Christian Jongeneel

1.816 Artikelen
361 Waanlinks
2.092 Reacties
Achtergrond: Christian Jongeneel
Christian Jongeneel is auteur van twee romans en zakelijk leider van twee literaire instellingen in Rotterdam. Op de achtergrond is hij politiek actief voor GroenLinks.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Job Cohen: nooit politicus geweest

Job Cohen in gelukkiger tijden, met Ahmed Aboutaleb (foto: flickr/Jos van Zetten)

Het zal menigeen ontgaan zijn, maar toen Job Cohen twee jaar geleden lijsttrekker van de PvdA werd, was dat zijn debuut als volksvertegenwoordiger, dat wil zeggen als iemand die standpunten dient uit te venten om zich te onderscheiden van anderen. Ja, hij was twee keer staatssecretaris geweest, de tweede keer niet eens met een makkelijke portefeuillie op vreemdelingenzaken. Maar bestuurder is iets anders dan volksvertegenwoordiger. Cohens bestuurservaring zat vooral op functies (rector magnificus van de Universiteit Maastricht en burgemeester van Amsterdam) waarin hij min of meer boven de partijen de boel bij elkaar moest houden, in plaats van uit elkaar spelen.

Daar waar volksvertegenwoordigers die mislukken als bestuurder schering en inslag zijn (kijk maar eens in het huidige kabinet) zijn bestuurders die het proberen als volksvertegenwoordiger sowieso zeldzaam. Het vergt volledig verschillende vaardigheden. Cohen wist dat, toen hij eraan begon, en laten we eerlijk zijn: iedereen wist toen hij lijsttrekker van de PvdA was, dat dit was om premier te worden. Daarvoor was hij geschikt, voor oppositieleider niet.


Wouter Bos maakte de juiste inschatting in 2003, toen hij Cohen naar voren schoof als kandidaat premier. Ergens is de partij (en Cohen zelf) het spoor bijster geraakt en heeft gemeend dat de burgemeester van Amsterdam ook wel parlementair straatvechter kon worden. Hopelijk krijgt de lepe debater die het van Cohen gaat overnemen (en die ongetwijfeld weer peilingen omhoog zal zien gaan, want de kiezer houdt van spektakel) niet het idee dat zijn doelpunten in de Tweede Kamer hem geschikt maken als bestuurder. Job Cohen blijft namelijk de beste premierskandidaat die de PvdA in huis heeft.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onderwijs heeft imagoprobleem

Marja van Bijsterveld heeft niet het intellectuele niveau voor een minister en is in die rol de beroerdste ook, aldus bestuurder Marten Kircz van onderwijsbond Aob. De quote geeft precies aan welk imagoprobleem de onderwijssector heeft: een stelletje zeurkousen die boos worden zodra je ze tegenspreekt. Zelfs al zou het waar zijn, dan nog is het persoonlijk beledigen van de minister niet de handigste manier om in gesprek te raken over je geschilpunten.

Zelfs de meerderheid van de docenten vindt dat in het onderwijs een klaagcultuur heerst, bleek in 2009 uit een enquete van de Volkskrant. En over het salaris is men best tevreden. Terecht, als je het internationaal vergelijkt. Wie de OESO rapporten over 2010 en 2011 naast elkaar legt, ziet bijvoorbeeld dat de aanvangssalarissen in dat jaar met 2000 dollar per jaar gestegen zijn (tabellen D3.1, excel en pdf alert). Nederland hoort bij de top als het om beloning van docenten gaat.

Ja, de werkdruk is hoog, maar dat zit niet zozeer in het aantal lesuren, als wel in de rompslomp eromheen, bleek ook uit de Volkskrant enquete. Dat bevestigt onderwijsbestuurder Gerard Olthof min of meer door te stellen wat het werkelijke probleem is: Leraren zijn minachting door politici beu. En passant houdt Olthof nog maar eens een litanie over al het onrecht dat het onderwijs wordt aangedaan, en bevestigt zo nogmaals de negatieve houding in de sector tegenover de buitenwereld.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wie gaat aan de haal met Kodak?

Spectaculaire vuurpijl rond Megaupload vandaag, maar het begin van een minstens zo interessante strijd met potentieel veel grote impact op cyberspace stond gisteren in de krant: Kodak gaat ten onder. Het bedrijf probeerde al een half jaar een deel van zijn waardevolle patenten te verkopen, maar potentiële kopers dachten dat ze minder kwijt zouden zijn als Kodak helemaal geen geld meer had.

