Jos van Dijk

1.181 Artikelen
604 Waanlinks
3.600 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Allison Crow (cc)

Italianen tegen verhoging militaire uitgaven

Meer dan 60% van de Italianen is tegen verhoging van de defensieuitgaven. De veroordeling van Rusland voor de invasie van Oekraïne is bijna unaniem volgens twee opinieonderzoeken. Maar Italië moet niet meegaan in de wapenwedloop. Dat standpunt staat haaks op de bereidheid van de regering-Draghi om samen met andere westerse landen Oekraïne te helpen met wapens en de NATO te versterken. In de huidige brede regeringscoalitie heeft de Vijfsterrenbeweging de meeste moeite met Draghi’s koers. Aanvoerder en voormalig premier Guiseppe Conte verzet zich tegen een verschuiving van middelen voor een groene transitie naar de militaire industrie. Zijn partijgenoot minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio meent dat diplomatie de eerste keus moet zijn bij het vinden van een weg om de oorlog te beëindigen. ‘Juist als de partijen die weg weigeren op te gaan, moeten wij hierin versnellen. We moeten een vredesconferentie bevorderen, voorafgegaan door een staakt-het-vuren.’ Vooralsnog vertalen de standpunten van de voormannen van de Vijfsterrenbeweging zich nog niet in een grotere steun voor hun partij in de verkiezingspolls.

Fratelli in opmars

Parlementsverkiezingen zijn nog niet uitgeschreven maar worden komend jaar wel verwacht, in elk geval vòòr 1 juni 2023. Bij de vorige verkiezingen in 2018 haalde de Vijfsterrenbeweging (M5S) een enorme overwinning. De partij van Beppe Grillo werd de grootste met ruim 30% van de stemmen en vormde een regering met de tweede partij, de rechtse Lega van Matteo Salvini. Salvini forceerde in de zomer van 2019 een breuk in de coalitie met als gevolg dat hij zelf buitenspel werd gezet.  Er kwam een nieuwe coalitie met de linkse Democratische Partij (PD), opnieuw onder leiding van Conte. Hij werd vorig jaar vervangen door Mario Draghi, voormalig president van de Europese Centrale Bank. In het huidige, inmiddels tot 400 zetels gereduceerde, parlement bezet M5S 156 zetels. In de polls is de partij in de loop van de tijd meer dan gehalveerd. De PD staat in vergelijking met het dieptepunt in 2018 op een kleine winst. Maar de grootste winst wordt voorspeld voor de extreemrechtse oppositiepartij Fratelli d’Italia (FdI), die in 2018 4,4% scoorde nu rond de 20%, ongeveer evenveel als grootste partij, de PD.

Europese steun Palestina hervatten

Vijftien EU-landen dringen aan op hervatting steun aan Palestina.

EU Commissaris Olivér Várhelyi wil de uitbetaling van EU-middelen aan de Palestijnen uitstellen. Binnen de Commissie is er onenigheid over een voorstel om de financiering van de Palestijnse Autoriteit afhankelijk te stellen van veranderingen in de Palestijnse schoolboeken, die volgens critici antisemitische teksten bevatten en aanzetten tot geweld.

De vijftien landen,waaronder België, Frankrijk, Spanje, Portugal, Zweden en Finland schrijven:

Foto: doubichlou14 (cc)

Frankrijk polariseert

ANALYSE - “We zijn op weg naar een verkiezing met veel proteststemmen. Met als resultaat de herverkiezing van de zittende president. Het is een vreemde paradox.” Dat zegt Bruno Jeanbart van een van de opiniepeilingsbureaus. President Emmanuel Macron staat op verlies in de peilingen, maar zijn concurrenten, de extreemrechtse Marine Le Pen en de radicaal linkse Jean-Luc Mélenchon staan nog wel op flinke afstand.

Macron denkt nog steeds gemakkelijk te kunnen winnen aanstaande zondag en in de tweede ronde op 24 april. Maar er zijn er twee belangrijke onzekerheden. Een groot deel van het kiezerspubliek reageert volstrekt apathisch en ongeïnteresseerd op de verkiezingen. Hoeveel legitimiteit wordt een nieuwe president gegund als een groot percentage helemaal niet meer aan de verkiezingen deelneemt? En hoe pakt de tweede ronde dit keer uit met Marine Le Pen, die de meeste kans heeft om door te gaan? Het is allerminst zeker hoeveel aanhangers van de uitgeschakelde kandidaten op de rechter- en linkerflank Macron in de tweede ronde zal kunnen winnen. Een belangrijk deel van degenen die in de eerste ronde voor Mélenchon kiezen zou wel eens naar Le Pen kunnen overstappen. Macron heeft in de afgelopen vijf jaar bij zowel links als rechts flink wat afkeer opgeroepen.

