Nieuwe politieke partijen – de resultaten

Na de val van kabinet Schoof vroegen we ons af of dat een kans kon bieden voor nieuwe politieke partijen. Sargasso speurt sinds 2012 bij elke Tweede Kamervekiezing naar zulke partijen. Ook bij de afgelopen verkiezingen deden weer een aantal nieuwkomers mee. Nu de definitieve uitslag vaststaat kunnen we hun resultaten nader bekijken. De onderstaande gegevens zijn gebaseerd op de tellingen die uit de osv (ondersteunende software verkiezingen) door gemeenten naar de Kiesraad zijn gestuurd. Met dank aan Datageraver die de data bij elkaar veegde. Voor alle duidelijkheid: onder nieuw verstaan we dan partijen die bij de vorige verkiezingen geen zetel haalden of nu voor het eerst meededen. Deze keer deden twaalf ‘nieuwelingen’ een gooi naar het Haagse pluche. Ze trokken gezamenlijk 262.041 stemmen, goed voor 3,7 zetels. 50PLUS is in deze categorie de grote winnaar en is met 2 zetels terug van weg geweest. Van links naar rechts: 50PLus, BIJ1, BVNL, VvD (Vrede voor Dieren), PP (Piratenpartij), FNP (Friese Nationale Partij), LP (Libertaire Partij), NL Pj (NL Plan), VV (Vrij Verbond), Ellect, PvdR (Partij voor de Rechtsstaat). Vooral in de grote steden zijn veel stemmen naar de ‘nieuwelingen’ gegaan. Hier de tien gemeenten die de meeste stemmen noteerden voor de twaalf nieuwe partijen. Dat er elders in het land minder stemmen naar deze partijen gingen had deels te maken met het gegeven dat niet alle nieuwelingen in elke kieskring vertegenwoordigd waren. Hier het totaal aantal stemmen per kieskring (klik voor groter beeld). In deze grafiek zijn kieskring 20 (Bonaire, Saba en St. Eustatius) en de briefstemmers uit het buitenland niet meegenomen. Per provincie ziet het er zo uit: Zoals gezegd: niet alle  ‘nieuwelingen’ zijn echt kakelvers. Zes partijen kunnen we herintreders (hadden eerder zetels inde Tweede Kamer) of volhouders noemen (deden eerder mee, maar haalden geen zetels). 50PLUS, BVNL en BIJ1 waren eerder in de Kamer vertegenwoordigd. De Piratenpartij, de LP (Libertaire Partij) en NL Plan deden bij vorige verkiezingen mee, zonder succes. Hun stemmenscores in perspectief: Een paar nieuwe partijen kwamen voort uit afsplitsingen. De Linie is voortgekomen uit geruzie (een traditie bij ouderenpartijen) bij 50PLUS, waarna voormalige 50PLUS bobo’s opstapten en later De Linie oprichtten. “We gaan de partij reorganiseren en we komen nog sterker tevoorschijn als dan we nu weg zijn gegaan”, werd daarbij geroepen. Het is echter juist 50PLUS geworden die er het sterkst uit is gekomen. Op kleinere schaal gebeurde iets dergelijks ook bij de LP (Libertaire Partij). Het Vrij Verbond is een afsplitsing van de LP. Het Vrij Verbond hoopte als “Lief Rechts” een alternatief te zijn voor de agressievere en schreeuwerige LP (en partijen als PVV, FvD). Maar als er al sprake was van een stemmenstrijd tussen de LP en het Vrij Verbond, dan trok de laatste aan het kortste eind. Verder was vriend en vijand benieuwd of de PvdD (Partij voor de Dieren) nog enige last zou krijgen van de van haar afgesplitste Vrede voor Dieren. De PvdD is voor extra investeringen in de Europese defensie om zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van de VS. Dat was voor een aantal leden een onverteerbaar standpunt, dat ingaat tegen de pacifistische principes van de partij. Het leidde tot een afsplitsing en de oprichting van Vrede voor Dieren. De cijfers lijken te bewijzen dat dit meningsverschil de PvdD inderdaad stemmen heeft gekost. De PvdD trok deze keer 15.777 stemmen minder dan in 2023. De partij Vrede voor Dieren harkte dat verschil én een dikke 1000 meer stemmen binnen (16.8129 totaal). Dan was er nog het FNP (Friese Nationale Partij), die op gemeentelijk en provinciaal niveau successen boekte in (hoe kan het ook anders) Friesland. De stap naar de landelijke politiek bleek te groot. De FNP haalde slechts 9,331 stemmen (zo’n 0,13 Kamerzetels). De partij deed in 16 van de 20 kieskringen mee. Logisch dat vooral in Friesland de meeste stemmen werden gehaald. Toch wist men ver buiten Friesland ook nog kiezers te trekken. In de provincie Limburg en kieskring 20 (Bonaire, Saba, St. Eustatius) haalde de FNP nog 210 stemmen binnen. De enige echte debutanten, ELLECT (in 5 kieskringen) en Partij voor de Rechtsstaat (in 2 kieskringen) waren in de categorie nieuwe partijen met respectievelijk 205 en 151 stemmen de grote verliezers. Eerder kondigden ze aan ook voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 te willen gaan. Misschien komen we ze daar dan weer tegen.

