Albanië revisited

Veertig jaar geleden bezocht ik Albanië. De volledig door het staatstoerismebureau geregisseerde reis ging langs alle hoogtepunten van de toenmalige communistische heilstaat. Over het totalitaire karakter van de samenleving en het gruwelijke lot van minderheden en dissidenten werd uiteraard niet gesproken. Dit jaar was ik er opnieuw voor een heel ander soort reis. Het land is onherkenbaar veranderd. In het NCRV-televisieprogramma Voor de leeuwen gaan MBO-studenten op stage in een onbekend land. In de uitzending van 15 juli zagen we Max als aspirant treinmachinist aan het werk in Albanië. De spoorwegen, ooit de trots van dictator Hoxha, beschikken nog over vier treinen. Het materieel is hopeloos ouderwets, er zijn voortdurend storingen en de ritten duren eindeloos. Max' eerste stagedag begint met koffie en raki. De beelden van het armste en slechtst onderhouden spoorwegnet in Europa zijn tekenend voor de huidige stand van zaken in het land dat in juni de status van kandidaat-lid van de EU verwierf. Alle collectieve voorzieningen zijn in Albanië na de omwenteling in 1991 volledig afgebroken. De haat tegen het collectivisme van de communistische dictatuur was zo groot dat alle staatsbedrijven in de industrie en de landbouw en alle voorzieningen op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg van het oude regime zijn vernietigd. Met als gevolg dat in de afgelopen jaren alles opnieuw moest worden opgebouwd, nu door private bedrijven en met veel hulp uit het buitenland. Zo was Artsen Zonder Grenzen in de jaren negentig in het land actief om basisvoorzieningen in de gezondheidszorg te herstellen. Nu vind je in Tirana op elke straathoek een nieuwe, moderne apotheek met het complete assortiment van de Europese farmaceutische industrie. Alleen het aantal cafés is er nog groter.

Door: Foto: foto van de auteur
Foto: Kort - illustratie Sargasso

Kort | neonicotinoïden en de mens

De bijen hebben er last van. En nu ook de weidevogels, want die eten de insecten die met de bespoten gewassen in aanraking komen. Neonicotinoïden brengen ernstige schade toe.
Maar als dat daar in de voedselketen effect heeft, waarom dan niet aan het einde, bij de mens.
Niet noodzakelijk met dodelijke gevolgen, maar dan toch zeker wel met negatieve effecten.

Studies richten zich tot nu toe steeds op losse ketens (hoeveel zit er in het water OF hoeveel zit er op het voedsel). De samenstelling van meerdere verschillende neonicotinoïden en meerdere kanalen van inname (lucht, water, groente, brood, vlees, onkruidbestrijding bij de buren, etc…) kunnen een heel ander beeld geven.

Geldt hier niet het voorzorgsprincipe en moet er zo snel mogelijk gewerkt worden aan een verbod?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update juni 2014

DATA - Hier weer uw maandelijkse update van de thermometer die we in de wereld hebben gestoken. Afgezien van het feit dat juli de veertiende maand op rij dat het in Nederland warmer is dan het gemiddelde van de 20ste eeuw. En juli was de op zeven na warmste maand sinds 1901 in Nederland (op vijf na warmste juli-maand).

wereldtemp_201406_475

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van UAH MSU, RSS MSU, GISS, Hadcrut4, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: Nicola Jones (cc)

Liberale energievisie schiet zich in eigen voet met klimaatscepsis

OPINIE - De Teldersstichting laat het afweten op het gebied van klimaatverandering. Hierdoor ondermijnt de liberale denktank de mogelijkheid steun te krijgen voor de onderdelen van zijn visie die wél hout snijden.

Begin juli verscheen geschrift no. 121 Zeker van Energie van de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD.

Een onversneden liberale visie op energie wordt in het politieke landschap node gemist. Het rapport bevat een aantal behartenswaardige ideeën, die echter stevig worden ondermijnd door een volstrekt onnodige flirt met ‘klimaatscepsis’. Zo zou er nog veel onduidelijk zijn over het aandeel van de mens in de opwarming van de aarde, zou het de vraag zijn of de huidige opwarming uniek is, en of er niet alternatieve verklaringen ‘naast de broeikastheorie’ mogelijk zijn.

Binnen de klimaatwetenschap is het beeld echter helder, en luidt kort en plat samengevat: de huidige opwarming is uniek qua hoogte en snelheid, de mens heeft het gedaan door heel veel broeikasgassen aan de atmosfeer toe te voegen. Mogelijke alternatieve oorzaken zijn inmiddels vrijwel volledig uit te sluiten.

Maar kennelijk baseert het wetenschappelijk bureau van de VVD zich niet op de wetenschap, maar liever op een sceptische journalist (Marcel Crok, als doorgeefluik van Amerikaanse twijfelmateriaal als eerder gewogen en te licht bevonden) en de libertaire sceptische blogger Hans Labohm. Dan is het niet verwonderlijk dat het liberale energierapport een typisch ‘sceptisch’, onwetenschappelijk frame hanteert zodra het over klimaat gaat. Hoe zo’n frame ontstaat en effect kan hebben beschrijf ik in De Twijfelbrigade.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Martha de Jong-Lantink (cc)

Bestaan er lokale ontgasverboden in de provincie Utrecht?

In tegenstelling tot wat de Gemeente Utrecht beweert, lijkt er binnen haar grenzen geen sprake te zijn van een ontgasverbod.

De afgelopen anderhalf jaar heb ik me verdiept in het dossier ontgassen door de binnenvaart. Vandaag een lezersvraag van drie maanden geleden en een inkijkje in de wijze waarop ambtenaren van de gemeente Utrecht hun wethouders informeren. Het antwoord komt pas nu, omdat dit een dossier is waar je soms lang moet wachten op antwoord van de overheid. Het record staat op naam van de gemeente Rotterdam die precies 365 dagen nodig had om vragen van GroenLinks te beantwoorden.

De vraag van de lezer was: Klopt het dat er een lokaal ontgasverbod is in Nigtevecht, behorende tot de gemeente Stichtse Vecht, en dat Rijkswaterstaat dat handhaaft? De lezer in kwestie was van plan om een huis te kopen in Nigtevegt (gelegen langs het Amsterdam-Rijnkanaal, een rijksvaarweg). De lezer had van buurtbewoners te horen gekregen dat er in Nigtevecht niet ontgast mag worden. Alleen klopt dat ook? Duurzaam Nigtevegt wist van niks.

Ongeveer tegelijkertijd vroeg ik wethouder Van Hooijdonk (GroenLinks) van de gemeente Utrecht via Twitter of de gemeente Utrecht ook last had van emissies door ontgassen. Ze antwoordde vrij snel (en met trots op het ambtelijk apparaat) dat Utrecht geen plaatsen voor stilliggend ontgassen heeft aangewezen, dat ontgassen binnen de bebouwde kom verboden is en dat Rijkswaterstaat handhaaft op het Amsterdam-Rijnkanaal.

De regelgeving

Foto: Asian Development Bank (cc)

De Teldersstichting en het klimaat

ANALYSE - De Teldersstichting (en daarmee de VVD) schaart zich tegenwoordig actief in het ‘klimaatsceptische’ kamp.

Twee weken geleden bracht de Teldersstichting, het wetenschappelijke bureau van de VVD, een onderzoek uit over de toekomst van Energie.

Omdat in dit onderzoek ook klimaat een rol speelt, waren wij extra geïnteresseerd. Zeker nadat de Correspondent beschreef hoe problematisch de benadering was.

De Teldersstichting was zo aardig om ons een recensie-exemplaar te sturen.

Vooraf is het misschien goed om de Teldersstichting zelf even te quoten:

De stichting heeft ten doel om op wetenschappelijk verantwoorde wijze, vraagstukken van maatschappelijk belang […] te onderzoeken met liberale beginselen als uitgangspunt […]

Onthoudt u goed het ‘op wetenschappelijk verantwoorde wijze‘.

De reden dat klimaatverandering een plek krijgt in een rapport over energie wordt vanuit liberaal perspectief verklaard. Het uitgangspunt is dat de overheid geen invloed op de markt hoort te hebben, tenzij er een hele goede reden voor dergelijke bemoeienis bestaat.

Marktfalen is, vanuit liberaal perspectief, één zo´n reden. Opwarming van de aarde zou namelijk heel veel schade kunnen toebrengen. De werking van de huidige markt houdt echter geen rekening met deze toekomstige schade. En dus mag de overheid een sturende rol krijgen om deze tekortkoming van de markt op te vangen.

Grote oliemaatschappijen denken niet dat overheden echt iets doen aan klimaatverandering en dat hun investeringen veilig zijn

Grote oliemaatschappijen denken niet dat overheden echt iets doen aan klimaatverandering en dat hun investeringen veilig zijn. Oftewel, de opwarming zal niet onder de 2 graden blijven omdat alle fossiele brandstoffen opgebruikt worden en niemand, ook de oliemaatschappijen, echt stappen ter beperking CO2 zullen zetten.
Fijn vooruitzicht.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende