Overzicht

Chris Aalberts

31 Artikelen
38 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Hij doceert onder meer aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Antwerpen. Hij schreef boeken over jongeren en politiek, popularisering van politiek, de Europese Unie, spindoctoring en sociale media.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (19): Bloeddonatie en weigerambtenaren

, door

Amsterdam laat zich er graag op voorstaan dat ze een homovriendelijke gemeente is zonder weigerambtenaren. Deze week bleken er toch twee weigerambtenaren rond te lopen. Iedereen sprak er schande van: de burgemeester, de gemeenteraad en het stadsdeel. De algemene mening: als die ambtenaren niet snel van mening veranderen, moeten ze ontslagen worden.

En toen hadden we D66. Op het partijcongres werd vastgesteld dat D66 voor bloeddonatie door homo’s is. Zij mogen op dit moment geen bloed doneren omdat ze een risicogroep zijn, want er is een verhoogde kans op HIV. Maar D66 vindt dit discriminerend en ziet er niets in omdat bloed altijd wordt gecheckt. Wat eerder van de Commissie Gelijke Behandeling wel mocht, mag van D66 niet: homo’s uitsluiten als bloeddonor.

Is dat allemaal nodig?
Met zoveel initiatieven om de rechten van homo’s te beschermen komt de vraag op hoe nodig dit allemaal is. Gaan homo’s in Nederland massaal gebukt onder het feit dat er Amsterdamse weigerambtenaren bestaan of lijden zij omdat ze geen bloed mogen doneren? Natuurlijk niet. Er is ongetwijfeld discriminatie en er zijn vooroordelen, maar dan is door buurtjongeren weggepest worden nog steeds een belangrijker probleem.

En dan blijkt opeens dat de politiek daar weinig aan kan doen. Sommige mensen willen homo’s weg hebben, en de politiek reageert dan te soft. Misschien is die aanpak inderdaad te soft, maar tegelijk is het moeilijk deze pesters anders te laten denken, en ze ervan te overtuigen dat je homo’s niet moet treiteren. Half Nederland kan dit wel willen, maar deze groep zal zich er niets van aantrekken. Misschien kun je harder tegen ze optreden, maar het zal niet leiden tot een tolerantere houding. Homo’s worden misschien niet meer weggepest, maar nog wel bij de nek aangekeken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (18): Ingrijpen in het HBO

, door

Wat doe je als landelijke politiek als er wantoestanden zijn in het hoger onderwijs? Dan moet je hard ingrijpen! Deze week liet staatssecretaris Zijlstra zijn spierballen zien, en stelde dat hij gaat uitzoeken of de slechte opleidingen van InHolland wel verbeterd kunnen worden of beter dicht kunnen. De staatssecretaris wil meer grip op de hogescholen, en hen kunnen dwingen wantoestanden aan te pakken. CDA-Kamerlid Sander de Rouwe liet bij RTL Nieuws meteen zijn instemming blijken:

“Een staatssecretaris kan alleen een kopje koffie drinken en aangeven dat hem iets niet zint, maar dat vind ik eigenlijk een tandenloze tijger, je moet ook kunnen ingrijpen als iets misgaat, en niet wachten tot het al fout is gegaan, zoals we nu gezien hebben bij InHolland.”

Effectief en efficiënt
Wat klinkt detailpolitiek toch effectief en efficiënt. Er zijn problemen bij InHolland, en meteen zit de politiek erbovenop. Ouders, studenten en docenten kunnen erop rekenen dat de problemen nu echt worden aangepakt, want het kabinet en de Tweede Kamer zinnen op maatregelen om de problemen de wereld uit te helpen en herhaling te voorkomen. Als het onderwijs te slecht is, gaat de staatssecretaris voortaan gericht opdrachten geven via de raad van toezicht.

Als maatregelen zo effectief en efficiënt lijken, moet er onderhuids iets mis zijn. Is het werkelijk zo dat hogescholen jaren hun gang konden gaan? Is het werkelijk zo dat hogescholen in Nederland gewoon jarenlang slecht onderwijs konden aanbieden, daar niet op werden aangesproken en afgestudeerden in grote getalen met een waardeloos diploma de arbeidsmarkt op konden sturen? Was dat mogelijk totdat de politiek in actie kwam?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (17): Wissels

, door

Hoe komt het toch dat veel Kamerleden onzinvragen stellen aan ministers en onderwerpen nauwelijks uitzoeken voordat ze hun Kamervragen indienen? De verklaring is eenvoudig: denk- en leeswerk van Kamerleden wordt door kiezers niet beloond. Een voorbeeld kan dat verduidelijken.