Door: Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

Closing Time | Het is toch een act dit

Afgelopen weekend speelde Sam Bettens van K’s Choice een ietwat, eh, geactualiseerde versie van hun megahit ‘Not an addict‘, in ‘Even tot Hier’. Hij vraagt zich af hoe het nou verder moet de formatie, en noemt het gesteggel ’typisch Nederlands’, een subtiel grapje van de Belg, neem ik aan.

Foto: Dilan Yeşilgöz, De Balie, 2022, via Wikimedia Commons.

De mensen thuis

COLUMN - De VVD-leider Dilan Yeşilgöz is een geschikt object voor een cursus framing voor beginners. Ze legt het er voortdurend zo dik bovenop dat je niet heel doorkneed hoeft te zijn in de techniek om willekeurig welk fragment een paar frames aan te kunnen wijzen.

Een coalitie kan de meest radicale partners hebben en in de taal van Yeşilgöz nog steeds ‘centrumrechts’ zijn, terwijl er zodra er maar één partner bij zit die weleens een kritische noot heeft geplaatst bij de hypotheekrenteaftrek, het meteen verandert in een ‘links’ kabinet. Zonder centrum. En zo plaatst ze voortdurend ‘centrumrechts’ tegenover ‘links’, liefst vier keer in één zin achter elkaar.

Dat is dus wel een heel eenvoudig voorbeeld. Toch zijn er ook wel doordenkertjes, zoals de door Yeşilgöz eveneens veelvuldig gebruikte uitdrukking ‘de mensen thuis’. De vraag is hier natuurlijk: wat doen die mensen voortdurend thuis? Komen ze ook nog wel eens buiten?

Over het algemeen stelt Yeşilgöz deze mensen voor, alsof ze geërgerd hun hoofd schudden over wat de tegenstanders van de VVD allemaal te berde brengen. Daar zitten zij niet op te wachten. Maar hoewel ze óók ‘hardwerkende Nederlanders’ zijn, doen ze dat schudden dus toch voortdurend thuis. Over ‘de mensen op het werk’ hoor je Yeşilgöz niet.

Foto: "Zohran Mamdani Speaking at a DSA 101 Meeting at the Church of the Village in NYC" by Bingjiefu He is licensed under CC BY-SA 4.0

Mamdani, New Yorks onwaarschijnlijke burgemeester

In een tijd waarin Amerikaanse verkiezingen steeds vaker verworden tot investeringsprojecten van miljardairs, heeft Zohran Mamdani iets ongebruikelijks gedaan: hij heeft gewonnen. Niet dankzij de miljoenen van hedgefondsen, niet dankzij de steun van vastgoedmagnaten of  door een als ‘independent’ meedoende Andrew Cuomo, maar ondanks hen. Tegen een lawine aan geld en desinformatiecampagnes in, wist Mamdani gekozen te worden op een programma dat zich expliciet keerde tegen de machten die normaal bepalen wie überhaupt kans maakt.

