Portugal kan een voorbeeld worden voor Europees links

Foto: foto van de auteur

ELDERS - Portugal krijgt nu hopelijk toch een linkse regering en kan dan laten zien dat Europa ook langs een andere weg uit de crisis kan komen.

President Cavaco Silva van Portugal neemt er de tijd voor. Vorige week is zoals verwacht de rechtse minderheidsregering van Passos Coelho na een week gevallen. Nu zou Cavaco Silva de socialistische leider Costa moeten benoemen als nieuwe kabinetsformateur. Costa heeft samen met het Linkse Blok en de Communisten de meerderheid in het parlement en deze drie partijen hebben na de verkiezingen een overeenkomst voor samenwerking gesloten. Als Cavaco Silva de verkiezingsuitslag van 4 oktober serieus neemt zou hij nu dan toch Costa de opdracht moeten geven na die bizarre omweg van een minderheidsregering die in feite al gevallen was voordat ze aantrad. Maar de president vreest voor de gevolgen van een links beleid. Hij zou zelfs een extra-parlementair zakenkabinet van Passos Coelho overwegen in afwachting van nieuwe verkiezingen.

Cavaco Silva’s vrees wordt gevoed door commentaren in de Europese pers die waarschuwen voor instabiliteit, conflicten en ingrijpen van Brussel. Typerend is de opening van Reuters analyse van de situatie in Portugal:

In the Portuguese town of Almada, Communist activists are handing out leaflets that bear the hammer-and-sickle logo and triumphantly proclaim: “Government destroyed, victory for the workers’ struggle”. It seems like a throwback to a bygone era.

In de linkse coalitie hebben de socialisten van Costa de overhand. Ze willen graag hun betrouwbaarheid aantonen. “We zijn met onze partners een gematigd programma overeengekomen”, zegt Joao Galamba, een van de socialistische parlementsleden. “We houden rekening met financiële beperkingen en met onze Europese partners.” Woensdag sprak Costa met enkele bankiers. “Ik vertrouw er op dat de socialisten zich verantwoordelijk opstellen en de financiële stabiliteit kunnen garanderen, ” zei Fernando Ulrich van Banco PBI. Mário Centeno, die genoemd wordt als nieuwe minister van Financiën probeert de financiële sector ook gerust te stellen met zijn uitspraak dat een nieuwe linkse regering zal blijven voldoen aan de budget-regels in de eurozone. Maar de marges zijn smal, schrijft de Financial Times. Het kan zo weer fout gaan met die communisten en Syriza-adepten.

Costa zag aanvankelijk niets in samenwerking op links, maar hij heeft er uiteindelijk toch voor gekozen zijn verkiezingswinst op een links, sociaal programma niet te verkwanselen door moeizame compromissen te sluiten met de weinig flexibele oude regering. Daar kunnen zijn sociaaldemocratische collega’s elders nog wat van leren. Het linkse blok en de communisten zullen niet met ministers aan de regering deelnemen. Ze hebben in ruil voor hun steun aan een nieuwe regering wel bereikt dat het socialistische programma op een groot aantal punten is aangepast, zoals het terugdraaien van de privatisering, het beëindigen van de korting op salarissen en pensioenen en een substantiële verhoging van het minimumloon. De socialisten zullen het bepaald niet makkelijk krijgen als ze gaan regeren. Ze moeten zowel hun linkse partners als de rest van Europa te vriend houden.

Als de linkse coalitie stand houdt is dat om meer dan een reden uniek. Costa’s socialisten breken vijfentwintig jaar na het einde van de Koude Oorlog met de traditie om links links te laten liggen. Dat is ook  nieuw voor Portugal. Na de Anjerrevolutie werd een dergelijk bondgenootschap nog met hulp van de CIA, de SPD en een Nederlandse koerier voorkomen.
In Europa zal de nieuwe regering nu moeten laten zien dat er ook andere wegen zijn om uit de crisis te komen dan het strakke neoliberale keurslijf dat de trojka landen met schulden tot nu toe heeft voorgeschreven. De Grieken zijn daar ondanks hun linkse regering niet aan ontkomen. De Portugezen krijgen een nieuwe kans. En misschien krijgen ze straks ook nog een nieuwe Spaanse regering als bondgenoot.
0

Reacties (15)

#1 Spam

Dat gaan de Eurogroep en -commissie natuurlijk nooit laten gebeuren. Gewoon een tijdje pesten en tegenwerken en dan stemmen die Portugezen de volgende keer gewoon weer netjes rechts.

  • Volgende discussie
#2 Le Redoutable

Dat zou uniek zijn, van Griekenland tot Frankrijk heeft links alleen maar aangetoond een beginnende en structurele opbouw alleen maar zo snel mogelijk te kunnen slopen. De EU kan alvast geld gaan reserveren om straks de puinhopen weer op te ruimen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Amateur Commenter

@2: Grappig, een rechtse regering heeft Portugal de afgelopen 15 jaar in ieder geval geen goed gedaan voor de staatskas.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jeroen Laemers

@2:

Dat zou uniek zijn, van Griekenland tot Frankrijk heeft links alleen maar aangetoond een beginnende en structurele opbouw alleen maar zo snel mogelijk te kunnen slopen.

Je bent een kwaadaardige leugenaar.

Hoe weet ik dat? Omdat ik je al minstens drie keer deze pagina van het CBS onder de neus heb gewreven. En dan met name de tweede grafiek daarop.