Foto: blackpictures (cc)

Politiek taalgebruik

OPINIE - ‘We zullen iets verarmen’ zei premier Rutte vrijdag. ‘Het kabinet kan de gevolgen van de snelle prijsstijgingen niet voor iedereen verzachten.’ Niet voor iedereen, dat kan ik me voorstellen. Maar dat ‘we’ stoort me. Het stond zaterdag ook weer in een paginagrote advertentie van de Rijksoverheid waarin ‘we’ worden geadviseerd om de thermostaat op 19 graden zetten. Om energie te besparen en minder afhankelijk te zijn van het Russische gas moeten ‘we de knop om zetten‘.

Wat me stoort in dat ‘we’ is het wegpoetsen van de ongelijke startpositie. Dat ‘iets’ dat ‘we’ er op achteruit gaan is niet voor iedereen even zwaar. Voor Rutte en zijn collega’s betekent het weinig meer dan niets. Er zijn ook mensen voor wie het veel betekent. Ondanks de schamele compensatie voor een kleine groep via de gemeenten zal het er weer op neer komen dat de zwakste schouders de zwaarste lasten gaan betalen. Zoals dat al het geval is bij de belastingheffing: de allerrijkste huishoudens in Nederland betalen gemiddeld veel minder belasting dan andere huishoudens, volgens een onderzoek van het CBS. Lagere inkomens betalen relatief juist meer belasting. En die algemene belastingverlagende maatregelen die nu genomen worden vanwege de exorbitante prijsstijgingen (benzine als eerste, gas en elektra pas in de zomer) komen in veel grotere mate ten goede aan midden- en hogere inkomens (en het bedrijfsleven) dan aan de laagstbetaalden die het meest moeten beknibbelen. De snelheid van deze maatregelen staat overigens ook nog in groot contrast met de eindeloos voortkabbelende toeslagenaffaire. ‘Het is zo acuut, het kan. Nood breekt wet’, zei staatssecretaris van Financiën Marnix Van Rij over belastingverlaging. ‘Acuut’ en ‘nood’ zijn woorden die in de afwikkeling van de toeslagenaffaire niet voorkomen. Trouwens ook niet in de crisis bij de opvang van asielzoekers in Ter Apel. En vele andere gevallen van tekortschietend beleid voor minderheidsgroepen.

Foto: Chris Chabot (cc)

Overleeft Orbán de oorlog?

Zondag kiest Hongarije een nieuw parlement. Het gaat er om spannen of premier Viktor Orbán met zijn coalitie van Fidesz en de Christendemocratische KDNP een meerderheid kan behouden. De oorlog in Oekraïne heeft hem als vriend van Poetin in een lastig parket gebracht. Hongarije steunt de Europese sancties en vangt ook vluchtelingen uit Oekraïne op. Maar Orbán geeft geen openlijke steun aan de regering-Zelensky. Hij gokt nu op de steun van zijn nationalistische aanhang met een gespeelde neutraliteit en de verzekering dat hij het land buiten de oorlog zal houden. En hij beschuldigt de oppositie er van dat die wild en oorlogszuchtig om zich heen slaat en het land zo mee trekt in een oorlog ‘die ons niet aangaat’. ‘Hongaars beleid’, verklaarde Orbán, ‘is noch Oekraïens-vriendelijk, noch Russisch-vriendelijk: het is Hongaars-vriendelijk.’

Orbáns ‘strategische kalmte‘ moet vooral kiezers overtuigen die op de eerste plaats kijken naar binnenlandse rust en welvaart. Een belangrijk deel van de Fidesz-aanhang gaat al jarenlang mee met het pro-Russische verhaal van hun leider. Uit een recente peiling van de Hongaarse denktank Publicus Institute, blijkt dat slechts de helft van de Fidesz stemmers de inval in Oekraïne ziet als Russische agressie. De invloed van de volledig door de regering gedomineerde media doet zich gelden. Tegenover de alomtegenwoordigheid van Fidesz propaganda op televisie en op straat kan de oppositie vrijwel uitsluitend in openbare bijeenkomsten steun proberen te vinden. Omdat de vrije pers in het land onder druk staat, brengt een beweging van vrijwilligers door heel het land zelfgedrukte kranten rond. Nyomtass Te Is wordt op Aviertjes verspreid, vooral ook in dorpen met een a-politieke of Fideszgezinde bevolking. Een herleving van de Samizdat-traditie.

