts wil de democratie omverwerpen.
Dat is het verschil. Gewoon twee definities.
Ik meen begrepen te hebben dat het iets anders is: raciaal rechts blijft binnen de regels van de wet (maar kan die wel nog gebruiken om de democratische rechtsstaat uit te hollen, zoals dat nu gebeurt), en extreemrechts niet.
Dat doet me trouwens denken aan wat iemand laatst zei over NSC: ze zien er streng op toe dat het slopen van de rechtsstaat gebeurt volgens de geldende regels en de afgesproken procedures.
Ik vind raciaal rechts wel een mooie verwoording van het verwerpelijke gedachtegoed van radicaal en / of extreem rechts. Van binnen de grenzen van de wet blijven is bij deze groep overigens geen sprake.
Het is een herdefinitie van hetzelfde volk met dezelfde ideeën die jouw wijsmaken dat ze iets anders zijn.
Sociaal-wetenschappers maken wel degelijk een betekenisvol onderscheid tussen radicaal-rechts en extreem-rechts.
Extreem-rechts verwerpt de parlementaire democratie en streeft haar doelen na met geweld. Zo worden er in Duitsland met enige regelmaat aanslagen gepleegd en verijdeld op sociaal-democratische politici en migranten.
Twee jaar geleden werd er een samenzwering voor een staatsgreep in de kiem gesmoord van een zekere prins Heinrich de 13e en z’n reactionaire vriendjes. Die wilden het oude Keizerrijk herstellen.
Radicaal-rechts streeft dezelfde volksnationalistische doelen na als extreem-rechts, maar doet dat met parlementaire middelen. Ze is er ook niet op uit de parlementaire democratie af te schaffen of buiten werking te stellen. Wel vinden radicaal-rechtse populisten dat het parlement vaak geen goede afspiegeling is van ‘het volk’ en dus de volkswil niet adequaat vertegenwoordigd (‘nepparlement’).
Dat radicaal-rechtse typetjes vervolgens niet radicaal-rechts genoemd willen worden omdat ze wel aanvoelen dat ze dan alsnog geassocieerd worden met extreem-rechts (aangezien ze vergelijkbare volksnationalistische doelen nastreven), doet aan dat onderscheid niets af natuurlijk.
Het is een herdefinitie van hetzelfde volk met dezelfde ideeën die jou wijsmaken dat ze iets anders zijn.
Dat theoretische onderscheid is in de realiteit niet zo scherp te maken. Hoe beoordeel je bijvoorbeeld verbaal geweld en het bewust inzetten van trollenlegers om critici te intimideren? Wat mij betreft is dat ook geweld. En je kunt een democratische rechtsstaat ook van binnenuit saboteren, tot die niet meer functioneert. Het heeft de VS op de rand van een fascistische machtsovername gebracht. Dat het hopelijk niet zo ver komt lijkt vooral te danken aan het feit dat de fascistenleider daar een volslagen idioot is.
(Ik maak me ook weinig illusies over de geweldloosheid van een groot deel van wat doorgaat voor radicaal rechts. Ze gebruiken geen geweld, zolang ze menen dat het strategisch niet handig is, of omdat ze zelf geen risico willen lopen. Maar het heeft niks te maken met hun ondemocratische en ant-rechtsstatelijke opvattingen.)
Mooi theoretisch betoog maar is mevrouw Faber nu extreem of radicaal rechts als ze het parlement buiten spel zet voor de verwezenlijking van haar plan?
Inderdaad heeft ze helemaal geen punt. De reactie van De Graaf is uitermate beschaafd, vergeleken met wat ze over zich heen heeft gekregen van het extreemrechtse gajes. Het gajes dat zich niet distantieert van de onophoudelijke schofterigheid van de eigen soort, maar begint te janken over ‘verdeeldheid zaaien’ als iemand er een keer op reageert.
De pot verwijt de ketel is zo ongeveer de standaard modus operandi van extreemrechts. Zij eisen voor zichzelf onbeperkte rechten en vrijheden op die ze anderen juist ontzeggen. Ofwel: ze claimen privileges, grondrechten zelfs, alleen voor de eigen groep. Zij mogen schofferen en dreigen zoveel ze willen, en wie daar tegenin gaat moet zijn bek houden. Dat ze op deze manier anderen manipuleren en intimideren is wat mij betreft al genoeg om ze radicaal of extreem te noemen.
Beste Joost,
Ja, begrippen zijn duidelijk gedefinieerd. En als het begrip van toepassing is, dan mag het gebruikt worden. Dat hoeft niet vergezeld te gaan van woorden als ’trollen’ ‘guurrechts’ en ook niet van woorden als ‘deugpronkers’, ‘deugers’ en het door u gebruikte ‘engnekken’. dergelijke woorden maken een gesprek tussen mensen met verschillende wereldbeelden lastig tot onmogelijk. Zonder gesprek wordt de redelijkheid vermalen en eindigen we in extremen met een grote kans op geweld.
Het is ninefornews, niet ninifornews.
Dank voor je opmerkzaamheid. Ik heb dat nu aangepast, maar het kan ook best zijn dat dit een directe copy-paste uit de tweets van De Graaf is.
Dat valt echter niet meer na te gaan nu ze haar account heeft opgeheven.
Nog een slordigheidje, in de tweede alinea staat een keer ‘Van der Graaf’ in plaats van ‘De Graaf’.