Overzicht

Sjors van Beek

69 Artikelen
1 Waanlinks
780 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Dave H (cc)

Nederlandse overheid exporteert steeds meer mediwiet

, door en

NIEUWS - De export van medicinale wiet is flink toegenomen de laatste jaren. Is het einde in zicht, of kunnen we meer groei verwachten?

De Nederlandse overheid exporteerde de laatste jaren ruim honderd kilo medicinale cannabis. Sinds 2006 hebben met name Italië, Finland en Duitsland grote hoeveelheden medicinale cannabis afgenomen. Dat blijkt uit gegevens die Sargasso via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) heeft verkregen. Cannabis wordt als medicijn voorgeschreven aan patiënten van bijvoorbeeld MS, Gilles de la Tourette, glaucoom, anorexia en terminale kanker.

Het meeste van de export ging naar Italië, ruim 56 kilo. Finland volgt op de voet met 51 kilo, en Duitsland is met name de laatste jaren aan het opkomen. In totaal namen één Duitse apotheek en twee Duitse groothandels bijna zestien kilo af sinds 2006, waarvan ruim tien kilo in 2012. In Italië gaat het om één groothandel en tien apotheken. In Finland namen één groothandel en twee apotheken medicinale cannabis af: één apotheek in Turku nam 39 kilo af sinds 2006.

Het is opmerkelijk dat de export zo gestegen is, want in 2005 (pdf) draaide het Bureau Medicinale Cannabis (BMC), het overheidsbureau dat onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) valt en de im- en export van mediwiet regelt, nog niet kostendekkend. Sindsdien is zowel de binnenlandse verkoop als de export flink gestegen, waardoor de inkomsten uit de verkoop van mediwiet nu wel de uitgaven matchen. De omzet van BMC is voor 2013 op twee miljoen euro geschat.  Het bureau wil dat de export verder stijgt: ‘Was het maar veel meer,’ zegt het hoofd van BMC, ‘wij zijn de enigen die het kunnen leveren.’

Foto: Ralf Schulze (cc)

Gemeente Texel ontheft elf leidinggevenden uit functie

, door

NIEUWS - Een ongeëvenaarde ambtelijke operatie op Texel: de gemeente vervangt de complete top van het ambtelijke apparaat. Alle zittende leidinggevenden worden per 1 maart ‘uit hun functie ontheven’ en kunnen omzien naar ander werk.

Als de grootscheepse reorganisatie is afgerond, blijven er zeven topambtenaren over: de gemeentesecretaris en zes managers.  Enkele jaren geleden had het Waddeneiland nog twintig chefs, op dit moment zijn er nog veertien in functie.

Gemeentelijk woordvoerster Linda Dinkelman: ‘De operatie is opgedragen door de gemeenteraad die een slanker ambtenaren-apparaat wil. Momenteel hebben we vier afdelingshoofden en daaronder tien teamleiders. In de nieuwe structuur verdwijnt er één managementlaag en blijven er dus zes managers over’.

De leidinggevenden die uit hun functie worden ontheven (Dinkelman: ‘Dus niet ontslagen!’) worden op basis van het sociaal statuut twee jaar lang begeleid naar een andere baan. Dat kan intern zijn, op een andere plek binnen de gemeente, of extern. In die periode worden ze doorbetaald, en ondersteund door coaches.

Onlangs is er intern al een sollicitatieronde geweest waarbij de zittende chefs konden kiezen voor de nieuw te creëren managementfuncties. Twee teamleiders zijn inmiddels benoemd in zo’n nieuwe functie. Van de vier afdelingshoofden was er één interim, dat contract is inmiddels ook beëindigd. Door dit alles betreft de banencarroussel nu nog elf personen: drie afdelingshoofden en acht teamleiders.

Foto: Daniel ............ (cc)

Een podium voor monsters

, door

OPINIE - Welke journalist zou een interview weigeren met zedenmisdadiger Robert M., hoofdpersoon in de Hofnarretjes-affaire?  En welke journalist zou dat gesprek gewoon aangaan en er over publiceren, ongeacht de misselijkmakende aard van de delicten?

Een interessant dilemma, zowel vanuit journalistiek oogpunt als vanuit consumentenhoek. Want de vraag kan ook zijn: wie zou een blad kopen met daarin een interview met het Monster van Riga?

In De Balie in Amsterdam werd gisteravond gediscussieerd over dit soort morele vraagstukken in de misdaadjournalistiek. Het waren niet de minste journalisten die hun visie gaven. Jort Kelder, voormalig hoofdredacteur van Quote; Auke Kok, schrijver van onder meer Holleeder -de jonge jaren; Gerlof Leistra, misdaadverslaggever van Elsevier; en Özkan Akyol, auteur van Eus, over zijn jaren als crimineel.

