OPINIE - Gebrek aan openbaarheid hindert democratische besluitvorming.
De Europese Commissie wil het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup niet verbieden. Er is al jaren een strijd gaande tussen milieubeschermers en de nationale en Europese overheid die de producent, het Amerikaanse bedrijf Monsanto, en de traditionele landbouw blijft beschermen. De beslissing over toelating van het middel is al enkele malen uitgesteld. Nu dreigt de tijdelijke vergunning die eind 2017 afloopt met tien jaar verlengd te worden.
De Europese Commissie kan de voortdurende twijfels over de veiligheid van glyfosaat, het omstreden gif in Roundup, niet wegnemen vanwege de geheimzinnigheid over het onderzoek dat aan de beslissing over toelating van het middel ten grondslag ligt. De EFSA, de Europese organisatie voor voedselveiligheid heeft voor de Commissie glyfosaat onderzocht en komt tot de conclusie dat er niks mis is met het middel. Daarbij baseert men zich onder meer op niet openbaar, zeer omstreden onderzoek dat in opdracht van het bedrijf zelf is uitgevoerd.
Sociaaldemocraten in het Europese Parlement zijn geschokt over het besluit van de Commissie, enkele liberalen hebben vragen gesteld. De fractie van de Groenen in het Europese Parlement heeft een rechtszaak aangespannen bij de Europese Hof van Justitie om openbaarheid af te dwingen.
Het IARC, een internationaal instituut voor kankeronderzoek dat verbonden is aan wereldgezondheidsorganisatie WHO, concludeerde eerder dat glyfosaat waarschijnlijk kankerverwekkend is. De EFSA wijkt hier nu van af zonder dat dit door parlementariërs kan worden gecontroleerd. Dat is in strijd met het Verdrag van Aarhus dat toegang tot informatie over milieuaangelegenheden garandeert. “Na een jaar lang meerdere pogingen gedaan te hebben om alle relevante informatie boven tafel te krijgen, proberen we het nu via de rechter,” zegt Bas Eickhout, Europarlementariër voor GroenLinks.
De EFSA zegt dat het onderzoek niet openbaar gemaakt kan worden omdat het bedrijfsgevoelige informatie bevat. Hier zit de kern van het probleem. Het particuliere bedrijfsbelang van Monsanto krijgt in de EU voorrang boven het publieke belang bij besluiten die de gezondheid van alle Europese burgers raken. Dit gaat veel verder dan het dispuut over een onkruidverdelgingsmiddel. Dit gaat over de vraag of het publieke belang bij die overheid in goede handen is. Het gaat uiteindelijk over vertrouwen in de overheid en de democratische instituties. Burgers moeten er op kunnen vertrouwen dat hun vertegenwoordigers alle informatie krijgen om namens hen een beslissing te nemen die in het algemeen belang is. Zij moeten op z’n minst een afweging kunnen maken tussen alle strijdige belangen om een keuze te kunnen maken. Dat sommigen van hen bij die beslissing bedrijfsbelangen uiteindelijk het grootste gewicht toekennen is bekend. Veel kwalijker is het als dit blind gebeurt omdat een deel van de nodige informatie als ‘bedrijfsgeheim’ wordt achtergehouden.
Bedrijven die met hun producten invloed hebben op de gezondheid en veiligheid van burgers, en dat betreft een flink deel van het bedrijfsleven met vele machtige multinationals, zouden geen geheimen mogen hebben voor volksvertegenwoordigers. Het wordt tijd om de openbaarheidswetgeving op nationaal en Europees niveau vergaand uit te breiden. Politici die het gebrek aan openbaarheid en de voortdurende geheimzinnigheid blijven verdedigen kunnen moeilijk aannemelijk maken dat zij het publieke belang inzake gezondheid en veiligheid adequaat kunnen verdedigen.
Overgenomen van Free Flow of Information.
Reacties (19)
+ veel
Complete bullshit. Voor onderzoek naar de veiligheid van een substantie zijn helemaal geen bedrijfsgevoelige gegevens nodig.
Hier is slechts sprake van een stel graaiers die proberen de laatste cent uit de verkoop van Roundup te knijpen met complete minachting voor de volksgezondheid (en dan hebben we het nog niet over de agressieve en massale ontbossing en onteigening van inheemse volkeren t.b.v. Roundup landbouw). En dat terwijl ze al meer geld hebben dan ze kunnen uitgeven. Het is een ziekte.
Inderdaad. Je zou zo ver kunnen gaan dat ‘geheime’ middelen uberhaupt geen toegang mogen krijgen tot de markt, zodat iedereen kan controleren wat de gevolgen zijn van een of ander product.
@2: Monsanto streeft naar een wereldvoedselmonopoly en gaat daarbij letterlijk over lijken. Als de duvel bestaat, is dit zijn winkel.
@3: Inderdaad, het is zo simpel. Niet openbaar? Dan ook niet in de winkel.
