Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Wit-Rusland tussen oost en west

5 oktober 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Wit-Rusland wordt wel de laatste dictatuur in Europa genoemd (alhoewel…). Het staat nauwere banden met het westen niet in de weg.

In november gaan Max en Anne de eer van Nederland verdedigen op het Junior Eurovisiesongfestival in Minsk, de hoofdstad van Wit Rusland. Volgend jaar komen een paar duizend sporters uit 50 landen van 21 tot 30 juni in Wit-Rusland voor de 2nd European Games 2019. De organisatie van de Spelen is aan Wit-Rusland gegund, nadat Nederland ervoor had bedankt en Rusland in opspraak was geraakt vanwege doping-affaires. ‘We moeten dit prestigieuze sportforum gebruiken als een kans om de prestaties van ons land te laten zien,’ zei Vladimir Andreichenko, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de Nationale Assemblee. President Loekashenko, die het land al 24 jaar met harde hand regeert, mocht deze week als eerste het tenue van het Wit-Russische sportteam bewonderen.

Het laatste land met een ouderwetse Sovjet-planeconomie, waar de KGB nog steeds actief is, mag zich verheugen in een toenemende belangstelling uit alle delen van de wereld. Het land is nog steeds zowel economisch als militair afhankelijk van grote buur Rusland. Maar sinds de bezetting van de Krim zijn de relaties danig bekoeld. Loekashenko veroordeelde de inname van het schiereiland door de Russen en bood zich vervolgens aan als bemiddelaar in het conflict in Oost-Oekraïne. Sindsdien wil hij zijn onafhankelijkheid graag bewijzen door een eigen weg te zoeken op het internationale podium.

Quote du Jour

Quote du Jour | Populisten en de krimpende ruif

2 oktober 2018 , 12:17 , door Jos van Dijk

Mensen die door bezuinigingen geraakt worden, zijn niet per se anti-immigratie of anti-elite. Ze verliezen alleen hun vertrouwen in de staat en politici – ‘het systeem’ – als blijkt dat nieuwkomers moeten mee-eten uit hun krimpende ruif, terwijl grote bedrijven bevoordeeld worden met, bijvoorbeeld, afschaffing van de dividendbelasting.

NRC journaliste Caroline de Gruyter las een Zweeds en een Brits onderzoek naar de groei van de aanhang van populistische partijen. De onderzoekers vonden in beide gevallen een sterk verband met bezuinigingsmaatregelen. Ze konden die groei zelfs vastpinnen op een concrete maatregel.

Waan van de dag

Meerderheid Macedoniërs boycot referendum

1 oktober 2018 , 11:26 , door Jos van Dijk

Slechts 37% van de kiesgerechtigden is opgekomen voor het referendum over het akkoord met Griekenland.

Dat akkoord zou toetreding van Macedonië tot de westerse bondgenootschappen NAVO en -op termijn ook- de EU mogelijk moeten maken door de aanvaarding van een nieuwe naam voor het land: Noord-Macedonië. Tegenstanders van de deal hebben met hun oproep tot een boycot gewonnen. De aandrang vanuit het westen heeft kennelijk averechts gewerkt. De nationalistische Grieken die ook tegen het akkoord waren zullen tevreden zijn.

Foto: Tonja Lapina (cc)

Noord-Macedonië tussen oost en west

28 september 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Het referendum dat zondag wordt gehouden in de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië gaat over meer dan een nieuwe naam voor het land. Steun van de Grieken voor de voorgestelde oplossing is ook nog allerminst zeker.

De nieuwe naam voor het land, Republiek Noord-Macedonië, staat niet eens in de vraag die de Macedoniërs in het referendum wordt voorgelegd. De aanvaarding van de nieuwe naam dient namelijk een doel en daar is de referendumvraag volkomen duidelijk in: ‘Steunt u het lidmaatschap van de EU en de NAVO door aanvaarding van de overeenkomst tussen Griekenland en Macedonië?’ De polls voorspellen dat een meerderheid deze vraag positief zal beantwoorden. Maar om de uitspraak geldig te maken moet minstens 50% van de kiesgerechtigden zich laten horen. Een tegenvallend resultaat zal het moeilijker maken de tweederde parlementaire meerderheid te vinden voor de grondwetswijzigingen die nodig zijn om de naamsverandering te bezegelen.

Nationalisten roepen op tot een boycot. De verdeeldheid in de grootste nationalistische groepering, de voormalige regeringspartij VMRO-DPMNE lijkt in het voordeel van het ja-kamp. Hristijan Mickovski, leider van deze partij die vanwege corruptie en afluisterschandalen in de oppositie is beland, heeft gezegd het resultaat van het referendum te zullen respecteren. Maar parlementsleden van zijn partij laten andere geluiden horen. Er is nog steeds een sterke anti-westers gezinde minderheid die net als in andere voormalige Joegoslavische deelrepublieken zoals Servië en Montenegro meer hecht aan banden met Rusland, het moederland van de Slaven.

Foto: European Council President (cc)

Tsjechische premier onder vuur

21 september 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Nieuwe aanwijzingen voor belangenverstrengeling Tsjechische premier Babiš

Terwijl Andrej Babiš woensdag met zijn Europese collega’s in Salzburg dineerde en over de aanpak van het immigratiebeleid sprak kwam Transparency International met nieuwe bewijzen voor belangenverstrengeling van de premier met zijn bedrijf Agrofert. Babiš is uiteindelijk na een moeizame regeringsvorming begin juni opnieuw als premier geïnstalleerd. Maar niet zonder hevige protesten vanwege een lopend onderzoek van het Europese fraudebureau tegen zijn bedrijf. President Zeman heeft uiteindelijk de sociaaldemocraten overgehaald toch met Babiš in zee te gaan. Ze hebben bedongen dat de premier aftreedt als hij veroordeeld wordt. Het alternatief, waarmee Zeman dreigde, was een regering van ANO met de extreem-rechtse SPD (Partij voor Vrijheid en Directe Democratie) van Tomio Okamura.

Na het onderzoek van het Europese fraudebureau komt Transparency International nu met nieuwe beschuldigingen die zijn gebaseerd op een onderzoek naar het hele 230 bedrijven omvattende concern Agrofert. Uit documenten die TI via buurland Slowakije te pakken heeft gekregen blijkt dat Babiš nog steeds profiteert van Agrofert, ondanks dat hij zijn bedrijf bij zijn aantreden als premier in de vorige regering in 2017 in een trust heeft ondergebracht. En dat strijdt met zowel nationale als Europese wetten volgens TI.

Waan van de dag

Hevig verzet tegen vernieling bedoeïenendorp

18 september 2018 , 15:23 , door Jos van Dijk

De ontruiming van Khan al-Ahmar is begonnen onder hevig protest.

Het dorp dat zou moeten wijken voor uitbreiding van Joodse nederzettingen ligt tussen Jeruzalem en Jericho op een strategische plek in de zogenaamde E1-zone tussen Jeruzalem en een aantal grote nederzettingen. Als die nederzettingen worden doorgetrokken, wordt de Westelijke Jordaanoever definitief in tweeën gesneden. Activisten vrezen dat de sloop van Khan el-Ahmar een domino-effect heeft op de andere bedoeïenendorpen in Area C, het door Israël gecontroleerde gedeelte van de Westelijke Jordaanoever. „Er worden vaker huizen gesloopt, maar dit is voor het eerst een hele gemeenschap”, zegt David Zonscheine van mensenrechtenorganisatie B’tselem.

Foto: Alper Çuğun (cc)

Fiscus ontwijkt openbare verantwoording

15 september 2018 , 12:12 , door Jos van Dijk

COLUMN - Belastingdienst toont weinig respect voor openbaarheid die een democratie vereist.

De Belastingdienst blijft stukken achterhouden in rechtszaken van ouders van wie de kinderopvangtoeslag ten onrechte is stopgezet, schrijft Trouw vandaag. In 2014 heeft de dienst de toeslagen stopgezet van honderden ouders vanwege verdenking van fraude door gastouders.
Daarnaast moesten betrokken ouders soms tienduizenden euro’s aan ontvangen toeslag terugbetalen. Ze moesten zelf aantonen dat zij recht hadden op toeslag, maar de Belastingdienst vertelde ze niet welke gegevens ze over moesten leggen. Later bleek dat meer dan de helft van de betrokken ouders toch recht had op toeslagen.

De belastingdienst heeft de gedupeerde ouders, zo bleek vorige week, bewust tegengewerkt bij het behandelen van hun bezwaren.In een notitie uit 2016 schrijft de Belastingdienst als interne instructie over de afhandeling van bezwaren: ‘Waarschijnlijk kun je bijna niets toekennen’. Ook wordt er aangestuurd op het ongegrond of niet-ontvankelijk verklaren van bezwaren. In een interne evaluatie schrijft de Belastingdienst dat er ‘vooral op individueel niveau (is) gezocht naar gronden om de toeslag af te wijzen’. Deze evaluatie is de Kamer onthouden. Staatssecretaris Snel ontkende in juni dat er stukken over bestonden.