Gesprekleidster Catharina Rinzema liet er geen misverstand over bestaan: in haar vragen zat een ondertoon van afkeuring. Hoe haal je het in je hoofd om als auteur (Akyol) een slaatje te slaan uit je eigen misdaden? Akyol bleef rustig. ‘Ik ben veroordeeld door de rechter, ik heb mijn straf uitgezeten. Wat wil je nu van me? Dat ik hier nóg een keer word berecht?’

En natuurlijk ging het al snel over Willem Holleeder. Uit de bocht gevlogen kwajongen uit de Jordaan? Of een kille, gewetenloze beroepsmisdadiger die de ontvoerde Freddy Heineken en zijn chauffeur ‘drie weken lang op middeleeuwse wijze vastketende in een hokkie in het Westelijk Havengebied?’ (dixit de ook aanwezige Kees Sietsma, leider van het rechercheteam dat de ontvoering oploste).

Foto: Alexander Bolotnov (cc)

Wet openbaarheid van bestuur? Dat is straatvechten!

, door

OPINIE - Wie documenten wil krijgen van de overheid, moet bereid zijn om daarvoor te knokken. De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) werkt niet in de praktijk, maar de Raad van State ziet geen enkel probleem.

De Raad van State vindt het onnodig dat de Wob (Wet openbaarheid van bestuur) volledig op de schop gaat. De problemen die er zijn rond de Wob hebben te maken met de uitvoering van de wet, niet met de aard ervan, vindt het adviescollege in een deze week uitgebracht advies.

Een zeer discutabel standpunt. ‘Wobben’ is onder de huidige wetgeving een uitermate frustrerende bezigheid. Sargasso heeft tal van Wob-procedures lopen. De – bewust opgeworpen – hindernissen die daarbij opdoemen zijn eindeloos en soms hemeltergend. Een korte bloemlezing uit de Wob-praktijk anno 2012.

In een kleine gemeente in het noorden des lands heeft Sargasso documenten opgevraagd rond het ontslag van enkele ambtenaren en schimmige zaken rond de gemeentelijke begroting. Het gaat om besluitenlijsten van B&W, notulen, adviezen van accountants, brieven en dergelijke. Voor het zoeken in het gemeentelijke archief brengt de gemeente legeskosten in rekening: 18,60 euro per kwartier. En dat loopt op: Sargasso krijgt drie nota’s van in totaal €2752,80. Om die aan te vechten moet apart worden geprocedeerd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Van Wob-kastje naar Wob-muur

, door

Een vrouw moet een parkeerboete betalen en dat kost de gemeente Aalsmeer uiteindelijk ruim 1450 euro. En dat is maar goed ook.

Een interessant vonnis deze week van het Gerechtshof in Amsterdam (LJN: BX0725). Overheden en bestuursorganen kunnen niet eindeloos en ongestraft Wob-verzoeken doorsturen, letterlijk ten koste van de verzoeker. Er rust een plicht op het orgaan waar het verzoek is ingediend om zèlf de benodigde documenten te verzamelen bij andere diensten of organen.

Dat is al geregeld in de Wob, maar in de praktijk wordt daar regelmatig de hand mee gelicht. Zo ook in het geval van een parkeerboete in Aalsmeer. De dame in kwestie vroeg aan de officier van Justitie met een beroep op de Wob om de onderliggende stukken rond het lokale parkeerschijfbeleid. De officier stuurde het verzoek door aan de afdeling Regionale Incasso en Opsporing van de politie Amsterdam-Amstelland. Die zond het weer verder naar de dienst Stadstoezicht van de gemeente Amsterdam, die het weer naar de gemeente Aalsmeer stuurde met het verzoek de gevraagde stukken aan verzoekster te geven.

Aalsmeer deed dat, maar sloot tevens een nota in à € 32,75 voor legeskosten (half uur ambtelijk werk, kosten microfiches en kopiëerkosten).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwe wet is ramp voor transparantie

, door

De nieuwe ‘Wet aanpassing Wob’ wordt een ramp voor journalisten en burgers op zoek naar transparantie. Er zitten een aantal venijnige veranderingen in die effectieve democratische controle nagenoeg onmogelijk maken.

