ACHTERGROND - De gang van zaken rondom de failliete boekhandelketen Polare laat zien dat sommige vormen van ‘dapper ondernemerschap’ in de praktijk op hetzelfde neerkomen als ordinaire diefstal.
Enige tijd geleden al berichtte het NRC het volgende:
Participatiemaatschappij ProCures heeft boekhandelsketen Selexyz in 2012 met geleend geld gekocht. Het overnamebedrag van 3,5 miljoen euro voor de winkels, waaronder prominente namen als Donner en Broese, is destijds volledig gefinancierd door ABN Amro. Ook daarna heeft ProCures geen eigen geld geïnvesteerd in Selexyz en de opvolger Polare, zegt curator Kees van de Meent.
Dit is dus ongeveer hoe het is gegaan: ProCures leent 3,5 miljoen euro van de bank. Maar in plaats van zelf verantwoordelijkheid voor deze schuld te dragen, wordt deze op de balans van Selexyz/Polare gezet. Ook in een later stadium wordt – heel doelbewust – geen eigen geld geïnvesteerd.
‘ProCures investeert [niet] als er nog geen aandeelhouderswaarde is,’ aldus de mede-eigenaar van participatiemaatschappij ProCures, Paul Dumas.
Alle offers dienen immers door andere partijen te worden gebracht:
In de kleine twee jaar dat ProCures eigenaar was verlangde het vergaande financiële inschikkelijkheid van andere partijen. Zo was het de bedoeling dat boekendistributeur CB langer vasthield aan een ruimere betalingstermijn en dat het een oude miljoenenschuld kwijtschold. Uitgevers zouden Polare hogere inkoopkortingen moeten geven dan andere boekhandels. Ook zouden zij genoegen moeten nemen met leveringen in consignatie, wat betekent dat de boekhandel de uitgeverij pas betaalt als het boek daadwerkelijk verkocht is.
Uiteindelijk heeft Polare het dus niet gered. Maar aangezien het bedrag dat ProCures heeft geleend voor de aankoop van de winkelketen op de balans van Polare terecht is gekomen, blijft ProCures volledig buiten schot en mogen personeel, toeleveranciers en de belastingdienst (dat wil zeggen: u en ik) opdraaien voor dit fraaie staaltje ondernemerschap.
Maar het wordt nog erger.
Volgens het ondernemersplan zou Polare na twee jaar winstgevend moeten zijn. Om dit doel te bereiken, dient er uiteraard stevig hervormd te worden binnen de organisatie. En daarvoor zijn uiteraard – dure! – managers en consultants nodig.
Maar hoe betaalt een verlieslijdend bedrijf dit soort types? Simpel! Leen een smak geld en zet de resulterende schuld op de balans bij de overige verplichtingen.
Zolang de ongetwijfeld exorbitante management fees die hiervoor worden berekend naar ProCures gaan, kan zo’n participatiemaatschappij simpelweg niet verliezen. Dat Polare nu failliet is, is irrelevant. De winkelketen heeft zijn rol van inwisselbare melkkoe gedurende twee jaar immers met verve vervuld.
En terwijl anderen met de brokken blijven zitten, zijn ProCures-eigenaren Paul Dumas en zijn maatjes Maurits Regenboog en Hans Haanappel zelf een flink stuk rijker geworden. Want inderdaad: ProCures ‘managet’ de bedrijven waarin het ‘investeert’:
ProCures has become an innovative firm with value added distinctive managerial and operational experience to face the challenges of managing growing businesses in an increasingly complex environment.
En als je denkt dat het probleem louter zit in het zwakke morele kompas van Dumas, Regenboog en Haanappel, kom je bedrogen uit. Hun werkwijze is standard operating procedure van participatiemaatschappijen.
Met andere woorden, de wereld barst van dit soort figuren, die zonder enig persoonlijk risico bedrijven leegzuigen en toeleveranciers naaien. En dat allemaal – zo moet worden benadrukt – volstrekt legaal.
‘Meer straf en minder begrip voor criminelen?’ vraagt u hoopvol. Nee, niet voor dit soort types. Want dit is blijkbaar het soort wereld dat men in Den Haag hebben wil, of toch op zijn minst acceptabel vindt.
Reacties (19)
Daar hebben we ook een woord voor: witteboorden-criminaliteit. En ja, dat is bijna per definitie legaal.
Dus: wat gaan we er aan doen?
/retorische vraag
Strakke website van ProCures, dat dan wel weer. Over beeldsymboliek gesproken. Een goed verstaander heeft slechts een half woord nodig ;)
Naam komt ook wel erg dicht bij het studentikoze Propria Cures (zorg voor je eigen zaken)
Het is nog steeds legaal. We hebben het bij het NRC gezien, bij de Hema en bij talloze andere bedrijven. Onze staatsbank doet dapper mee en de politici zitten stil wat ‘dat is goed voor onze concurrentiepositie’. Een simpele wijziging van de regeling met betrekking tot de fiscale eenheid is genoeg.
@meelezende kamerleden: hulp nodig bij een iniatiefwetje?
@Emile: Maar de banken zijn toch ook de lul? Die krijgen hun geld ook niet terug.
Je kunt dus ook concluderen dat de beoordelers van abn-amro hun werk niet goed gedaan hebben.
@3: Daarom rekenen ze bij dit type lening een hogere rente. Dan eten ze vol mee uit de ruif van het betreffende bedrijf. Bij de Hema en het NRC hebben ze genoeg winst gepakt om dit verlies te kunnen nemen.
Dit is een gevalletje gebeten worden door de hond of de kat, als de politiek dit onmogelijk maakt dan wordt het voor bedrijven als Polaris onmogelijk om nog investeerders te vinden cq over genomen te worden, en dan valt de zaak ook om, alleen wat eerder.
Maar netjes is het niet nee.
@3:
Ook bij banken loopt het geld er aan alle kanten uit, als water uit een regenton waar gaten in zijn geschoten. Misschien klopt het wel dat ze dat deels opvangen door hogere rentes te vragen. Voor een ander deel vinden ze het gewoon allemaal wel best, zolang er maar genoeg binnenstroomt komt de bodem niet in zicht, en natuurlijk lopen er ook bij banken individuen rond die er wel profijt van hebben.
@6: Bolke,
inderdaad, dan valt Polare eerder om.
En dan leiden de leveranciers minder verlies, en krijgt een andere winkel eerder de kans zich te ontwikkelen.
@6: bij Polare misschien wel. Daar viel sowieso te twijfelen aan de levensvatbaarheid. Maar de Hema was gewoon een gezond bedrijf voor het werd leeggeroofd en met een gigantische schuldenlast opgezadeld.
@3 Die leningen zijn al drie keer doorverkocht en herverpakt.
@0: “de wereld barst van dit soort figuren, die zonder persoonlijk risico bedrijven leegzuigen. volstrekt legaal”
– Wettelijk geregelde zelfverrijking met steun van de bank lokt dit gedrag uit.
@8: Klopt, maar daar zijn de leveranciers ook mede schuldig aan, die moeten beter opletten aan wie ze leveren en desnoods pre-paid leveren ipv post-paid, maar ook die leveranciers hadden Euro tekens in hun ogen.
Vergeet trouwens de kinderopvang niet, daar is dezelfde truc ook uitgehaald. Schulden flink oppompen, alle voordeel voor de ‘investeerders’ die niets investeren, alle schulden voor het bedrijf. Vervolgens de boel failliet (en het dan voor elkaar krijgen om NOG een keer alle lusten en niet de lasten te dragen via een mooie prepack.)
De verontwaardiging daarover is nog lang niet groot genoeg.
Het ongetemde kapitalisme heeft de neiging om te ontaarden in roofkapitalisme. Ik moet denken aan de uitspraak van de Amerikaanse financieel journalist Dylan Ratigan: “Libertarians lose me when they go to the law of the jungle but refuse to actually prevent the game from being rigged, I don’t think it’s the law of the jungle when the game is rigged for the lions to eat everything.”
Nog een voorbeeld: de aluminium fabriek Aldel.
Kern van het probleem is de impliciete subsidiering van financiering door middel van schuld. Rentebetalingen zijn aftrekbaar van de belasting, dus als je het volgooit met schuld verhoog je de waarde van het bedrijf. Dat beperken zet al een stevige rem op dot soort praktijken
@12 als een van de leveranciers van Polare kan ik vertellen dat dat zo makkelijk niet gaat.
In ons geval waren we al leverancier van De Slegte voordat Procures kwam kijken. Je hebt dan dus al vorderingen en voorwaarden die overgaan op de nieuwe afnemer, Polare.
Daarnaast gold voor ons dat als wij onze leveringen zouden staken, Polare failliet zou gaan en dan zie je je geld ook niet meer terug.
Dus je zit tussen een steen en een harde plek. Doorgaan met leveren en je geld niet terugzien of stoppen met leveren en je geld niet terugzien.
Daar komt nog bij dat stoppen met leveren grond kan zijn voor allerlei schadeclaims vanuit Polare/Procures.
Dus tot zover de eurotekens in mijn ogen.
Ik hoorde vandaag dat een alleenstaande moeder van een klasgenoot van dochterlief tot de ontslagenen behoort bij die kinderopvangzwendel. De verhalen zijn niet om aan te horen hoe ze daar de mensen wel voorbereid in goede en slechten hebben gescheiden. Alleen maar om een paar zwendelaars nog rijker te maken.
Ik zou bijna lid worden van de PvdA om bij het eerste beste ledencongres die gasten toe te gillen dat ze een einde aan deze antisociale praktijken hebben te maken (ja U minister Lodewijk!). Over de rug van mensen.
@18:helaas, de PvdA is vooral bevolkt met oude fossielen die procedures belanrijker vinden dan principes en gehaaide 30/40-ers die denken in het gat te kunnen springen wat die fossielen zometeen overlaten. Moet er natuurlijk wel nog een partij zijn. /kucht.