Meer vrouwen dan mannen in nieuwe regering Portugal

De nieuwe centrum-linkse regering van Antonio Costa telt negen vrouwelijke en acht mannelijke ministers

Portugal volgt hiermee volgens dit rapport van de EU Finland, Oostenrijk, Zweden en Frankrijk waar het aantal vrouwelijke ministers ook de 50% overstijgt. In Nederland heeft Rutte IV precies evenveel mannelijke als vrouwelijke ministers. Vrouwelijke parlementsleden zijn in alle landen nog steeds in de minderheid. In Nederland is het aantal vrouwen bijna 40%. Vrouwelijke premiers vinden we in Denemarken, Estland, Litouwen en Finland.

Foto: Terry Feuerborn (cc)

Servië tussen Rusland en de EU

De oorlog in Oekraïne zet in Servië de politieke verhoudingen op scherp. Het land opteert nog steeds  voor het EU-lidmaatschap. Maar het weigert mee te gaan in de sancties van de EU tegen Rusland, net als in 2014. Servische vrijwilligers vechten in Oekraïne aan de kant van de Russen. Op 3 april zijn er verkiezingen. Het is de vraag of de kiezers het Poetin-vriendelijke beleid van president Aleksandar Vučić en zijn  Servische Progressieve Partij (SNS) zullen afstraffen.

Broedervolk

Servië is naast Belarus het enige Europese land dat Rusland geen sancties op wil leggen. Ondanks de waarschuwingen voor de consequenties die dat standpunt kan hebben voor de verdere procedure voor toelating tot de EU. Vorige week verklaarde de parlementsvoorzitter Ivica Dacic na een gesprek met de Russische ambassadeur: ‘Servië zal zich laten leiden door zijn nationale belangen, en dat impliceert dat Servië geen sancties zal opleggen aan Rusland. Servië zet zich in voor het respecteren van het internationaal recht en zal zich altijd inzetten voor vrede.’ Russen worden met name door het orthodox-christelijke deel van de bevolking gezien als broedervolk met dezelfde Slavische roots. Daarnaast is er de afhankelijkheid van Russische energiebronnen en rekent Servië op de politieke steun van Rusland als lid van de VN-Veiligheidsraad in zijn geschil met de voormalige provincie Kosovo.

Medewerkers Reuters tegen samenwerking met TASS

Medewerkers van Reuters slaan alarm over samenwerking met de Russische nieuwsdienst Tass.

Reuters heeft een contract lopen met Tass, met name voor de doorlevering van video’s en foto’s aan allerlei media. Medewerkers van het Anmerikaanse persbureau  hebben specifiek hun bezorgdheid geuit over Tass’ kritiekloze rapportage van informatie over de oorlog in Oekraïne van de Russische regering, puur propaganda volgens critici en media-experts.

“Het was een schande toen het partnerschap twee jaar geleden werd ondertekend”, vertelde een verslaggever van Reuters aan POLITICO. “Nu is het gewoon verkeerd, en de stilte van de top is zorgwekkend en misschien wel het ergste.”

Foto: dominiccampbell (cc)

De grenzen van het lokale bestuur

Vorig jaar werd in Frankrijk een wet aangenomen die korte binnenlandse vluchten verbood waarvoor het alternatief per trein niet langer duurt dan twee-en-een-half uur. Wie van Parijs naar Bordeaux of Lyon wil reizen zou nu de TGV moeten pakken. De wet kwam deels tegemoet aan de aanbevelingen van de Klimaatconventie,  een nogal omstreden initiatief van president Macron. In december stak de Europese Commissie echter een stokje voor het plan. Luchtvaartbedrijven hadden bezwaar aangetekend omdat de wet in strijd zou zijn met de Europese dienstenrichtlijn (die van Bolkestein): de vrijheid om diensten aan te bieden, ‘een van de fundamentele waarden van de Europese Unie’. Ze bestrijden ook dat deze wet een noodzakelijke bijdrage is aan het terugdringen van de CO2 uitstoot. De luchtvaart draagt slechts 2.5 % bij aan de globale CO2 uitstoot, en dat zou dan vooral komen van de langere vluchten. De Commissie begon een onderzoek, de invoering van de wet is tot nader order uitgesteld.