De uitverkoop van in totaal 11.000 patenten kan nu beginnen, vergelijkbaar met de veiling van de Nortel patenten vorig jaar. Het bankroete telecombedrijf had er 6000. Apple en Microsoft waren er zo op gebrand Google buiten de deur te houden dat ze 4,5 miljard dollar overhadden voor Nortels portfolio. Google sloeg binnen een maand terug door voor 12,5 miljard Motorola Mobile over te nemen, vooral vanwege de patenten.

De waarde van de 1.100 patenten voor digitale camera’s, die Kodak eerder probeerde te verkopen, werd geschat op drie miljard dollar. Als Google en Apple/Microsoft weer tegenover elkaar komen te staan, kan de prijs behoorlijk uit de hand lopen.

De inzet is vrij eenvoudig: controle over uw mobiele telefoon. Patenten worden door grote bedrijven tegenwoordig vooral ingezet om elkaar het leven zuur te maken, niet om werkelijke innovaties te beschermen (uitstekende analyse van het fenomeen). Kodak heeft al een zaak lopen tegen Apple en Google zal die met liefde willen overnemen, net zoals het bij de aankoop van Motorola Mobile doorzette om een verkoopverbod van iPhones en iPads in Duitsland afdwingbaar te maken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Meer van hetzelfde

Tien jaar geleden schreef ik in De Ingenieur een column dat het allemaal wel meeviel met de snelheid van ontwikkelingen op internet. Indertijd kreeg ik één reactie, van Wim Dik, die indertijd al een paar jaar weg was als topman van KPN. Hem frustreerde het ook dat iedereen het steeds maar over stormachtige ontwikkelingen had, terwijl het tempo in werkelijkheid best meeviel. Niet de technologie zit in een stroomversnelling, maar de tijd die mensen wereldwijd in mediagebruik steken. Men wil steeds meer van hetzelfde.

Zonder dat ik het wist was tegelijkertijd Sargasso begonnen. Tien jaar later is er weer een terugkijkmomentje. En zie: tien jaar geleden was Sargasso een weblog en nu is Sargasso nog steeds een weblog. Mijn two cents zijn dat dit over tien jaar nog steeds het geval zal zijn. Bloggen is namelijk nog lang niet passé. Er zijn momenteel dik 150 miljoen blogs, een aantal dat wel een stootje kan hebben.

Natuurlijk, politici en andere opiniespuiers van de korte baan hebben het blog ingeruild voor twitter, maar dat is ook alweer vijf jaar oud – en hebben we sindsdien nog interessante, doorgebroken nieuwkomers gehad? De grootste bedreiging voor het blog wordt gevormd door Facebook, niet omdat het zo groot is, maar omdat het gesloten is. Op dit moment is het dodelijk stil op Sargasso’s Facebook pagina. Dat is mooi. Wee de dag dat discussies zich daarheen verplaatsen. Als Facebook je info te pakken heeft, laat het niet meer los. Maar eerlijk gezegd denk ik niet dat de Sargasso lezer die overstap gaat maken (of pas als er een open sociaal platform ontstaat dat naadloos in het blog valt in te passen).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Toezichthouders moeten toezicht houden

Heibel weer eens om de baantjesstapelaars in de toezichthoudende sfeer. Een nieuwe wet gaat het stapelen onvoldoende tegen. Dat is niet zo gek, want die wet is gericht op symptoombestrijding: beperking van het aantal baantjes. Terwijl het echte probleem is dat toezichthoudende functies niet zwaar genoeg worden ingekleed. Was dat wel het geval, dan kostten ze aanzienlijk meer tijd en was het met stapelen vanzelf afgelopen.

De naam ‘Raad van toezicht’ (RvT) suggereert dat de leden ervan scherp toekijken wat de directie van hun instelling uitspookt. Een aantal recente affaires (COA, Codarts, diverse zorginstellingen) laat zien dat dit niet vanzelfsprekend zo is. De RvT’s zitten teveel op afstand om werkelijk toezicht te houden. Ze lijken het midden te houden tussen een raad van commissarissen en een comité van aanbeveling.

