Justitie liegt over wetsvoorstel

Een uitlating van een woordvoerder van Justitie over het wetsvoorstel dat het verheerlijken van terreur strafbaar stelt, is in strijd met de waarheid. Daarnaast zijn er opmerkingen over het wetsvoorstel gemaakt die de inhoud en reikwijdte van het nieuwe justitiêle wapen bagatelliseren. Dit blijkt uit een onderzoek(je) van het weblog Sargasso naar aanleiding van een publicatie in Webwereld.

In het artikel in Webwereld stelt Justitie dat als voorwaarde voor strafbaarheid geldt, dat de terreurverheerlijkende (of vergoeilijkende, bagatelliserende of ontkennende) uitspraken “aantoonbaar bij een groot publiek voor beroering hebben gezorgd”. Een korte blik op het wetsartikel in wording leert dat ook uitlatingen die de orde kunnen verstoren eronder vallen. Het gaat met andere woorden niet alleen om het daadwerkelijke effect, maar ook om het potentiêle effect van een uitlating. De woordvoerder heeft dus een strengere voorwaarde geformuleerd dan Donner’s voorstel voor artikel 137h Wetboek van Strafrecht eigenlijk behelst. In werkelijkheid is het wapen van Justitie uitgebreider en heeft een subjectievere grondslag, dan valt af te leiden uit de uitspraken van de woordvoerder.

Deze feitelijke misslag doet het wetsvoorstel onschuldiger voorkomen dan eigenlijk het geval is. Dit effect wordt verder versterkt door overige opmerkingen die in de Webwereld-publicatie staan. Gemeld wordt dat het wetsvoorstel ook uitlatingen van verheerlijking of ontkenning “van extreem geweld” omvat die op internet worden gedaan. Vervolgens wordt uit de mond van de woordvoerder opgetekend dat het echter niet zo is “dat iedereen die dergelijke uitspraken op internetfora heeft gedaan nu het risico loopt om vervolgd te worden”. Dit zou zo zijn omdat deze uitspraken in de regel niet bij een groot publiek voor beroering zorgen. Niet alleen vanwege de hierboven genoemde misvatting is dit een dubieuze conclusie. Heeft het recente verleden immers niet anders uitgewezen ten aanzien van obscure blogspotjes, krakkemikkig gemonteerde filmpjes en abominabele raps waarin homosuelen en kamerleden worden bedreigd en ‘gedist’? Het maakt niet uit hoe slecht bezocht een internetforum is, het hoeft maar door een van de vele webloggers te worden opgepikt, of de aandacht van Den Haag wordt (al dan niet via Hilversum) gewekt.

Ten slotte valt er nog wel iets af te dingen op de opmerking van de woordvoerder dat het wetsvoorstel slechts ziet op “verheerlijking van zeer ernstige delicten zoals terreuraanslagen of volkerenmoord”. Immers, de Wet Terroristische Misdrijven heeft vele strafbepalingen geintroduceerd die als ’terroristisch misdrijf’ kunnen worden aangemerkt. Artikel 137h ziet ook op zulke terroristische misdrijven als hier levenslange gevangenisstraf op is gesteld. Daarom is het artikel bijvoorbeeld ook van toepassing op het saboteren van een auto met terrorisch oogmerk als hierdoor gevaar voor iemands leven te duchten is en leidt tot een dode (168,2 WvSr). Het gaat dus niet alleen om rampen met de omvang van 911 (bovendien ziet het wetsvoorstel blijkens de Memorie van Toelichting ook op misdrijven die nog niet gepleegd zijn). Dit laatste verwijt is op zichzelf misschien pietluttig en zij de woordvoerder vergeven, maar al zijn opmerkingen tezamen geven geen goed beeld van het wetsvoorstel.

Dat Justitie meent de neveneffecten van het wetsvoorstel te moeten bagatelliseren, geeft niet het gevoel dat de burgers serieus worden genomen. Alsof het opschuiven van het strafrecht van een overwegend repressief instrument dat op vaststelbare feiten reageert in de richting van een preventief wapen dat met subjectieve factoren werkt, niet om extra doordachte wetgeving vraagt. Misschien heeft de huidige regering nog slechts de beste bedoelingen en geen voornemen tot het maken van misbruik, maar je moet er niet aan denken wat een kwaadwillend regime met dergelijke middelen zou doen. De introductie van subjectieve factoren als ‘een terroristisch oogmerk’, ‘de verheerlijking van een in de toekomst te plegen misdrijf’, en ‘een potentiele verstoring van de openbare orde’ verdient een kritischer toets en een eerlijker uitleg.