De nieuwe wet wordt gepresenteerd onder het mom van aanpakken van misbruik van de Wob. Inderdaad zijn er (commerciële) partijen die ambtenaren via de Wob aan het werk zetten om er zelf (vooral financieel) beter van worden. Ze mikken op incasseren van de dwangsom, of ze willen grote datasets voor commerciële toepassingen. Daarnaast is er de categorie verzoekers die een overheidsorgaan bewust wil frustreren door het met onredelijk veel werk op te zadelen.

Maar de nieuwe wet is niet het juiste antwoord. Het zal ‘misbruik’ blokkeren, maar en passant alle overige informatievragers op onoverbrugbare afstand zetten. Het wordt namelijk aan de overheid gelaten om te beslissen of een verzoek is gericht op het verkrijgen van informatie (en dus valide is), of dat het andere doelen dient (en dus terzijde gelegd kan worden).

Daarnaast is het voortaan ook aan het bestuursorgaan om te beslissen of de ambtelijke capaciteit die nodig is om informatie te verzamelen en te verstrekken, ‘evenredig is ten opzichte van het belang van openbaarheid’, zoals het in de Memorie van Toelichting staat omschreven.

Wat moet je Wobben?

, door

Een van de lastigste problemen bij Wobben is: je weet niet wat er aan documenten ligt bij de overheid. Gericht vragen naar een bepaald stuk is lang niet altijd mogelijk. Dat vereist nadenken: wat zou er kúnnen liggen?

Lukraak dingen opvragen is niet de bedoeling, zo’n verzoek kan sneuvelen op het argument ‘onevenredige werklast’ voor de betrokken ambtenaren. Mede om die reden is de ‘bestuurlijke aangelegenheid’ in het leven geroepen. Een Wob-verzoeker moet aangeven over welke bestuurlijke aangelegenheid hij informatie wil. En dat is – soms – gemakkelijker gezegd dan gedaan, zo blijkt uit een lopend Wob-verzoek van Sargasso.

We willen weten hoeveel enkele grotere gemeenten – waaronder Eindhoven – uitgeven aan extern ingehuurd advies. Niet de (salaris-)kosten van interim-managers, maar de kosten van buiten de deur bestelde adviesrapporten. Dat lijkt een simpele vraag. Als bestuurlijke aangelegenheid wordt aangegeven: ‘kosten extern advies’.

Maar dan de praktijk.

Eindhoven meldt dat ze geen lijst heeft van bestelde rapporten. ‘Wel zijn in de archieven over alle bestuurlijke aangelegenheden waar Eindhoven zich mee bezig houdt ongetwijfeld rapporten of andere stukken te vinden die door externen zijn opgesteld’, zo meldt de gemeentelijke juriste. Het gaat echter om een ‘onbegrensde hoeveelheid onderwerpen’ en Eindhoven verzoekt dan ook om ‘het verzoek te preciseren en de bestuurlijke aangelegenheden te noemen waarover u de informatie wenst te ontvangen’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wobben kost geld

, door

Wobben, het via de Wet openbaarheid van bestuur opvragen van (overheids)documenten, is een recht. De burger – of journalist – die inzage wil in de achtergronden van bestuurlijk handelen, moet de gevraagde informatie krijgen tenzij de overheid goed beargumenteerde gronden heeft om iets niet te openbaren.

In de praktijk doet de overheid er vaak alles aan om de burger de toegang tot die informatie te ontzeggen, althans, om de burger te ontmoedigen. Het Wob-pad is bezaaid met talrijke drempels, en één daarvan is financieel.

Het indienen van een Wob-verzoek is gratis. Kosten: slechts de werktijd en eventueel een postzegel (al mag het ook per mail). Maar de verstrekking kan, letterlijk, in de papieren lopen. Allereerst is er het verhaal van de leges: gemeenten proberen de werktijd van ambtenaren die de documenten bij elkaar moeten zoeken, te verhalen op de verzoeker. Dat doen ze in de vorm van leges.

Maar er is nog een andere, minder bekende kant aan de zaak.

Als de verzoeker niet expliciet heeft gevraagd om verstrekking in digitale vorm, worden de documenten aangeboden in papieren vorm. En daarvoor vraagt menig bestuursorgaan kopieerkosten. Dat kan aardig oplopen als die overheid 51 cent per kopie rekent.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Wob gaat op de schop

, door

De Wob, de Wet openbaarheid van bestuur, gaat grondig op de schop. Tenminste, als het aan GroenLinks ligt. Kamerlid Mariko Peters heeft een initiatiefwetsvoorstel ingediend dat voorziet in een uitgebreidere, makkelijkere toegang tot overheidsinformatie.

