DOCUMENTAIRE - In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: walvishaaien die levend meer waard zijn dan dood, hennep als bouwmateriaal en een theatermaker die iets wil doen aan de Libanese afvalberg.
De walvishaai is een van de grootste vissen in de oceaan, die zich vooral voedt met plankton. Vanwege zijn vlees wordt hij bejaagd. In de hoogtijdagen in de jaren negentig bracht een kilo gedroogd vinvlees wel 800 dollar op. Omdat het aantal walvishaaien door de jacht sterk terugliep is namen de Filippijnen onder druk van milieuorganisaties in 1998 uiteindelijk een wet aan die de jacht op walvishaaien verbood.
Langzamerhand ontstaat er een nieuw besef: de walvishaai brengt levend meer op dan dood. Samen met het Wereldnatuurfonds en het VN-ontwikkelingsprogramma (UNDP) zette de lokale overheid een programma op waarin ecotoerisme en natuurbescherming hand in hand gaan. Daardoor heeft de lokale bevolking een duurzaam inkomen en wordt de walvishaai beschermd. Inmiddels is Donsol uitgegroeid tot een populaire bestemming voor walvishaai toerisme.
[kliktv nr=1]Duurzaam bouwen met hennep
Hennep staat van oudsher niet alleen bekend als genotsmiddel, maar ook als nijverheidsgewas. Al in de Middeleeuwen maakte men er touw, kleding en windkeringen van. Een recente toepassing is het gebruik als duurzaam bouwmateriaal.
De bouwsector is een belangrijke producent van broeikasgassen. Alleen al de productie van cement, een cruciaal bestanddeel van beton, zorgt voor vijf procent van de CO2-uitstoot. Tegen het jaar 2020 zal de vraag naar cement naar verwachting met 50 procent toegenomen zijn. Een goede reden om te zoeken naar milieuvriendelijke alternatieven te zoeken.
Hennep is een van die alternatieven. Wanneer je hennep mengt met kalk blijkt dat heel sterke bouwstenen op te leveren. Kempkalk isoleert veel beter dan beton, maar dat is niet het enige voordeel. Doordat hennep tijdens de groei veel CO2 opneemt, is het een koolstofnegatief gewas. Kempkalk weegt ook veel minder dan beton en daardoor zijn de transportkosten veel lager. De ecologische voetafdruk van gebouwen met kamp is dan ook 20 tot 40 procent lager dan in de traditionele bouw. Goed nieuws is dat het niet duurder is.
Meer informatie is te vinden op de websites van het Nederlandse expertisecentrum voor duurzaam bouwen en wonen IPDUBO, het Vlaamse VIBE en het Britse Lime Technology.
[kliktv nr=2]Libanon’s afvalberg
Een Libanees produceert gemiddeld een kilo afval per dag. Slechts een klein deel daarvan wordt gerecycled. Het grootste deel wordt gedumpt. Bijvoorbeeld op de enorme afvalberg voor de kust bij Saida. Stormt het, dan spoelt het afval van de berg de Middellandse Zee is, om uiteindelijk aan te spoelen op de Cypriotische kust.
Denise Maroney probeert met haar theatergezelschap The (B)IM Project mensen bewust te maken van de omvang van dit Libanese afvalprobleem. Met de voorstelling 10453: A story about life in 1km2 of trash reist ze langs de kust. De titel verwijst naar Libanon’s oppervlakte (10453 km2). Het toneel is opgebouwd met alledaags afval.
[kliktv nr=3]Sargasso is benieuwd naar uw suggesties om onze milieuproblemen aan te pakken. Kent u mooie initiatieven die meer aandacht verdienen, plaats ze dan in de reacties.
Reacties (7)
Klinkt goed, die hennepstenen! Hoe zit het met de schaalbaarheid qua productie en levensduur van deze stenen?
Het BRE centrum van de University of Bath doet daar onderzoek naar. Ik kan alleen nog geen resultaten van dat onderzoek vinden.
Wel lees ik, al surfend op het internet, dat hennep niet alleen tijdens de groei CO2 opneemt, maar ook tijdens de levensduur bijvoorbeeld in de bouw. Daarnaast is het een materiaal dat hernieuwbaar is en volledig afbreekbaar. Ik zou me kunnen voorstellen dat bouwen met dit soort materialen ook een nieuwe kijk op wonen zou kunnen opleveren.
Op de BRE-site kwam ik ook een uitgebreide gids voor het bouwen met hennep composietmaterialen tegen.
@2
“dat hennep tijdens de levensduur CO2 opneemt”
Hoe moet ik me dat voorstellen?
@3
Om twee redenen. Ten eerste is kempkalk een ademend materiaal. Ten tweede is van kalk bekend dat het bij het uitharden CO2 bindt.
http://www.ipdubo.nl/?page_id=611
Het Vlaamse centrum Wervel stelt:
CO2-uitstoot blijft gedurende hele levenscyclus minimaal
Een gezond buitenklimaat houdt in dat de CO2-uitstoot gedurende de hele levenscyclus minimaal blijft: zowel bij de aanmaak van de bouwmaterialen, als tijdens de bouw en nadien tijdens het bewonen. Met kempkalk kan een huis gebouwd worden waarin CO2 wordt vastgelegd in plaats van uitgestoten en met een heel laag energieverbruik tijdens de woonfase.
http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2012/11/09/passiefbouw-kan-ook-milieuvriendelijk-en-eenvoudig
Is al getest hoe kempkalk beton kan vervangen (sterkte, elasticiteit etc in combinatie met levensduur)?
Yevgeny,
Wat ik tot nu toe lees is dat kempkalk sterker is dan beton, beter ademt en daardoor de warmte en vochtigheid ook beter reguleert, en bovendien veel buigzamer is. Dat laatste maakt dat het ook een zeer interessant materiaal is om mee te bouwen in aardbevingsgevoelige gebieden. Kijk ’s in de links die ik gaf voor wat meer info.
Johanna.
Goed, even ervan uitgaand dat kempkalk dezelfde eigenschappen heeft als beton (verwerking- en uithardingtijd vooral niet vergeten)…dan zit het hem in de kosten van productie en onvoldoende vraag/ aanbod; kempkalk vergt w.s. tevens een totaal andere logistiek. Weliswaar niet zoals in Italië en België waar de regelrechte betonmaffia heerst: in Nederland houdt kartelvorming (als in bouwfraude) dergelijke innovaties misschien tegen, niemand wil er aan…
/ klokkenluider plastic zak deurknop