Terwijl bijna alle belangengroep argumenten aandragen waarom juist zij gespaard moeten blijven van Ruttes bezuinigingen, raakt de discussie over de eigenlijke noodzaak op de achtergrond. Juist in die discussie zouden al die verschillende belanghebbenden de gemeenschappelijke noemer tegen de bezuinigingen kunnen vinden. Er wordt immers nog steeds verwezen naar de kredietcrisis? Dat is het verhaal waarmee Rutte zijn mega-operatie verdedigd. Maar klopt dat wel helemaal?
In dagblad Trouw betoogden de economen Harm Schelhaas (CDA) en Teunis Zuurmond (VVD) dat de regering een crisissfeer creëert, terwijl het nog steeds heel goed gaat in Nederland. Ze vinden dat “vergeleken met vele andere landen de overheidsschuld met circa 66 procent van het nationaal inkomen niet groot is”.
De economen zijn niet tegen bezuinigen, maar niet op Ruttes manier. Ze opperen het idee om de Zalm-doctrine (meevallers niet gebruiken om bezuinigingen te verlichten) vier jaar lang niet toe te passen bij bepaalde posten. Ze noemen als voorbeeld btw-meevallers, winsten op hulp aan banken en hogere gasbaten, waardoor de staatsschuld zal dalen van 66 naar 64 procent. De meevallers kunnen ook worden gebruikt “om de bezuinigingsplannen voor de zwakste groepen bij te sturen en te investeren in projecten die voor de toekomst waardevol zijn”, aldus deze CDA- en VVD-economen.
Het is goed dat eens te lezen van ‘regeringsgetrouwen’ in een christelijk dagblad, want de opinies in meer links-georiënteerde media worden soms wel eens erg makkelijk weggewuifd. Niet omdat er onzin wordt verkondigd, maar omdat ‘links’ niet zo trendy is.
Op Joop.nl betwijfelt historicus Maarten van Rossem de noodzaak van de bezuinigingen. Hij wijst op een rapport van het Internationaal Monetair Fonds, waarin de omvang van de bezuinigingen schadelijk geacht worden voor het herstel van de economie. Van Rossem hekelt ook de aard van de bezuinigingen: “De kosten van de kredietcrisis worden niet verhaald op de sterkste, maar op de allerzwakste schouders”.
In de Volkskrant stelt ook Marcel van Dam vragen bij de hele operatie. Hij wijst op een eigenaardige draai van Rutte, die tijdens de verkiezingscampagne riep hij dat we iedere dag 100 miljoen meer schuld kregen, maar nu roept dat ‘de staatsschuld met 60 miljoen euro per dag toeneemt’. Van Dam rekent met behulp van cijfers van het CPB voor dat zonder bezuinigingen, “alleen als gevolg van herstel van de wereldeconomie, zal het begrotingstekort in 2015 zijn verdwenen. Ook als de groei terugvalt naar 1,75 procent”.
Het CPB stelde deze week dat de Nederlandse economie dit jaar met 2% zal groeien en het EMU-tekort af zal nemen van 5,4% bbp in 2010 tot 2,2% bbp in 2012. Let wel: naar verwachting. Het CPB is meer een koffiedikkijker, die de prognose om de haverklap moet bijstellen, omdat de praktijk weerbarstiger blijkt dan een voorspelling.
Het maakt niet uit wat het CPB becijferd, het materiaal lijkt van kauwgum als deskundigen hun tanden er in zetten. Fraai voorbeeld: de effecten van de bezuiniging op de kinderopvang. Op Me Judice vliegen economen elkaar in de haren. Waar de een de CPB-cijfers onevenwichtig vindt en negatieve gevolgen ziet voor de arbeidsparticipatie van met name vrouwen, vindt een ander dat weer kletskoek en betoogt dat er zo goed als geen gevolgen zullen zijn.
Alle genoemde personen hierboven zijn op de een of andere manier deskundig. Het is raar dat met name de economen het niet eens kunnen worden. De leek heeft zo niets bij handen om de cijfers waar het kabinet mee schermt te taxeren. De leek vraagt zich wel af waarom Rutte zo hard er in hakt. Want dankzij Wouter Bos, mag Rutte nu de rente opstrijken van de financiële instellingen die staatssteun hebben genoten. Vorig jaar zag dat er al aardig uit, dit jaar betaalt Aegon de laatste aflossing en SNS Reaal en de ING denken volgend jaar wel rond te zijn met de staat. Alleen van de ABN AMRO is het nog steeds onzeker of de steun volledig zal worden terugbetaald.
U herinnert zich misschien wie die boodschap vorig jaar verkondigde? Juist, de peetvader van Rutte. Waarmee we terugkomen op de Zalmnorm, waar de hierboven genoemde CDA- en VVD economen naar verwezen. De Zalmnorm ondergaat een upgrade. Het is Ruttes roede geworden. Niet de ABN AMRO wordt gestraft. Die wordt met rust gelaten omdat er wat aan te verdienen valt. Op alles wat niet rendabel lijkt, wordt gesnoeid.
De voorstanders van die visie lopen het risico van een koude kermis terug te komen. Of zullen ook zij de CPB-cijfers wantrouwen? “Door oplopende inflatie, bezuinigingen en lastenverzwaringen neemt de mediane koopkracht voor het eerst sinds de eerste helft van de jaren tachtig drie jaar op rij (2010-2012) af”, staat in het laatste rapport (pdf). Daar zit ondernemend Nederland toch niet op te wachten?
Zouden de bezuinigingen slechter zijn voor de economie, dan Rutte doet voorkomen?
Reacties (3)
Tja gewoon zo doorgaan, als niemand het eens is zijn we het daar met z’n allen over eeens!
Wat een uitstraling zal dat hebben naar bijv. kredietbeoordelaars. Een landje met een dalende schuldenpositie én weinig stakingen etc. Ik zou mijn bedrijf snel oppakken uit frankrijk naar Amsterdam verhuizen
“Ik zou mijn bedrijf snel oppakken uit frankrijk naar Amsterdam verhuizen”.
Mooi cynisme, Sander!
Bezuinigen, en daar gewoon een bedrag voor noemen, is deel van een ideologie en wat het voor gevolgen voor de economie heeft, is daaraan ondergeschikt. Maar goed, Nederlanders staan niet voor niets in het buitenland zo bekend om hun vrekkigheid.