Ook in Duitsland en Spanje wordt gesproken over het verbieden van korte vluchten in het kader van de bestrijding van de klimaatopwarming. De maatregel lijkt behalve voor binnenlandse vluchten ook voor grensoverschrijdende reizen kansen te hebben nu het gebruik van de trein op langere afstanden toeneemt met een uitgebreid internationaal spoornet. Maar dan moet er wel gebroken worden met die ‘fundamentele waarde’ van de EU: het zonder enige hindernis kunnen aanbieden van diensten. Op Social Europe schrijft Olivier Hoedeman van het onderzoeksinstituut Corporate Europe Observatory over de ‘gevaarlijke obsessie’ van grote bedrijven die blijven pushen om de Europese interne markt te vervolmaken. Absolute vrijheid voor het bedrijfsleven om zaken te doen betekent een onoverkomelijke hindernis in de strijd tegen klimaatopwarming en voor de oplossing van vele andere urgente problemen.

Foto: Alisdare Hickson (cc)

Hoger Beroep Assange geblokkeerd

‘The fight goes on‘ schrijft Stella Morris, de partner van Julian Assange, in haar reactie op het besluit van het Supreme Court om Assange niet in de gelegenheid te stellen een besluit van het High Court aan te vechten. Het High Court draaide in december een uitspraak van een lagere rechter terug die uitlevering van Assange aan de Verenigde Staten om medische redenen had verhinderd. Rechter Vanessa Baraitser achtte het risico groot dat een verblijf in een Amerikaanse gevangenis Assange geestelijk en lichamelijk zodanig zou schaden dat suicide niet kon worden uitgesloten. De aanklagers van de VS wisten het High Court er van te overtuigen dat Assange netjes zou worden behandeld. Er bleef zijn verdedigers slechts een klein juridisch gaatje over: beroep bij het Supreme Court. Nu deze hoogste rechterlijke instantie geen beroep wil toestaan ligt de bal bij de minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel die de uitlevering formeel moet goedkeuren. Als zij dat doet, en dat gebeurt waarschijnlijk pas over een paar maanden, kan het advocatenteam van Assange nog proberen bij rechter Baraitser de zaak weer open te breken. En dan met name op punten die zij in haar vonnis van januari 2021 niet heeft meegenomen: de eventuele schending van mensenrechten en van de persvrijheid waartoe de uitlevering van Assange aan de VS zou kunnen leiden.

Foto: Jim Maurer (cc)

‘Het IJzeren Gordijn komt terug’

De Finse oud-premier Alexander Stubb van de conservatieve Nationale Coalitiepartij ziet dat Poetin met de oorlog in Oekraïne bereikt wat hij juist wilde voorkomen: een eensgezind Europa en een versterking van de NAVO. Hij was er altijd al voor dat zijn land zou toetreden tot de NAVO. Nu blijkt uit opiniepeilingen dat voor het eerst een kleine meerderheid zijn standpunt deelt. Stubb:  ‘Na dit conflict zullen we een verdeeld Europa krijgen. Aan de ene kant het autoritaire Rusland en aan de andere kant een verbond van democratieën. Het IJzeren Gordijn is dan terug. Dat is de realiteit waar we mee moeten leven.’

Het juiste moment

De Finse regering heeft zich nog niet uitgesproken over een NAVO-lidmaatschap. De Zweedse wel. De Zweedse premier Magdalena Andersson verwierp deze week oproepen van de oppositie om nu ook toe te treden tot de NAVO. Dat zou volgens haar de veiligheid in Europa niet ten goede komen. De twee neutrale landen, die de afgelopen maand al wel bij NAVO-vergaderingen aan tafel zaten, hebben afgesproken het beleid op dit punt met elkaar af te stemmen. Dit verklaart wellicht de aarzeling van een meerderheid van Finse parlementariërs om zich nog niet uit te spreken over de kwestie. Voor Finland weegt de stap naar het NAVO-lidmaatschap zwaarder gezien de directe grens van 1340 kilometer met Rusland. En, zoals de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Anne Linde zei: “Op dit moment, midden in een crisis, is het niet het juiste moment om grote veranderingen door te voeren in ons veiligheidsbeleid”. De regering kondigde wel aan dat ze de defensie-inspanningen gaat verhogen tot de NATO-norm van 2% van het BNP. Dat zal de Zweedse wapenfabrikanten zoals Saab en Bofors goed doen.

Vorige Volgende