De weeffout in het model is fundamenteel en is niet op te lossen met een anti-stapelwet. Het begint ermee dat de RvT doorgaans zelf de directie aanstelt en die vervolgens moet controleren. Falen van de directie is daarmee ook een smet op het blazoen van de RvT, die daardoor van nature geneigd zal zijn de directie zo lang mogelijk te steunen. Dat ga je tegen met sterke persoonlijkheden in de RvT, liefst mensen die aan het eind van hun carriè zitten en zich niet meer hoeven te bewijzen. Eigenlijk zou na de aanstelling van een nieuwe directeur de helft van de RvT vervangen moeten worden (en dan niet door vriendjes van de directeur).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

TGA bewijst de cultuur geen dienst

Scene uit De Vrek door TGAToneelGroep Amsterdam moet de komende jaren waarschijnlijk tien procent van zijn miljoenenbudget inleveren, als onderdeel van cultuurbezuinigingen in de hoofdstad. Gezien de economische omstandigheden zou je dan zeggen: handjes dichtknijpen en vriendelijk dankjewel mompelen. Zo niet artistiek leider Ivo van Hove van TGA vanochtend in de papieren Volkskrant: “Als dit zo doorgaat, belanden we op een historisch dieptepunt. Gehrels [wethouder te Amsterdam] rekent ons tot de top, maar we moeten wel flink inleveren.”

Dit is nou precies de mentaliteit waardoor een groot maatschappelijk draagvlak voor bezuinigingen op cultuur is ontstaan: teruggetrokken op het eigen artistieke gelijk, weinig oog voor omstandigheden, en vooral een gebrek aan creativiteit. Alsof subsidie een conditio sine qua non is voor kwaliteit. Het valt TGA niet kwalijk te nemen dat het een succesvolle, maar ook relatief kostbare formule heeft gevonden voor zijn voorstellingen, maar bij tien procent minder vergaat de wereld niet. Wanneer je dan de woorden ‘historisch dieptepunt’ uit de kast trekt, poseer je voor het grote publiek als een aansteller.

Van Hove’s insteek getuigt bovendien van weinig respect voor zijn vakgenoten. Ten eerste zijn er genoeg die voor fors minder geld ook topkwaliteit leveren. Ten tweede nadert voor een aantal gezelschappen het historische dieptepunt van de stille dood. Daarbij verbleken TGA’s pijntjes bij. En ten derde: van het bedrag dat TGA moet inleveren, kun je een of twee kleine gezelschappen in de lucht houden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hypotheekrente is óók eurocrisis

Huis te koop in Kilkenny, Ierland, waar de vastgoedbubbel al barstte (foto: flickr/Irish Typepad)Njet, luidt het korte antwoord van de Nederlandse regering, nu ook DNB-president Klaas Knot nog maar eens de noodklok luidt dat de hypotheekrente-aftrek de kapitaalmarkt doet dichtslibben. Verdere argumentatie niet nodig. En dat terwijl iedereen met enig economisch verstand al heel lang weet dat het subsidiëren van de huizenmarkt een onverantwoorde bubbel aan het creëren is.

Of wacht, er is wel argumentatie. Als we stoppen met subsidiëren, zakt de huizenmarkt in. Ja, dat klopt, net zoals de subsidiekorting op de cultuur tot een sanering van die sector leidt. De enige reden om de hypotheekrente-aftrek niet te beknotten is van populistische aard: het biedt mensen een direct voordeel waar je als politicus lekker mee scoort, terwijl de grotere nadelen zich aan het zicht van het electoraat onttrekken.

Als in Nederland, dat er bepaald niet slecht voor staat, al zoveel irrationeel misbaar gemaakt kan worden over een fiscale regeling die een bubbel aanwakkert, hoe voorstelbaar is het dan niet dat de Grieken (en straks ook Italianen en Spanjaarden) te hoop lopen tegen bezuinigingen die hen direct treffen, tegenover een reddingsplan dat ze niet snappen? Nederlanders mogen dan monkelen over de Griekse tegenzin tot bezuinigen (en – the horror! – daar draagvlak onder de bevolking voor zoeken), ze hebben precies dezelfde reflexen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Over muzak en gestrande walvissen

John Stewart - Why Noise MattersJohn Stewart is al meer dan dertig jaar actievoerder, met name tegen verkeersoverlast. Hij zag kans een extra landingsbaan voor Heathrow te blokkeren en werd in 2008 door de Independent on Sunday uitgeroepen tot de meest effectieve milieuactivist van het Verenigd Koninkrijk. Wanneer je aan zijn boek ‘Why noise matters’ begint, weet je dus dat zijn doel is een alarmbel te luiden, niet een evenwichtig betoog te houden.
Wat het boek niettemin waardevol maakt, is dat het een breed overzicht schetst over een veld dat nauwelijks als een eenheid gezien wordt. Bovendien maakt hij vanuit zijn oogpunt gehakt van twee ontwikkelingen die andere delen van de milieubeweging nou juist sterk propageren, namelijk zeetransport en windenergie.