Mamdani is niet de gladde centrist die de Democratische Partij doorgaans voortbrengt. Hij noemt zichzelf een democratisch socialist en handelt er ook naar. Hij is een politicus die niet wegkijkt van woorden als klasse, ongelijkheid of kolonialisme, en daar openlijk trots op is. Terwijl anderen hun eerste bezoek als burgemeester plannen naar Israël om de partijdiscipline te tonen, zei Mamdani openlijk: nee. Geen rituele knieval, geen diplomatiek toneelstuk. Het was een kleine daad van morele autonomie in een omgeving die daar allergisch voor is.

Zijn openlijk islamitische identiteit maakt hem bovendien een zeldzaamheid in het Amerikaanse politieke landschap, waar religie vaak een instrument is om conformiteit te etaleren, niet verschil. Voor Mamdani is dat geen merk, maar een realiteit die samenvalt met zijn politiek: solidariteit met gemarginaliseerde groepen, kritiek op onderdrukking, en de overtuiging dat je niet kunt praten over vrijheid zolang macht ongelijk verdeeld blijft.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Berghain

De leadsingle van Rosalía’s nieuwe album ‘Lux’ verwijst niet alleen maar naar een exclusieve technoclub in Berlijn. Volgens de zangeres moet de betekenis gezocht worden in de letterlijke vertaling: bos op de berg.

Op het album komt een parade van vrouwelijke heiligen voorbij, wiens levens verlopen in Rosalía’s eigen ervaringen. Zo lijkt ze in deze clip een mystieke ervaring te hebben naar aanleiding van een giftige relatie.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Drive

R.E.M. is een van die bands die superpopulair waren in de vroege jaren negentig, en waar je nu niks meer van hoort.

Toen muziek nog gemaakt werd door mensen die instrumenten beheersten, in plaats van computers. Das war einmal…

Quote du Jour | fuckin’ private equity

QUOTE - Uit het nieuws van vandaag:

De landelijke dekking van kraamzorg staat onder druk. En dat terwijl vrouwen recht hebben op minimaal 24 uur kraamzorg. Voorname oorzaak is dat sommige grote zorgorganisaties stoppen in bepaalde gebieden, met name in sociaaleconomische achterstandswijken.

De gemeente [Utrecht] luidt dan ook de noodklok. “Waar relatief veel gezinnen wonen die veel zorg nodig hebben, is juist minder kraamzorg dan in de wijken waar het andersom is. En dat komt door cherry picking van kraamzorgorganisaties”, zegt Eelco Eerenberg, wethouder Volksgezondheid.

Closing Time | Angeline

Er wordt wel eens gezegd dat mannen verhalend dichten en vrouwen gevoelens weergeven, maar Polly Jean Harvey bewijst dat dit lang niet altijd opgaat.

Neem nou die inleiding:

My first name, Angelene.
The prettiest mess you’ve ever seen.
Love for money is my sin –
any man calls, I’ll let him in.

Je weet meteen alles wat je over dit personage moet weten.

Kolonistenterreur

De aanvallen van Israëlische kolonisten op Palestijnen op de Westoever zijn de laatste weken scherp toegenomen.

‘VN-organisatie OCHA telde in de week van 21 oktober zestig aanvallen van kolonisten die resulteerden in Palestijnse slachtoffers en de beschadiging van Palestijnse eigendommen. Meer dan de helft van deze aanvallen had betrekking op de olijvenoogst…..Olijfgaarden zijn een belangrijke bron van inkomsten voor Palestijnen, en onderwerp van nationale trots. Zij symboliseren de verbondenheid van de Palestijnen met hun land, en de sumud – standvastigheid en volharding – waarmee ze de Israëlische bezetter weerstaan.’

Closing Time | In a Broken Dream

Python Lee Jackson was een Brits-Australische rockband die van 1965 tot midden 1969 actief was, gedeeltelijk in het Verenigd Koninkrijk.

Het was daar dat ze hun bekendste single opnamen: ‘In a Broken Dream’, met een jonge Rod Stewart als gastzanger. De formatie kwam in 1972 weer kort bijeen, waarna de single opnieuw werd uitgebracht.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende