ELDERS - In de VS is met de ‘sequester’ zojuist de volgende zware bezuinigingsronde begonnen. Goed idee of niet? En wat heeft de Nederlandse pers hierover te melden?
Het grote nieuws van de afgelopen week uit de VS is de zogenaamde sequester, ofwel een groot pakket aan automatische bezuinigingen om het Amerikaanse begrotingstekort onder controle te brengen. Geschatte gevolgen: ruim een half procent minder economische groei en driekwart miljoen minder banen.
Dankzij Obama’s bezuinigingsmaatregelen daalt het Amerikaanse begrotingstekort echter al sinds 2009. Bovendien betaalt de Amerikaanse overheid al vanaf 2010 een negatieve reële rente op haar schuldpapier. Gemeten in reële goederen en diensten, levert geld lenen dus geld op, in plaats van dat het geld kost. Zodoende bestaat er geen enkele zinnige reden om middenin een economische depressie nóg meer drastische bezuinigingen af te kondigen.
Om te achterhalen waarom de sequester er toch is gekomen, moeten we terug naar de zomer van 2011. Toendertijd weigerde het door de Republikeinen gedomineerde Huis van Afgevaardigden de extra staatsleningen goed te keuren die noodzakelijk waren om de begroting te bekostigen die het eerder zelf nog had aangenomen. Het gevolg van deze kunstmatige crisis was dat er een reëel gevaar ontstond dat de Amerikaanse overheid binnenkort niet meer aan haar betalingsverplichtingen zou kunnen voldoen. Dit zou ongetwijfeld desastreuze gevolgen hebben gehad voor zowel de Amerikaanse als de totale wereldeconomie.
Het gevaar van een Amerikaans bankroet werd uiteindelijk mede afgewend door de sequester: indien op termijn geen overeenstemming tussen Republikeinen en Democraten zou worden bereikt over het verder terugdringen van het begrotingstekort, zou een serie automatische bezuinigingen in werking treden op zowel de militaire uitgaven als de discretionary spending, dat wil zeggen: kostenposten variërend van voedsel- en transportveiligheid tot wetenschappelijk onderzoek en de geestelijke gezondheidszorg.
Tenzij er toch nog een soort verlaat compromis wordt gesloten, zullen zodoende met ingang van 1 maart miljoenen Amerikanen worden geconfronteerd met de onaangename (en onnodige) gevolgen van de sequester. En zo komt onvermijdelijk de schuldvraag naar voren: ‘Wie heeft het gedaan?’ En met zo’n onderwerp weten politiek verslaggevers – ook in Nederland – wel raad.
Zo verscheen afgelopen vrijdag een artikel op de website van het NRC waarin correspondent Guus Valk beweerde dat niet alleen de Republikeinen, maar ook Obama aanstuurde op het daadwerkelijk ingaan van de sequester. Obama zou hierdoor immers ‘oppositie kunnen voeren’ vanuit het Witte Huis en dat zou hem maar al te goed uitkomen. ‘[B]eide partijen hebben nu weinig belang bij een compromis,’ was dan ook de uiteindelijke inschatting.
Oh sweet memories! Eén van de allereerste dingen die ik afleerde toen ik zelf aan de overzijde van de oceaan woonde was het lezen van Nederlandse nieuwsberichten over de Amerikaanse politiek. In het gunstigste geval zijn ze misleidend, in het ergste geval feitelijk onjuist. En dat iedere keer opnieuw! Ook Guus Valk en het NRC stellen in dit opzicht niet teleur. Want wat gebeurde er nu echt, tijdens de allerlaatste onderhandelingen voordat de sequester inging?
Obama stelde zich voortdurend op het standpunt dat het begrotingstekort zou moeten worden teruggebracht door een combinatie van bezuinigingen en belastingverhogingen. Zijn Republikeinse tegenspelers daarentegen, wezen iedere belastingverhoging categorisch af. Republikeinen in de Senaat hielpen dan ook een compromisvoorstel om zeep waarin de extra belastinginkomsten zouden worden opgebracht door het dichten van enkele gaten in de bestaande belastingwetgeving (die vooralsnog vooral ten goede komen aan mensen die meer dan vijf miljoen dollar per jaar verdienen). Aanvoerder van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, John Boehner, was alleen bereid tot een ‘compromis’ dat uitsluitend uit bezuinigingsmaatregelen zou bestaan. Extra belastinginkomsten, hoe weinig ook, waren wat hem betreft volstrekt onbespreekbaar. Kortom: de enige partij die volstrekt niet bewoog was de Republikeinse.
Ofwel: both sides do it, nu ook in Nederland!
Afbeelding: Congressional Budget Office/Wikipedia
Reacties (7)
Het zou overheden verboden moeten worden om geld te lenen.
Je ziet wereldwijd wat er van komt: besteden en lenen is makkelijk totdat de wal het schip keert.
@0, Ik volg nu twee jaar het blog van Paul Krugman, en van tijd tot tijd komt het thema terug. Je hebt twee partijen nodig om tot een compromis te komen, en in dit geval is er een die echt niet in staat is te bewegen (en dus geen compromis mogelijk te maken), de Republikeinen.
Krugman (en ook anderen) hoor ik wel steeds vaker voorzichtig optimistische geluiden maken dat de GOP zichzelf met deze houding onmogelijk maken. Gezien de demografische ontwikkeling in de VS als verongelijkte wittemannenpartij zal de partij binnenkort toch het onderspit zal gaan delven.
Daartegenover staat weer de vaak verbluffend agressieve en vijandelijke houding die politici in Amerika, met name weer van de Republikeinen, aannemen tegen wetenschap in het algemeen en feiten in het bijzonder. Daar lees je in de Nederlandse pers zo goed als niets over, terwijl hier de gure wind ook aan het opsteken is.
@2: Getuige het nieuws van vanmorgen op RTL en NOS is Nederland op het moment in de waan van dieren die het kruis ruiken van een documentairemaker en yogawedstrijden.
Het is een trieste dag.
De NOS-berichtgeving hierover was verschrikkelijk. “Oh, dus het valt eigenlijk wel mee” wisten ze met een misleidend plaatje te illustreren (ik geloof bezuinigingen ten opzichte van het BNP ofzo.)
Om vervolgens de houding van de Republikeinen toe te lichten, die wilden namelijk niet dat de belastingen nog meer verhoogd werden. (Nadruk van de NOS-redacteur, niet van mij!) Gewoon met droge ogen en geen greintje nuance. Bah!
Uitstekend stuk. Duidelijke uitleg over wat die ‘sequester’ nou inhoudt, in weinig zinnen ook nog, en je durft – helder beargumenteerd – stelling te nemen.
Als ik NRC-Next was, dan wist ik het wel.
Het probleem is dat Obama zich heeft laten verleiden mee te gaan in de gedachte dat de Amerikaanse overheid een schuldprobleem heeft. Letterlijk heeft hij ook zelf gezegd “we ran out of money”. Als je weet hoe het Amerikaanse monetaire systeem in elkaar zit weet je dat dat onjuist is. De echte beperking is inflatie, niet solvabiliteit. De Amerikaanse overheid kan niet failliet gaan, tenzij ze daar vrijwillig zelf voor kiest. Maar door wel mee te gaan in die gedachte, in dat frame van de republikeinen te stappen, heeft hij feitelijk de discussie al verloren. Want iedereen is doodsbang gemaakt voor die schulden. En dan gaat de discussie niet meer over hoe je de economie weer kan laten groeien of waar je mee aan de slag gaat in je beleid, maar alleen nog maar over hoe je die schulden kwijt raakt.
Zie ook
http://www.huffingtonpost.com/les-leopold/financial-crisis-austerity_b_2784795.html?view=print&comm_ref=false
Eigenlijk zie je dat in Europa ook, waar de discussie alleen maar gaat over percentages begrotingstekort, nergens over werk, groei of welvaart.
Ter aanvulling een citaat uit de Trouw van gisteren:
Maar goed, in dit artikel wordt tenminste nog gezegd dat de Republikeinen uitsluitend hard willen bezuinigingen op de overheidsuitgaven, terwijl Obama ook de belastingen wil verhogen. Vergeleken met het NRC is dat al een hele verbetering.