Waterschapsverkiezingen: nabeschouwing

Ongetwijfeld zult u, net als ik, de zaterdagmiddag nagelbijtend hebben doorgebracht in afwachting van de uitslag van de waterschapsverkiezingen. Nu die er eindelijk is kunnen we één ding in ieder geval vaststellen: voor Water Natuurlijk is het een goede dag geweest. En dus voor GC, dat die partij steunde, ook.

Wel moeten even de berichten in de landelijke pers gecorrigeerd worden: Water Natuurlijk heeft niet meer zetels dan het CDA. De ANP-tellers hebben immers niet de (vele) zetels die het CDA in Limburg onder valse namen hebben gewonnen, en ook niet de geborgde zetels die vertegenwoordigers van boeren (doorgaans CDA’ers) krijgen. Niettemin kunnen we stellen dat het voor het CDA op een nederlaag is uitgelopen: de partij is de dominantie van waterschappen kwijt, en boeren zijn niet meer in elk waterschap almachtig. In zoverre zijn deze verkiezingen toch een succes gebleken.

En hoe zit het met de andere partijen? De landelijke partijen die hebben meegedaan, PvdA, VVD, Christenunie en SGP, hebben redelijke scores behaald. Voor de Algemene Waterschapspartij is het op een teleurstelling uitgelopen: hoewel ze hier en daar zetels in de macht hebben weten te slepen is hun ervaring niet op de wijze beloond als de partij gehoopt had. De Randstadpartij Hollands Tij (met sterke banden met Leefbaar Rotterdam) die in drie waterschappen mee heeft gedaan is er niet in geslaagd een zetel in de wacht te slepen. Ze zijn er nog sprakeloos van.

In Noord-Nederland heeft het CDA het bijzonder slecht gedaan, maar dat deels het gevolg zijn van een aparte boeren en ondernemerspartij Werk aan Water die daar actief was, en de boerenstemmen heeft gestolen. Wel heeft het CDA haar dominantie behouden in haar eigen heartland, zoals Twente en Limburg.

Is het hiermee voorbij? Nee, want nu zullen er dagelijks besturen moeten worden verkozen. En dat zal wellicht niet overal van een leien dakje gaan. Zeker, in veel waterschappen hebben de verenigde boerenbelangen nog steeds een meerderheid, mede dankzij de geborgde zetels. Maar in andere waterschappen lijkt een even groot of zelfs groter progressief-milieublok te zijn ontstaan. Dat zal hier en daar tot lastige onderhandelingen leiden. Zo lijkt bijvoorbeeld in Fryslan de Friesche nationalistische partij de sleutel in handen te hebben.

En natuurlijk staan de verkiezingen zelf meer dan ooit ter discussie. Met weer een dramatisch lage opkomst en een schandalig hoog aantal ongeldige stemmen groeit het aantal partijen dat er van af wil. Na deze nederlaag zal het CDA zich daar ook wel bij voegen. En eigenlijk is dat jammer, want deze verkiezingen hebben tot een heel aardige balans van verschillende belangen in de waterschappen geleid. Wat dat betreft waren het eigenlijk uitstekende verkiezingen.