Als de EC iets kan doen om het vertrouwen van een steeds meer eurosceptisch wordende bevolking een boost te geven, is het op dit terrein. Zoals de zaken er nu voor staan riekt het naar corruptie.
Zit(ten de bezige bijen van) Bayer er misschien achter?
Lang leve de lobbycratie! De EU heeft duidelijk weer het beste voor met de burgers.
En dan hebben we het nog niet over de corruptie en omkoping van lokale overheden en de mafiose intimidatietaktieken om lokale boeren in een web van patenten en vendor lock-in te strikken. Het enige verschil met een drugskartel is het feit dat ze nog net geen cocaïne verhandelen of mensen ophangen aan viaducten.
En het vervelende is dat boycotten moeilijk is, omdat met name de maïs en de soja in ontraceerbare pool van diervoeder en basisbestanddelen terecht komt om vervolgens ongezien op je tafel te verschijnen. In je chocoladepasta, in je carbonaadje, in je ontbijtgranen.
@6: Ik las ergens dat kennelijk bepaalde boeren aangeklaagd zijn en tot enorme proceskosten gedwongen worden die defacto neerkomen op het mensen ophangen aan viaducten (hier doen ze het enkel “vrijwillig”)
@2
Dat lijkt mij uitermate onwaarschijnlijk. Glyfosaat (Roundup is een merknaam, maak je reclame?) is patentvrij en goedkoop op de markt. Aan glyfosaat zelf zal wel wat verdiend worden, maar je dient dieper te kijken.
@6
Als het goed is ligt er geen rotzooi in de natuurwinkels. Karbonaadjes kunnen in het geheel vermeden worden.
Maar ga naar een willekeurig winkelcentrum en dan zie je dat het de gemiddelde consument geen barst interesseert.
@8: Correctie: de laatste cent knijpen uit de verkoop van gepantenteerde transgene gewassen met glypfosaatresistentie.
N.B. Deze comment werd gesponsord door Roundup™ /s
@9: Zij die zonder supermarktinkopen leeft werpe de eerste steen.
Hier had dan wel even bij mogen staan bij welke concentratie dit een probleem voor mensen wordt. Als de normen nu zo streng zijn dat je daar altijd ver onder blijft, is er eigenlijk geen serieus probleem.
Bij artikelen zoals bovenstaande bekruipt mij het gevoel dat het niet zozeer gaat om de volksgezondheid (die hier misschien wel helemaal niet in het geding is) maar om een hetze tegen een bedrijf dat geld verdient, in het kader van “kapitalisme is vies”.
@11: hier is niet zomaar sprake van een ‘bedrijf dat geld verdient’, maar van een ‘bedrijf dat geld verdient ten koste van milieu en gezondheid’. Natuurlijk, er zijn meer bedrijven die op die manier zaken doen, maar Monsanto doet het op z’n ongelooflijk wereldwijde schaal door alle lagen heen, dat het gerust kwaadaardig genoemd kan worden.
@12: Sorry, maar ik vind het echt onredelijk om Monsanto voor een criminele organisatie te verslijten. Ze maken een nuttig product dat op grote schaal wordt gebruikt in het kader van de voedselproductie. Glyfosaat is voor mensen trouwens nauwelijks giftig: om eraan dood te gaan moet je een beker ineens innemen. Wil je glyfosaat verbieden dan moet je weten wat de alternatieven doen. Dat perspectief mis ik hier.
@11: ‘….hetze tegen een bedrijf dat geld verdient’. Het is bedoeld als aanklacht tegen een bedrijf dat informatie achterhoudt die van groot publiek belang is en die voor volksvertegenwoordigers onmisbaar is om goede besluiten te kunnen nemen.
@13: ‘…nauwelijks giftig’. Bron?
Dat geldt voor de meeste schadelijke stoffen die niet goedgekeurd zijn door de EU. En dan zijn er nog de stoffen die je levensduur gemiddeld met een jaar of tien verkorten. Dit is wel het meest Dunning-Kruegerachtige argument vóór glyfosaat dat ik ooit gehoord heb.
@11: “Hier had dan wel even bij mogen staan bij welke concentratie”
Zeker niet zoveel kaas gegeten van carcinogenese?
@16: Ik neem aan dat je denkt dat je met deze ongefundeerde verdachtmaking punten scoort? Het leven is een mijnenveld van straling en kankerverwekkende stoffen, maar het menselijk lichaam is uitgerust met een flink arsenaal tegenmaatregelen. Daarom worden we ook zo oud. Wat aantoonbaar kankerverwekkend is voor een muis is dat niet per se voor een mens. Bij glyfosaat speelt dat ook.
@13
Zoek zelf maar naar de LD50. Ik ga niet alles voorkauwen. Tip: zoek ook die van keukenzout.
@17: je snapt het niet. Kankerverwekkend is iets dat voor kanker kan zorgen.
@17
Godallemachtig weer. Zo ontzettend fout op semantisch en toxicologisch vlak.