Het is nog maar vijf maanden geleden dat er grote problemen waren bij Prorail, de organisatie die verantwoordelijk is voor het onderhoud van het spoor. In de winter van 2009-2010 waren er veel problemen op het spoor, en dus beloofde Prorail samen met de NS het spoor ‘winterklaar’ te maken. Het ging in december 2010 alweer mis. Kamerleden eisten het vertrek van de directie, en dus kwam directeur Klerk in Buitenhof uitleggen dat Prorail aan oplossingen werkte.

De belangrijkste oplossing was: het reduceren van het aantal wissels. Klerk wist te vertellen dat bij een Japans spooremplacement het aantal wissels vele malen kleiner is dan in Nederland. Dat is een probleem, want wissels zorgen voor storingen en in de winter vriezen ze vast. Dus wilde Klerk zoveel mogelijk wissels weghalen. In het buitenland was immers gebleken dat dat goed mogelijk was. Weg winterproblemen.

Wissels saneren
Enkele maanden later is het zover. Prorail heeft een rapport geschreven met de veelzeggende titel ‘wissels saneren’. Arie Slob stelde er Kamervragen over. Een kleine bloemlezing: waarom maakt Prorail geen analyse van de gevolgen van de wisselsanering voor de transfercapaciteit op stations, het extra overstappen voor reizigers en verstoringen? Wordt dit plan getoetst op toekomstige dienstregelingen? Waarom wordt niet gekeken naar lagere onderhoudskosten voor wissels in plaats van het schrappen van wissels? En de mooiste:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (16): Privacy en de iPhone

, door

Tien jaar geleden, toen iedereen nog een eenvoudig mobieltje had, stuurde een collega een mailtje doo: ‘Iedereen blijkt te kunnen zien waar je uithangt, want een website weet precies waar jouw mobiele telefoon zich bevindt. Probeer het maar’. We gingen direct naar een website met een titel die leek op waarwasu.nl en vulden ons mobiele nummer in. De uitkomst: je was bij de hoeren. Ook geestig als je het nummer van je partner had ingevuld.

Het heeft even geduurd, maar nu is dit geen grapje meer van een aanbieder van erotische diensten, maar het is een standaardfunctie op de iPhone. Zowel de iPhone als de iPad blijken locatiegegevens op te slaan, ook als de gebruiker die gegevens heeft uitgezet. De opgeslagen gegevens blijken gemakkelijk voor iedereen uit te lezen. De file wordt niet naar Apple gestuurd, maar toch: je partner kan er met enig technisch vernuft voortaan via je iPhone achter komen waar je uithing.

Bescherming persoonsgegevens
En dus: tijd voor Kamervragen! Afke Schaart en Ard van der Steur, backbenchers van de VVD, stelden vragen aan de minister van Economische Zaken: is het wenselijk dat consumenten een telefoon kopen met deze eigenschap zonder daarvan op de hoogte te zijn? Gaat de minister het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) om advies vragen zodat consumenten voortaan beter een eigen afweging kunnen maken? En moet de overheid nu Apple-producten niet gaan boycotten?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (15): Vegetarische lunch

, door

Een tijdje geleden kwam de VPRO in het nieuws, omdat in de kantine van de omroep werd aangekondigd dat er een week geen vlees en vis zou worden geserveerd. Dit zou het draagvlak onder de medewerkers voor het vegetarisch menu moeten doen toenemen. De VPRO lijkt nu navolging te krijgen van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ELI). Het ministerie doet volgens de Telegraaf mee aan de EatGreendag waarbij er een dag in de week een vegetarische lunch wordt geserveerd.

En nu is Karen Gerbrands van de PVV boos, want mensen moeten toch zelf bepalen of ze vlees eten? Zij vraagt zich af wie met dit plan heeft ingestemd en of er meer overheidsinstanties zijn die hieraan meedoen. En als de minister het met haar eens is, waarom vindt die EatGreendag dan toch plaats? Wil de minister dit niet onmiddellijk afschaffen? Er is nota bene ooit een motie van Marianne Thieme afgewezen die vroeg minder vlees te consumeren als inzet voor de klimaatonderhandelingen!

Meer vragen dan tien wijzen kunnen beantwoorden
In deze serie hebben we al eerder gezien dat voor Kamervragen geldt: een gek kan meer vragen stellen dan tien wijzen kunnen beantwoorden. Wat wil Gerbrands nu eigenlijk precies weten, wat is haar veronderstelling over de taak van een Kamerlid en wat is het effect van haar actie?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (14): Tweets over lesuitval

, door

In de moderne politiek wordt het steeds belangrijker gevonden dat burgers direct contact kunnen opnemen met hun volksvertegenwoordigers. De Tweede Kamer, Provinciale Staten of Gemeenteraad weten immers niet altijd goed wat er in de samenleving leeft, en hebben inbreng van burgers nodig om te weten welke thema’s belangrijk zijn en wat daaraan gedaan moet worden. Sociale media zouden essentieel zijn om al die wensen en ideeën van burgers door te geven.

Uit onderzoek van mij en Maurits Kreijveld blijkt dat al die burgerinbreng vaak leidt tot niets. De kwaliteit van de inbreng is laag, de meeste voorstellen en ideeën zijn onbeargumenteerd of op voorhand onmogelijk, of ze passen niet bij de politieke partij aan wie ze geadresseerd zijn. Burgers lopen dus een grote kans op een teleurstelling: ze denken invloed te kunnen hebben op het beleid, maar in de praktijk is hun email, tweet of krabbel allang weer vergeten.

Gebruik maken van burgerinbreng
Ons onderzoek liet ook zien dat politici alleen in uitzonderingsgevallen gebruik maken van deze input van burgers. De meeste politici konden niet aangeven wanneer dit was, en ook burgers hadden vaak geen idee wat er precies met hun reactie was gebeurd.

Deze week was er een concreet voorbeeld. Metin Celik van de PvdA stelde Kamervragen aan de minister van onderwijs over de onvrede op twee Amsterdamse ROC’s. Via Twitter, email en andere contacten had Celik informatie gekregen dat leerlingen van ROC van Amsterdam en ROC ASA klachten hebben over structurele lesuitval en slechte stagebegeleiding. Celik wilde weten wat de minister eraan gaat doen. Het is toch de taak van de overheid de kwaliteit te waarborgen?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (13): Windmolens in Colmschate-Zuid

, door

Nu er zorgen bestaan over de veiligheid van kernenergie, zou je denken dat iedereen de komst van windmolens met gejuich ontvangt. Maar niets blijkt minder waar. In Colmschate-Zuid in Deventer is een actiegroep opgericht tegen de komst van drie windmolens. Een van de windmolens komt op 400 meter afstand van enkele huizen te staan. De actiegroep heeft al handtekeningen opgehaald, gaat die aan de gemeenteraad aanbieden en de raad toespreken. Bewoners vrezen geluidsoverlast, slechter uitzicht, slagschaduw en waardevermindering van hun huizen.

Bezwaarmogelijkheden

Zal het zin hebben? De actiegroep is er inmiddels achter dat een meerderheid van de gemeenteraad voor de windmolens is. Maar er is hoop, want de PVV heeft Kamervragen gesteld. Jhim van Bemmel wil van minister Verhagen van Economische Zaken weten of hij het ermee eens is dat de bewoners het plan via de media hebben moeten vernemen. Wil de minister er bij de gemeente Deventer op aandringen dat er overleg komt met de bewoners? Zou hij de gemeente willen aansporen de bewoners op de bezwaarprocedures te wijzen?