Deze week weigerde de Belastingdienst tijdens een rechtszitting die was aangespannen door een van de ouders opnieuw een intern verslag te delen met de rechtbank, ondanks een expliciet verzoek van de advocaat van de ouder. Na weigering bracht de advocaat het stuk, dat zij uit andere bron had, alsnog in voor de rechter. Uit dat document, dat in handen is van Trouw, blijkt dat de Belastingdienst in september 2014 al wist dat het stopzetten van de toeslag onjuist was.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-02-2022

Advocaat Trump mengt zich in strijd tegen corruptie Roemenië

14 september 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Roemenië worstelt in eigen land nog steeds met de corruptie en krijgt als EU-voorzitter in de eerste helft van 2019 een harde dobber aan de verslechterende relaties tussen oost en west.

Minister-president Mark Rutte bezocht deze week Roemenië en sprak daar president Klaus Iohannis en premier Viorica Dancila. Zij drongen bij de Nederlandse premier aan op toelating van hun land tot de Schengen-zone. Rutte deed geen toezegging en benadrukte het belang van de rechtsstaat. Europese Commissievoorzitter Juncker sloot zich daar woensdag in zijn ‘State of the Union’-toespraak bij aan. ‘Niet alles is OK, in Roemenië‘, zei hij. Juncker mist een dialoog tussen oost en west. De Roemeense minister voor Europese Zaken, Victor Negrescu, reageerde met het onderstrepen van het belang van de Europese eenheid om alle actuele interne en externe uitdagingen te kunnen beheersen en tegemoet te kunnen komen aan de verwachtingen van de Europese burgers.

De spanning tussen Oost-Europese en West-Europese EU-lidstaten is sinds de veroordeling van Hongarije door de Europese parlement, woensdag j.l., verder opgelopen. Ongeacht hun politieke kleur stemden verschillende parlementsleden uit Kroatië, Bulgarije en Roemenië tegen de resolutie waarmee het voor Hongarije vernietigende rapport van Judith Sargentini werd aanvaard. Renate Weber en Norica Nicolai van de Roemeense liberalen, aangesloten bij de ALDE-groep waar VVD en D66 deel van uitmaken, stemden ook tegen de resolutie. De liberalen maken in eigen land deel uit van de regeringscoalitie. Weber en Nicolai hebben eerder kritiek uitgeoefend op de installatie van een raketten onderscheppingssysteem van de NAVO op de luchtmachtbasis Deveselu. Dat zou de verhoudingen met Rusland verstoren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Achterstand vrouwen op arbeidsmarkt kost 100 miljard

12 september 2018 , 11:44 , door Jos van Dijk

‘Het is tijd voor een fundamentele verandering op de arbeidsmarkt waarin vrouwen en mannen daadwerkelijk gelijke kansen krijgen om te werken en te zorgen’, stelt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong.

Zij zegt dit naar aanleiding van een onderzoek van McKinsey dat vandaag wordt aangeboden aan minister van Engelshoven van onderwijs en emancipatie.

Nederland laat volgens het rapport van McKinsey een enorme bron van welvaart en welzijn onbenut door de hardnekkige achterstelling van vrouwen op de arbeidsmarkt. Als Nederland op het vlak van gendergelijkheid net zo goed zou scoren als de best presterende landen om ons heen, zou de economie een extra impuls krijgen van €114 mrd, oftewel 17%. Bij volledige gelijkheid van mannen en vrouwen zouden alle Nederlanders samen €221 mrd rijker zijn, een plus van 32%.

McKinsey pleit er voor dat vrouwen vier uur meer gaan werken dan ze nu gemiddeld doen.

Nog een paar cijfers:

56% van de afgestudeerden in het hoger onderwijs is vrouw

46% van de totale beroepsbevolking is vrouw

25% van alle managers is vrouw

6% van bestuurders van beursgenoteerde bedrijven is vrouw.