En wat blijkt daaruit? Frankrijk heeft het in de crisis in economisch opzicht beter gedaan dan het brave jongetje Nederland.

Of – vanaf 2011, toen dat land een rechtse regering kreeg – een heel stuk beter dan Spanje.

Overigens heeft Frankrijk tot 2012 een rechtse regering gehad (maar blijkbaar niet rechts genoeg naar jouw smaak). Toen deze door een linkse werd opgevolgd, is de economische trend gewoon naar boven blijven doorlopen.

En dan nog iets: iedere keer dat mensen je op je verzinsels wijzen, blijft het daarna steeds oorverdovend en lafhartig stil. Totdat je in een volgend draadje gewoon weer, alsof er helemaal niets gebeurd is, met hetzelfde domme geleuter komt aanzetten.

En dan noem je jezelf ook nog eens ‘De Formidabele’. Waar haal je in godsnaam het lef vandaan? (Serieuze vraag.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 tigger

@2:
Er zijn hier wel analyses geweest over begrotingen en politieke kleur( https://sargasso.nl/pvda-en-begrotingen/) . Waarom blijft (dom)rechts dezelfde leugens herhalen? Lezen jullie deze continu op van het bord voor jullie kop???

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 dus

LOL @3, 4, 5

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 JANC

Soms mis ik die plusjes. Zoals waarin de leugens van #2 ontmaskerd worden

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Gladiool

Hmm, ik mis de minnetjes…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 JANC

@8: Ja, want leugens ontmaskeren moet gemind worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Michel

Dank je Jos. Ik ben ook heel benieuwd hoe het nu verder gaat. De voortekenen zijn in ieder geval niet gunstig.

‘De markt’ en kredietbeoordelaars gaan bepalen of deze regering het ‘goed’ doet. Onder ‘goed’ moet we dan verstaan: hervormen, bezuinigen en privatiseren.

De ECB mag alleen Portugese schulden opkopen (voor het QE programma) als deze ‘investment grade’ zijn. Als de rente weer gaat oplopen, om wat voor reden dan ook, wordt Portugal afgewaardeerd en komt het land weer in de zelfde negatieve spiraal als in 2010 – 2012: hogere rente maakt afbetaling moeilijker, waardoor de rente nog meer oploopt.

Deze regering kan dus niet veel doen, en zeker niet wat moet gebeuren: wat namelijk nodig is, mogen ze niet doen: het begrotingstekort op laten lopen.

Portugal illustreert wat ik eerder schreef over Europa: de staat is ondergeschikt gemaakt aan de markt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Michel

@5: Je hebt helemaal gelijk, maar het is ook een zinloos feit.

Door er steeds weer op te wijzen dat links ‘het geld niet over de balk gooit’ bevestig je de conservatieve leugen dat het begrotingstekort belangrijk is. Je loopt in zeker zin dus in hun valkuil.

Een land heeft geen controle over het begrotingstekort: als de staat de uitgaven aanpast aan de inkomsten (bezuinigt dus) dan krimpt de economie. Daardoor dalen de belastinginkomsten, en stijgen de uitgaven nog meer (door uitkeringen). Bovendien zal door het krimpen van het BBP de staatsschuld als percentage van het BBP toenemen. De belangrijke getallen waar iedereen naar kijkt zijn 3% en 60%. Deze zullen dus gaan oplopen.

De focus op deze getallen is dus zinloos en er dan op wijzen dat links daar altijd goed op let dan ook niet zo handig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 tigger

@11:
Sorry, ben ik niet met je eens. De argumenten gaan altijd samen met “sinterklaas spelen” en “andermans geld uitgeven” en wekken de indruk dat links financieel onverantwoordelijk bezig is. Terwijl de werkelijkheid juist andersom is. Rechts strooit met subsidies richting bedrijfsleven en onnodig wapentuig. Omdat rechts deze leugens blijft herhalen, gelooft een groot deel van de bevolking ze. Dit moet gewoon recht gezet worden door heel vaak te herhalen dat de financiële agenda van de VVD prutswerk is en slecht voor de telegraaf lezer. Herhaling is blijkbaar het belangrijkst, al hebben wij dan ook nog eens het gelijk aan onze kant.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Michel

@12: Nogmaals, inhoudelijk begrijp ik je punt, daar gaat het niet om. De kritiek op links is hypocriet, om het netjes te zeggen.

Maar wat ik probeer te zeggen is dat het op nog een tweede manier heel dubbel is: begrotingstekorten zijn niet relevant. Dat maken de rechtse criticasters ervan. Door er serieus op in te gaan geef je geloofwaardigheid aan die stelling.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Jos van Dijk

@10: Voor de Portugese socialisten wordt het spannend hoeveel steun ze zullen krijgen van hun partijgenoten elders in Europa, Schulz, Dijsselbloem, Hollande en anderen. Die zouden hun poging om een sociale uitweg uit de crisis te vinden kunnen respecteren. Maar ze kunnen hen (“klein land, liever geen gedoe, niet afwijken van de ingezette koers”) ook als een baksteen laten vallen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Michel

@14: Inderdaad, maar Griekenland heeft laten zien dat die steun niet groot is. De PvdA en SPD hebben zich helemaal vastgebeten in het huidige – foute – beleid. Toegeven dat een ander niet hoeft te bezuinigen zou betekenen dat ze die fout toegeven.

  • Vorige discussie