In de wereld van de detailpolitiek is het uitgangspunt dat de Tweede Kamer alle details van het maatschappelijke leven kan bepalen, en zich dus ook mag bemoeien met de windmolens in Colmschate-Zuid. Daar is natuurlijk geen enkele reden voor, aangezien de Deventer gemeenteraad bevoegd is daar beslissingen over te nemen. Er is dus een volksvertegenwoordiging dichtbij huis waar de boze Deventenaren zich toe kunnen wenden. En wat ze ook al doen. Er is alle reden voor de Tweede Kamer om dit onderwerp te negeren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (12): Goudse nachttrein

, door

In november 2008 startte de NS een proef met een nachttrein tussen Rotterdam en Utrecht, met een tussenstop in Gouda. Reizigers konden s’nachts al reizen tussen Rotterdam en Utrecht, maar moesten dan een omweg maken via Delft, Den Haag, Leiden, Schiphol en Amsterdam. De nieuwe nachttrein zou de reis aanzienlijk inkorten en moest 65 reizigers per trein gaan halen. Het werden er zeven. De NS rijdt daarom sinds begin februari alleen nog met de eerste nachttrein via Gouda naar Utrecht, en heeft alle andere nachttreinen op dit traject geschrapt.

Deze case laat zien wat het probleem is van veel Kamervragen: ze zijn helemaal geen vragen, maar stellingen die Kamerleden graag bevestigd willen zien. Kamerleden zoeken zelf helemaal niets uit, zoeken zelfs niet met Google naar antwoorden, maar gaan direct Kamervragen stellen in de hoop dat ze daarmee in de publiciteit komen. Ineke van Gent van GroenLinks is zo’n Kamerlid. Ze gedraagt zich bij het schrappen van de Goudse nachttrein als een luie scholier die veel eist, maar zelf niets doet.

Kamerleden als luie scholieren

De eerste Kamervraag van Van Gent is of het juist is dat de nachtelijke bediening van station Gouda is stopgezet. Dat is een feit, want dat blijkt uit de NS-dienstregeling. Van Gent vraagt hoeveel reizigers er gebruik maakten van de trein: op allerlei websites is het antwoord te vinden: zeven. Van Gent vraagt daarna naar de criteria om het succes van de nachttrein te meten. Het antwoord is: 65 reizigers, ook overal te vinden. En daarna vraagt Van Gent of de minister weet dat deze maatregel tot een uur extra reistijd kan leiden. Wederom de bekende weg, want voor het experiment was dat ook al zo.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (11): Geen handje schudden

, door

Stel je bent een vrouwelijke docent op een hogeschool. Een collega uit je team gaat op bedevaart naar Mekka en komt terug met de mededeling dat hij vrouwen geen hand meer wil geven. Wat nu? Het overkwam een aantal docenten van de Hogeschool van Amsterdam (HvA).

Het antwoord op deze vraag ligt voor de hand: je bepaalt zelf hoe je hiermee omgaat. Als iemand mij geen hand meer zou geven zou ik een klacht indienen. Ik zou mijn teamleider laten weten dat ik niet meer met die man wil werken. Als dat problemen op zou leveren, zou ik alle interne procedures van de hogeschool aanspreken om dit punt aan de orde te stellen. We zouden er eindeloos over gaan discussiëren, en er zou ongetwijfeld een halfbakken compromis uitkomen. En daar zou dan weer discussie over ontstaan.

Schikken in het lot
Zouden alle collega’s zo reageren? Nee, de meesten zouden zich waarschijnlijk schikken in hun lot: handje schudden met die ene collega is er niet meer bij. Zij zouden geen stampij maken, maar gewoon hun werk blijven doen. Ze zouden er zo hun eigen ideeën over hebben, en daar zou het bij blijven. Af en toe zouden ze onderling grapjes maken over ‘die fanatieke moslim’ en soms zou de betreffende collega daarachter komen. Dat zou dan weer tot allerlei gesprekken leiden over hoe we met elkaar om moeten gaan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (10): Kampense homo-intolerantie

, door

Waarom is het zo slecht dat Kamerleden zich massaal met detailpolitiek bezighouden? Een van de redenen is dat detailpolitiek verhult over welke thema’s het politieke debat echt zou moeten gaan. Homo-emancipatie is er een goed voorbeeld van. Welke problemen bestaan er in Nederland met homo-emancipatie, en hoe kunnen we ze oplossen?

Stel dat je docent bent op het christelijke Ichtus College in Kampen. Deze school werkt ‘vanuit christelijke inspiratie (…) aan het ontwikkelen van de talenten van onze leerlingen en medewerkers’. De kans is aanwezig dat je als docent op deze school weinig op hebt met homo’s, en daar geen al te positieve evaluatie van geeft. Dat blijkt ook wel, want twee docenten van deze school zouden tegen leerlingen gezegd hebben dat homoseksualiteit ‘een psychische aandoening is’. Volgens de rector is dit niet de visie van de school, maar toch.

