KunstDebat

Afgelopen zondag werd in het Vpro-programma R.A.M. de discussie gevoerd over het debat binnen de Nederlandse kunstwereld. Gitta Luiten, directeur van de Mondriaan Stichting was van mening dat er onder de gevestigde instituten een gebrek was aan dat debat, iets wat in het buitenland wel volop in gang is. Volgens haar dienen de grote musea zich te bezinnen over de rol die ze op dit moment spelen ten aanzien van de beleving van de bezoeker en zich meer te richten op de vernieuwing binnen de kunstwereld. Eén van de andere deelneemsters aan de discussie, Leontine Coelewij (conservator Stedelijk Museum) vertelde dat haar museum de tijdelijke verhuizing naar het TPG-gebouw aan zou grijpen om deze rol op een andere manier uit te gaan dragen. Hierbij zouden veel jonge kunstenaars de kans krijgen om hun werk te tonen en tevens willen zij de openingstijden verruimen zodat het museum ook buiten kantoortijden kan worden bezocht. Na het tijdperk Fuchs lijkt het eerste me een verademing en eveneens een noodzakelijkheid, wil het Stedelijk een rol van betekenis hebben op het internationale vlak. Het (tijdelijke) Stedelijk heropent haar deuren op 14 mei a.s.

Afgelopen week werd in Amsterdam de Amsterdamprijs voor de kunsten uitgereikt. Deze prijs werd vorig jaar voor het eerst in het leven geroepen en is een reducering van de 18 prijzen die de hoofdstad kende voor de verschillende disciplines, tot drie prijzen voor kunstenaars die volgens het Amsterdams Fonds voor de Kunsten (AFK) een onmiskenbare rol vervullen in de ontwikkeling van de kunst in Nederland. Het gaat dus niet alleen om Amsterdamse kunstenaars of projecten in Amsterdam. Vraag is waarom men het dan deze naam heeft gegeven.

Eén van de winnaars was galerie W139 uit Amsterdam die qua opzet in hetzelfde R.A.M. werd vergeleken met het prestigieuze Parijse palais de Tokyo. W139 is ontstaan als een echt kunstenaarscollectief en wordt geroemd om haar vernieuwing. Ik was deze instelling een tijdje uit het oog verloren omdat het een paar jaar geleden werd gerenoveerd en voor langere tijd gesloten zou zijn. Op de Warmoesstrat 139 trof ik echter een gesloten deur. Van een buurvrouw begreep ik dat ze soms op andere plekken exposities hebben en dat er momenteel binnen weer werd verbouwd. Bij napluizing van hun site werd ik niet echt wijzer van deze sluiting, behalve dat er vanaf 21 januari een expositie van Adam Kokesch zal zijn te bewonderen. Geen foto’s, geen biografie van de kunstenaar, maar slechts een korte impressie van zijn werk in geschreven woord. Ik zou W139 daarom willen adviseren om een deel van het prijzengeld van 35.000 euro te investeren in een vernieuwing van hun site.

De overige prijswinnaars verbaasden mij nogal; Hafid Bouazza is inmiddels een bekende schrijver door zijn bloemrijke vertelstijl en heeft o.a. de verhalenbundel De voeten van Abdullah de novelle Momo , het pas verschenen Paravion en toneelbewerkingen zoals die van Othello inmiddels een gevestigd schrijver te noemen. Het architectenbureau MVRDV heeft sinds 1991 hard gewerkt aan de invulling van het Nederlandse landschap met werken als de Villa Vpro, de Silodam en Rotterdam airport. Het lijkt me dat deze laatste twee hun prijzen bij andere fondsen verdienen en dat het AFK zich meer moet richten op debutanten in een bepaald gebied om deze te ondersteunen in hun ontwikkeling.

Afgelopen vrijdag werd er ook afscheid genomen van het Swammerdam instituut. Hierin was sinds 2000 het Smart Project Space gevestigd en het bood ruimte aan 75 kunstenaars. Het aardige van dit gebouw, dat samen met het inmiddels al gesloopte Maupoleum tot de lelijkste gebouwen van Amsterdam behoorde, was dat er naast de ateliers een bioscoopzaal was, waar men recente films die uit de bioscopen waren verdwenen, kon zien en dat er een uiterst sfeervol restaurant/bar lag (de Ruimte) waardoor de toegankelijkheid tot het gebouw werd vergroot. 40 van de 75 kunstenaars hebben nu een atelier gekregen in de nabijgelegen Ite Boeremastraat, maar zien dit als een tijdelijk onderkomen. Het schijnt dat het Smart Project Space in onderhandeling is met de gemeente over een permanente lokatie, maar wil zich momenteel daar nog niet over uit laten. Het is te hopen dat deze onderhandelingen niet mislukken en dat er in het centrum van Amsterdam een plek wordt gevonden waar dit initiatief snel weer terug kan keren. En ondertussen ga ik mijn kunsthonger stillen in Rotterdam.