Het is hoognodig ook. De huidige Wob, die bestaat sinds 1980, werkt niet, zo weet elke journalist die wel eens een beroep op de wet heeft gedaan. Tijdrekken, vertragen, afschermen en de verzoeker ontmoedigen is het devies aan overheidszijde. Het verstrekken van informatie-van-achter-de-schermen is een gunst – denken de ambtenaren die beslissen over Wob-verzoeken. Maar ze vergissen zich, en het is een goede zaak dat hun dit via wettelijke weg nog eens duidelijk wordt gemaakt. ‘Toegang tot overheidsinformatie wordt een recht in plaats van een gunst. Teveel publieke informatie blijft nu geheim of te lang achter slot en grendel’, schrijft GroenLinks op de website De Nieuwe Wob waar het voorstel wordt gelanceerd.

De initiatiefwet voorziet onder meer in het aanstellen van een ‘informatiecommissaris’, een onafhankelijk persoon die, los van de beherende overheidsdienst, beslissingen kan nemen over het verstrekken van documenten. In onder meer Engeland en Ierland zijn hier inmiddels goede ervaringen mee opgedaan, zo vertelden de respectievelijke informatiecommissarissen onlangs op een hoorzitting in de Tweede Kamer.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Let’s Wob!

, door

De overheid is verantwoording schuldig aan de burger. Vanuit die gedachte is Sargasso begonnen met actief inzetten van de Wob: de Wet openbaarheid van bestuur. Een wet die de gemiddelde burger niet zal kennen, maar die de toegang tot overheidsdocumenten regelt.

Basisregel van de Wob is: ‘Alles is openbaar, tenzij’. In de praktijk is het adagium onder de verantwoordelijke ambtenaren echter vaak: “Niets is openbaar, tenzij we openbaarmaking echt niet kunnen verhinderen”.

‘Wobben’ is een vooral onder journalisten veel gebezigde term voor het gebruik van de Wob. Een ‘Wobje’ is een verzoek tot informatie met een beroep op de Wob.

Sargasso gaat dus Wobben. Met dat doel ben ik aangetrokken. Mijn naam is Sjors van Beek, ik ben 49 jaar en inmiddels 21 jaar actief in de schrijvende journalistiek. Ik heb gewerkt bij diverse kranten en tijdschriften en ben sinds dit jaar werkzaam als zelfstandig onderzoeksjournalist.

Voor Sargasso ga ik Wob-verzoeken indienen, nieuwsverhalen maken uit de aldus verkregen informatie, en bloggen over de haken en ogen op de Wob-weg. Want Wobben is straatvechten: het geringste foutje zal door de ‘tegenstander’ worden uitgebuit. De gevraagde informatie wordt dan niet verstrekt en een verzoek mag maar één keer worden ingediend.

Gezin in Utrecht heeft 328 politiecontacten

, door

Een Utrechts gezin is sinds 2006 in totaal 328 maal met de politie in aanraking geweest. Gemiddeld vijf keer per maand, vijf jaar lang.

Het gezin bestaat uit twee ouders en acht kinderen. Van hen komen er slechts drie niet in de politieregistraties voor, alle andere gezinsleden hebben meermaals met de politie te maken gehad, als verdachte, slachtoffer of getuige. In totaal is tegen de vader en vier kinderen in die vijf jaar 35 maal proces-verbaal opgemaakt als verdachte. Daarbij ging het vooral om diefstal, inbraak, verzet tegen een ambtenaar en dronken rijden.

De familie maakt deel uit van de zogeheten EOG-aanpak, de aanpak Ernstig Overlastgevende Gezinnen. Die worden dan strak begeleid door een gezinsmanager. In dat programma zitten nog diverse andere gezinnen met vele tientallen of zelfs honderden politiecontacten, zo blijkt uit een recent gepubliceerde evaluatie door het Verwey-Jonker Instituut.

Het gezin R., zoals het in de evaluatie wordt genoemd, wordt uitvoerig geportretteerd. De vader, van Marokkaanse origine, is arbeidsongeschikt en zit thuis. Hij ‘ziet het niet meer zitten met de kinderen en heeft de kracht niet om ze in het gareel te krijgen’, zo beschrijven de onderzoekers. Ook moeder heeft geen grip op de acht kinderen, van wie er aanvankelijk zes nog thuis wonen. Beide ouders zijn ‘teleurgesteld in de hulpverlening omdat het de toekomst van hun kinderen kapot gemaakt zou hebben’. De oudste broer, zelf op het rechte pad, vindt dat alle hulpverlening weer moet stoppen en dat de jongens weer naar de moskee moeten gaan’.

Vorige