Bijzonder onacceptabel
Ahmed Marcouch (PvdA) maakt zich sterk voor homo’s en stelde Kamervragen. De minister moet van Marcouch uitzoeken of de leraren op het Ichtus College echt vinden dat homoseksualiteit een psychische aandoening is. De minister zou ook een oordeel moeten geven over het uitspreken van deze mening tegen leerlingen. Is dat niet ‘bijzonder onacceptabel’? Gebeurt dit vaker op deze of andere scholen en wat doet de minister daartegen? Kunnen leerlingen op het Ichtus College wel voor hun homoseksualiteit uitkomen? Gaat de minister deze leerlingen helpen?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (9): Museumklimaat

, door

De afgelopen decennia hebben Nederlandse musea miljoenen gestoken in klimaatinstallaties. Deze hebben tot doel het binnenklimaat van musea zo constant mogelijk te houden, om zo de kunst te beschermen. Want wisselingen in het klimaat, dat is slecht voor kunst. Tenminste, volgens de wetenschap van enkele jaren geleden.

Wondere wetenschap
Inmiddels is de wetenschap een paar stappen verder. Marco Martens deed promotieonderzoek naar het binnenklimaat van musea, en wat bleek? Klimaatinstallaties blijken ook enorme nadelen te hebben. De energierekening gaat omhoog, soms lopen monumentale gebouwen schade op en soms ook de collectie zelf, waar het allemaal om begonnen was. De conclusie van Martens is dat het klimaat niet zo nauwkeurig geregeld hoeft te worden als tot dusver werd aangenomen.

Het is de droom van iedere wetenschapper: een item in RTL Nieuws en Kamervragen naar aanleiding van zijn of haar promotie. VVD-er Bart de Liefde sprong er bovenop: hoe moet het nu verder met de klimaatbeheersing in musea? Wat vindt de staatssecretaris van de conclusies van Martens, deelt hij de mening dat er minder uitgegeven kan worden aan klimaatbeheersing, en onderschrijft hij Martens’ aanbevelingen? Kan dit wellicht bijdragen aan de bezuinigingen op musea?

De meeste Kamervragen worden tegenwoordig gesteld naar aanleiding van krantenberichten, maar Bart de Liefde stelt ze naar aanleiding van harde wetenschap. Maakt dat zijn Kamervragen beter dan de andere? Het antwoord is nee, want de visie die achter zijn vragen schuilgaat is dezelfde als die van veel andere Kamerleden: de overheid moet alles doen en alles tot in de puntjes regelen. Ook als dat helemaal niet nodig is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (8): Friese universiteit

, door

Nu de provinciale statenverkiezingen naderen, kunnen we ons afvragen welke vormen van detailpolitiek er in de provincie te vinden zijn. Enkele jaren geleden schreef Klaartje Peters het boek ‘het opgeblazen bestuur’, waarin ze het functioneren van de provinciale bestuurslaag bekritiseert. Provincies zouden grossieren in PR-projecten om het imago van de provincie op te vijzelen en de provincie belangrijk te doen lijken, terwijl de belangrijke, relatief onzichtbare taken van de provincie worden verwaarloosd.

Peters wijt dit probleem aan het feit dat er volksvertegenwoordigers zijn die stemmen moeten winnen en moeten laten zien dat ze goed werk doen voor de burger. Op provinciaal niveau betekent dit dat de provincie allerlei taken op zich neemt die voor burgers belangrijk zouden zijn en waarmee politici in het nieuws kunnen komen. Of ze echt nuttig zijn is iets heel anders.

De PR-universiteit
Een voorbeeld van zo’n PR-project kunnen we vinden in Friesland. In 2009 verscheen daar een notitie over UCF: een University Campus Fryslân. Er zou in Leeuwarden een ‘academische netwerkorganisatie’ moeten komen. Dit zou geen nieuwe universiteit moeten zijn, maar een samenwerkingsverband van allerlei bestaande Friese kennisinstellingen en bestaande universiteiten. Dit alles om ‘het bestaande academische netwerk in Fryslân in de komende jaren (verder) te versterken en uit te breiden’.

Vorige Volgende