Vandaag vindt in Kootwijk het Symposium Natuurbranden plaats. De IOOV (Inspectie van Openbare Orde en Veiligheid) zal daar de resultaten presenteren, van een onderzoek naar een grote natuurbrand van vorig jaar, op de Strabrechtse Heide (Noord-Brabant).
Gisteren meldde het tv-programma EenVandaag, dat het rapport in handen van de redactie was. De conclusie ging als een lopend vuurtje door de media: De brandweer is niet goed voorbereid op de bestrijding van natuurbranden.
De ophef lijkt een staaltje verbale agressie tegen hulpverleners, want de IOOV zal vandaag de verzamelde brandweerlieden beslist geen stevige uitbrander geven. Eerder zal het de blussers complimenteren met hun werk. Vorige week publiceerde de IOOV al de resultaten van het onderzoek naar de natuurbrand op de Strabrechtse Heide en schreef: “Bij dit incident heeft de brandweer, samen met honderden militairen en met medewerkers van andere organisaties, de brand met enorme inzet en betrokkenheid bestreden. De hulpverleners hebben daarbij uitstekend samengewerkt”.
De IOOV constateerde dat er altijd wel iets te verbeteren valt, maar “dat nader onderzoek naar het fenomeen natuurbranden nodig is, om meer inzicht te krijgen in wat nodig is om grote natuurbranden op een effectieve manier te bestrijden”.
En daar is de brandweer zelf ook druk mee bezig. Het symposium van vandaag, is daar een voorbeeld van. Maar men haalt ook expertise uit het buitenland. De natuurbranden in Nederland vallen in het niets, vergeleken bij de branden in Zuid-Europa of de V.S. en Australië. Dus nodigde de brandweer experts uit die landen uit, om de kennis en ervaring bij te spijkeren.
De brandweerkorpsen doen het overigens helemaal niet slecht. Vanaf dat half april de eerste waarschuwingscodes werden afgegeven, wegens de aanhoudende droogte, zijn er 25 natuurbranden geweest. De meesten werden in korte tijd geblust, vaak dankzij een goede samenwerking van meerdere korpsen . Alleen in het natuurgebied Fochteloërveen en rond Schoorl en Bergen duurde het langer en was de schade groter. In dat laatste gebied is iets merkwaardigs aan de hand, want al vanaf 2009 wordt het herhaaldelijk geteisterd door de een na de andere natuurbrand.
Over het algemeen is men de natuurbranden dus goed meester. Ondanks de uiteenlopende protocollen, waar misschien wat meer eenheid in gebracht zou kunnen worden. Dat is een administratieve kwestie. Het zou aardig zijn als wat op papier staat, ook klopt met de praktijk, maar dat is bij meer organisaties nog lang niet zo. Het alert zijn op en het blussen van natuurbranden lijkt in ieder geval in de praktijk wel op orde en de brandweer doet er veel aan meer van die praktijk te leren.
Daarmee voorkom je natuurbranden niet, maar kun je de bestrijding wel verbeteren.
Het enige dat je nodig hebt, is een goed uitgeruste brandweer. De blussers verstaan hun vak, maar zouden in de nabije toekomst wel eens ernstig gehinderd kunnen worden door de aanbevelingen die de commissie Mans heeft gedaan. Deze commissie zocht uit hoe de stijgende kosten verminderd kunnen worden. De gemiddeld 46 duizend branden per jaar (CBS), kosten in 2001 al 585 miljoen euro. In 2009 al twee keer zoveel. Brandend Nederland kostte in 2001 elke inwoner 37 euro, in 2009 was dat 66 euro per inwoner. Zulke getallen zijn tegenwoordig de motivering eens flink op de kosten in te hakken.
De commissie Mans vond de besparingen (pdf) . Minder materieel en minder spuitgasten. Zover is het nog niet. De brandweer kan een symposium houden om bij te leren èn natuurbranden blussen. Als er minder brandweerkazernes zijn en minder personeel op de wagens, dan zou de brandweer zelf wel eens gelijk kunnen krijgen en vallen er meer slachtoffers dan nu het geval is.
De brandweer is niet gebaat bij media die het vuurtje opstoken en de hulpverleners van enige incompetentie betichten. In plaats daarvan zou meer steun voor actievoerende brandweerlieden gepast zijn.