De onderzoekers noemen deeltijdwerk een ’tweesnijdend zwaard’. Het vergemakkelijkt de combinatie van zorg en werk, maar laat het potentieel van vrouwen onbenut. Ook de maatschappelijke investering in het onderwijs van vrouwen levert te weinig op. Circa 56% van de recent afgestudeerden is vrouw. Maar al meteen na de studie werken vrouwelijke mbo’ers en hbo’ers meer dan twee keer zo vaak in deeltijd als mannen. Die achterstand doet zich pijnlijk gevoelen als later in de carrière hogere functies worden verdeeld.

Waan van de dag

Steeds meer dertigers verdienen minder dan hun ouders

10 september 2018 , 11:45 , door Jos van Dijk

De huidige generatie dertigers verdient voor het eerst sinds vele decennia minder dan hun ouders.

Vooral in de laagste inkomensgroep is het voor nieuwe generaties steeds moeilijker geworden om de maatschappelijke ladder te bestijgen, schrijft het FD (€).

Dat blijkt uit een studie van onderzoekers van Tilburg University en het ministerie van Sociale Zaken, die maandag in het economenvakblad ESB verschijnt. De vorsers vergelijken daarin wat 35-jarigen nu binnenhalen met wat hun ouders verdienden toen zij een vergelijkbare leeftijd hadden. Het is voor het eerst dat dergelijke berekeningen voor Nederland zijn gemaakt. De inkomens zijn gecorrigeerd voor inflatie.

Foto: Socialdemokraterna (cc)

Wie gaat in Zweden regeren?

10 september 2018 , 11:21 , door Jos van Dijk

NIEUWS - Na Nederland en Duitsland moet Zweden ook rekening houden met een lastige regeringsvorming.

Het is even zoeken in de media naar een overzichtelijk plaatje. Maar dit zijn dan de meest recente gegevens over de uitslag van de Zweedse verkiezingen: het rood-groene blok heeft net één zetel meer dan het centrum-rechtse blok. De sociaal-democraten verliezen minder dan verwacht, 2,8%. De Zweden Democraten winnen minder dan verwacht, 4,7%, en blijven onder de verwachte 20%. De Centrumpartij wint evenals Links (Vänsterpartiet) en de Christendemocraten. Overige partijen, zoals de feministen en de neo-nazi’s hebben de kiesdrempel niet gehaald. De stemmen van overzee zijn nog niet meegerekend. Het opkomstpercentage was 84,4%.

Maar wat voor regering er komt is zeer onzeker. Links en rechts hebben elkaar uitgesloten. En beide wijzen samenwerking met de extreemrechtse Zweden Democraten af. Premier Löfven heeft direct na de verkiezingen de centrumrechtse Alliantie uitgenodigd voor gesprekken over een nieuwe regering.

Nog wat cijfers van Politico (gezien het gebrek er aan in vrijwel alle media):

Ook in Zweden zweven de stemmen. Maar liefst 41% veranderde van partij sinds de laatste verkiezingen. Over het geheel genomen is links met 5% achteruitgegaan en bleven de centrumrechtse partijen stabiel. Extreemrechts (SD) kreeg stemmen van alle partijen. De steun voor de SD kwam van 25% van de Zweedse mannelijke kiezers en bij de vrouwen van 13%.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Kunst op Zondag | Een bezoek aan de Hermitage

9 september 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

Onze vaste KOZ redacteur Peter is even weg. Ter opvulling van het gat een verslag van een museumbezoek.

Deze zomer bezocht ik de Hermitage in Sint Petersburg. Een enorme massa kunst, verdeeld over twee gebouwen: het Winterpaleis, met onder andere een hele zaal vol Rembrandts en het gebouw van de Generale Staf aan de overkant van het plein waar je meesterwerken van Picasso, Gauguin, Renoir, Matisse, Rodin en vele anderen kunt bewonderen. Ook in aantallen die vrijwel nergens anders worden geëvenaard. Terwijl het Winterpaleis bomvol was met grote groepen, vooral Japanse, toeristen, konden we de moderne kunst in het gebouw van de Generale Staf in alle rust bekijken. En fotograferen.

Sinds vrijwel alle museumbezoekers met een smartphone op zak kunst komen kijken worden er in de museumzalen meer plaatjes dan ooit geschoten. Als dat mag, of, als het niet mag, als de suppoost even weg is. Ik zie soms mensen gewoon alles fotograferen. Wie dat niet doet kan zichzelf de vraag stellen wat de selectie heeft bepaald: de bekendheid van het werk, wat je zelf het mooiste vindt, of wat je graag aan een ander laat zien (zoals de ansichtkaart die je in de museumwinkel koopt om nog eens bij gelegenheid te versturen).