Voor walvissen en veel andere zeedieren is geluid namelijk het belangrijkste zintuig. De enorme hoeveelheid lawaai die commerciële scheepvaart, sonar van onderzeeërs en seismisch onderzoek door de olie-industrie veroorzaken leidt tot desoriëntatie op grote schaal.

De hoeveelheid onderzoek op dit vlak is beperkt, want kostbaar in uitvoering, maar vrolijk word je er niet van. Sonars gebruiken pulsen van 230 decibel (een straaljager produceert 120 dB) en eigen onderzoek van de Amerikaanse marine laat zien dat walvissen daar totaal van in de war raken. Er bestaan aanwijzingen dat een van de gevolgen is dat walvissen er te snel door uit de diepzee opstijgen, zodat ze caissonziekte (luchtbellen in het bloed) ontwikkelen. Dat is in veel gevallen dodelijk en leidt tot stranding van complete kuddes. Onderzeeërs zijn echter relatief gering in getal vergeleken met vrachtschepen, waarvan de schroeven ook verstorende bromtonen door de oceanen jagen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Bad hijab en zonnebrillen

In Iran bestaat speciale politie die je als vrouw kan beboeten wegens bad hijab, het op onjuiste wijze dragen van hoofdbedekking. Europa krijgt de smaak op dat vlak ook te pakken. Na Frankrijk, waar de eerste boetes zijn uitgedeeld, en België krijgt ook Nederland een bad hijab wet, in de vorm van het boerkaverbod, dat ook nikabs, integraalhelmen en bivakmutsen meepikt om de schijn van een aanval op de islam zoveel mogelijk te vermijden.

In Frankrijk is de weg naar het Europese Hof ingezet, dus de vraag of het verbod door de mensenrechtenbeugel kan, wordt vanzelf beantwoord. Het is toch vooral symboolpolitiek over de rug van onderdrukte moslimvrouwen, die meer geholpen zouden zijn bij een actievere emancipatiepolitiek.

Dit alles laat onverlet dat het dragen van een boerka inderdaad onbehoorlijk is. Het kabinet stelt terecht dat het bedekken van je gezicht “fundamenteel in strijd [is] met het karakter van het publiek verkeer, waarin wij elkaar met herkenbaar gelaat gelijkelijk tegemoet treden”. Maar als je via de wet de fatsoensrakker wilt uithangen, doe het dan goed.

Een veel groter probleem dan het handjevol boerkadraagsters vormen namelijk lieden met donkere of glimmende zonnebrillen, die menen dat ze die niet hoeven af te zetten als ze je aanspreken. Toegegeven, Beatrijs Ritsema vindt het geen probleem, maar die vindt dat je ook van een boerkadraagster maar hebt te accepteren dat ze zich verschuilt. Dat is voor haar van dezelfde orde. Het blauwe boekje is helderder: “Een zonnebril houdt u nooit op bij een tweegesprek. Ook niet als u een celebrity bent.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Koloniale excuses als ijdelheid

Gouden koets (foto: flickr/nico1959)Prinsjesdag in crisistijd, een mooi moment om je druk te maken over een afbeelding op een dik honderd jaar oude koets. Daarop te zien: een jonge koningin Wilhelmina aanvaardt geschenken van haar Surinaamse en Indonesische onderdanen. Inzet van de discussie: hoe we ons het beste schuldig kunnen voelen over die periode, door de afbeelding weg te moffelen of door er juist nadrukkelijk naar te kijken.

Pramoedya Ananta Toer, guerillastrijder tegen de Nederlanders, later politiek gevangene onder het regime van Suharto en Indonesiës belangrijkste schrijver en intellectueel van de twintigste eeuw, zou er vermoedelijk wat genuanceerder tegenaan kijken. In zijn romancyclus rond de jonge nationalist Minke laat hij zijn hoofdpersoon verliefd zijn op de jonge koningin. Een mooi ambivalent beeld. Uiteraard veroordeelt Toer het kolonialisme, maar de eigen machtsstructuren van de Javanen (waar de Nederlanders dankbaar gebruik van maakten) waren ook niet fraai. Zijn eindoordeel is dat de Nederlandse koloniale overheersing veel slechts, maar ook veel goeds gebracht heeft voor Indonesië.

Ook voor de slavenhandel geldt dat het geen cultuur is die door westerlingen naar Afrika gebracht is, maar een bestaande cultuur die door Europese slavenhandelaren werd uitgebuit. Dat betekent niet dat het minder erg was, maar wel dat de daders niet alleen westerlingen waren, maar ook lokale heersers. De pracht en praal van het Ashanti koninkrijk was zelfs grotendeels gebaseerd op slavenhandel.

Vorige Volgende